BM Kıbrıs Özel Danışmanı Eide'den Kıbrıslı Liderlere Veda Ziyareti

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, Kıbrıs müzakerelerinin liderlerin eline bırakıldığını belirterek, "Yeni bir fırsat doğması halinde toplumun daha geniş kesiminin sürece dahil edilmesi gerekir." dedi.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, bu ay sonu BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanlığı görevinden ayrılması beklenen Eide'yi Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda kabul etti.

Yaklaşık 1,5 saat süren kabulde Akıncı, Eide'ye KKTC Cumhurbaşkanlığı Sarayı maketini takdim etti.

Eide, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, görevde olduğu 27 aylık süreci değerlendirme fırsatı bulduklarını belirterek, müzakerelerdeki esas hareketlenmenin Akıncı'nın Cumhurbaşkanı olmasıyla yaşandığını, her iki tarafta da atmosferin değiştiğini anımsattı.

Kıbrıs müzakerelerinde gelinen aşamada toplumlara bir anlaşmanın neye benzeyeceğini göstermeyi amaçladıklarını ifade eden Eide, Avrupa değerlerine bağlı, demokratik, ekonomik sürdürülebilirliği olan Birleşik Federal Kıbrıs için çabaların devam etmesi gerektiğini vurguladı.

"Çok yaklaştık ancak sonuca ulaşamadık"

Eide, Kıbrıs müzakerelerinde çözüme çok yaklaşıldığına ancak bir sonuca ulaşamadıklarına dikkati çekerek, adadan "karışık duygularla" ayrılacağını söyledi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine (BMGK) sunulmak üzere müzakerelerin geldiği aşamayla ilgili rapor hazırlama görevi bulunduğunu, adaya resmi başka bir ziyaret daha gerçekleştirmeyeceğini hatırlatan Eide, raporlarını bir iki haftada tamamlayacağını tahmin ettiğini anlattı.

Liderlerle 70, müzakere heyetleriyle 156 toplantı

Eide, adada kurduğu arkadaşlıkları unutamayacağını ve müzakereciler Özdil Nami ve Andreas Mavroyannis ile müzakere heyetlerinin gerçek bir arkadaşlık gösterdiklerine işaret ederek, müzakere heyetleri ile 156, liderlerle 70 toplantı gerçekleştirdiklerini dile getirdi.

Müzakere sürecine sivil toplumun daha çok müdahil edilmesi gerektiği değerlendirmesinde bulunan Eide, "Aldığımız derslerden biri de şudur: Bu süreçler bu kadar gizli tutulmayabilirdi. Kısa süreli gizli süreçler de uzun vadeli süreçler de daha şeffaf olabilir. Sonuçların paylaşılmadığı uzun gizli süreçler muhtemelen iyi bir fikir değildi." diye konuştu.

Müzakere sürecinde bir tarafın vermeye hazır olduğu tavizlerin karşı tarafın vermeye hazır olduğu tavizler ortaya çıkınca tam olarak anlatılabileceğini, bu yüzden de sürecin gizli tutulduğunu anlatan Eide, "Yeni bir fırsat doğması halinde toplumun daha geniş kesiminin sürece dahil edilmesi gerekir. Kıbrıslılar süreci biraz fazla liderlerin eline bıraktı. Bunun üzerinde düşünülmesi gerekiyor. Değişiklik için ayağa kalkmalısınız, oturup da başkalarının sizin için değişim yapmasını bekleyemezsiniz." ifadelerini kullandı.

Eide ayrıca Rum lider Nikos Anastasiadis'e de "Başkanlık Sarayı'nda" veda ziyaretinde bulundu.

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı'nın göreve gelmesinin ardından Eide'nin arabuluculuğunda Mayıs 2015'te yeniden başlatılan müzakereler kapsamında temmuz ayında İsviçre'nin Crans- Montana kentinde yürütülen Kıbrıs Konferansı'ndan bir sonuç çıkmamıştı.

Müzakereler, "Ekonomi", "Avrupa Birliği", "Mülkiyet", "Yönetim-Güç Paylaşımı", "Toprak" ile "Güvenlik ve Garantiler" olmak üzere 6 temel başlıktan oluşuyordu.