Yeni Orta Vadeli Program Açıklandı

Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Avro Bölgesi'nde ilerleyen süreçte büyüme rakamlarında toparlanma beklendiğini belirterek, "Bu da tabii Türkiye için olumlu bir haber. Çünkü Avrupa Birliği Türkiye'nin en büyük ticaret ortağıdır" dedi.

Şimşek, Maliye Bakanı Naci Ağbal ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz'ın yanı sıra kamu kuruluşlarının üst düzey yöneticilerinin katılımıyla Kalkınma Bakanlığı Konferans Salonunda düzenlediği basın toplantısında Yeni Orta Vadeli Programı (2016-2018) açıkladı.

Küresel büyümenin, ekonomik kriz öncesi seviyenin oldukça altında seyrettiğini anımsatan Şimşek, "Küresel kriz öncesinde büyüme yaklaşık yüzde 5 civarındayken, son 8 yıla baktığımız zaman yaklaşık yüzde 3 civarına kadar inmiş durumda. Ondan sonraki 3 yıllık dönemde ise yüzde 3,8 olarak görmekteyiz. Özetle, küresel büyüme kriz öncesi seviyelerin oldukça altında. Toparlanma yavaş olacaktır" ifadelerini kullandı.

Büyümeye gelişmekte olan ülkelerin katkısı güçlüyken, artık yavaşladığını vurgulayan Şimşek, 2002-2007 döneminde yüzde 4,7'lik küresel büyümenin yüzde 3,3'ünün gelişmekte olan ülkelerden kaynaklandığını ve bunun da büyümenin yüzde 70'ine tekabül ettiğini kaydetti. Küresel kriz sonrasında yüzde 3,2'ye gerileyen büyümenin yüzde 87'lik kısmının gelişmekte olan ülkelerden kaynaklandığını bildiren Şimşek, "Önümüzdeki üç yıla baktığımızda küresel büyümeye gelişmekte olan ülkelerin katkısının yavaşlayacağını, gelişmiş ülkelerin katkısının katkısının bir miktar artacağını görüyoruz" diye konuştu.

Şimşek, dünya ekonomisinin en önemli motorlarından biri olan ABD ekonomisinde büyümenin nispeten güçlü seyrettiğini fakat geçmişteki önemli motorlardan Avro Bölgesi'nin henüz toparlanma sürecinde olduğunu ve büyümenin zayıf seyrettiğini vurguladı. Avro Bölgesi'nde ilerleyen süreçte büyümenin toparlanmasını beklediklerini ifade eden Şimşek, burada avrodaki değer kaybı, petrol fiyatlarındaki düşüş ve en önemlisi de Avrupa Merkez Bankasının genişleyici para politikasının etkili olacağını bildirdi. Şimşek, "Bu da tabii Türkiye için olumlu bir haber. Çünkü Avrupa Birliği Türkiye'nin en büyük ticaret ortağıdır" değerlendirmesinde bulundu.

- "Gelişmekte olan ülkelerde risk iştahı azalıyor"

Başbakan Yardımcısı Şimşek, işsizlik oranlarının ABD'de kriz öncesi dönemin de altına doğru indiğini ancak Avro Bölgesinde işgücü piyasasındaki katılıklar nedeniyle toparlanmanın göreceli olarak zayıf seyretmesi neticesinde henüz kriz öncesi seviyelere inemediğini söyledi.

Gelecek dönemde Avrupa'daki toparlanmayla birlikte işsizlik oranında bir iyileşme görülebileceğine işaret eden Şimşek, enflasyon trendinin küresel olarak düşük seyrettiğini vurguladı.

ABD ve Avro Bölgesi'nde enflasyonun düşük seyrettiğini anlatan Şimşek, gelişmekte olan ülkelerdeki yavaşlamanın çok önemli bir husus olduğunu, çünkü bununla beraber risk iştahının azaldığını bildirdi. Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Küresel dış ticaret hacminde bir yavaşlama söz konusu. Bu da bütün ülkeleri olduğu gibi Türkiye'yi de etkiliyor. Düşük emtia fiyatları bizim için bir avantajdır fakat emtia ihraç eden ülkelerdeki talep düşüklüğü bizi dolaylı olarak etkiliyor. Gelişmiş ülke para politikaları arasında bir ayrışma söz konusu. Amerika'da faiz artışı sürecinin başındayız, fakat Japonya'da ve Avrupa'da henüz parasal genişleme devam ediyor ve burada faiz artışından bahsetmek için çok erken. Aslında senkronize bir faiz artışının olmaması tabii ki olumlu bir gelişme. Gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarında ciddi bir yavaşlama var. Bu da gelişmekte olan bütün ülkeleri etkiliyor. Jeopolitik gerginlikler ve siyasi belirsizlikler, Türkiye'de bir siyasi belirsizlik yok ama bölgemizdeki gerginlikler tabii ki etkili olmaktadır. Diğer gelişmekte olan belirsizler tabii ki önem arz etmektedir."

- "Dünya ticaret hacminde bir miktar toparlanma öngörülüyor"

Gelişmekte olan ülkelerin, özellikle Çin ve Hindistan hariç, büyüme oranlarının kriz öncesi dönemlerin oldukça altında seyrettiğine dikkati çeken Şimşek, gelecek dönemde çok kısmi bir iyileşme öngörüldüğünü belirtti.

Dünya ticaret hacminin benzer şekilde küresel kriz sonrasında öncesine oranla yavaşladığını bildiren Şimşek, "Küresel kriz öncesi yüzde 7,5 civarında büyüyen dünya ticaret hacmi, küresel kriz sonrası dönemde yüzde 2,9 oranında büyüdü. Önümüzdeki dönemde bir miktar toparlanma öngörülmektedir ve 2016-2018 döneminde küresel ticaret hacminin yüzde 4,4 düzeyine çıkması beklenmektedir" değerlendirmesinde bulundu.

Şimşek, petrol fiyatlarının 2014'ün yaz aylarında gerilemeye başladığını anımsatarak, OPEC'in herhangi bir arz kısıntısına gidememesi etkisiyle ciddi bir arz fazlası oluştuğunu söyledi. Fiyatlardaki bu düşüşün, petrol fiyatlarındaki düşüşün petrol ihracatçıları açısından oldukça olumsuz bir trend olduğunu ve bütçe gelirleri ile dış dengelerini olumsuz yönde etkilediğini belirten Şimşek, gelişmiş ve petrol ithalatçısı ülkeler açısından ise bu durumun dolaylı etkileri de olan, olumlu bir trend olduğunu anlattı.

Şimşek, emtia fiyatlarında bir gerileme yaşandığını belirterek, bu fiyat gerilemesinin 2011 sonrasında yüzde 50'ler düzeyini aştığını kaydetti. Şimşek, bu fiyat gerilemesinin Çin ekonomisindeki zayıflamanın en önemli belirleyici faktör olduğuna işaret etti.

(Sürecek)