"Hayata Dönüş Operasyonu" davasına devam edildi

Bayrampaşa Cezaevi'nde 19 Aralık 2000'de düzenlenen ve 12 kişinin hayatını kaybettiği "Hayata Dönüş Operasyonu"nda görev sınırlarını aştıkları gerekçesiyle dönemin jandarma görevlisi 194 sanığın yargılandığı davada, mazeret dilekçesi sunan dönemin İçişleri Bakanı Sadettin Tantan'ın bir sonraki celsede tanık olarak dinlenmesine karar verildi.

Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki 48. duruşmaya, tarafların avukatları katıldı.

Tanık olarak dinlenmesine karar verilen dönemin İçişleri Bakanı Tantan'ın mahkemeye mazeret dilekçesi sunduğu, dilekçede Tantan'ın baş dönmesi şikayetiyle kliniğe başvurduğu ve 5 gün istirahat raporu aldığını bildirdiği öğrenildi.

Mahkeme başkanı, Milli Güvenlik Kurulunca, "Hayata Dönüş" operasyonları ile ilgili genel bir kurul ve tavsiye kararı alınıp alınmadığının, kurulca alınmış herhangi bir tavsiye kararının bulunup bulunmadığının sorulması üzerine cevap verildiğini aktardı.

Cevap yazısında, Kurul'da, 1994 yılında 1, 1996 yılında ise 3 basın bildiriminde cezaevleri hususunda bilgi bulunduğunun belirtildiği kaydedildi.

Başkan, tanık olan dönemin Bayrampaşa Cezaevi Jandarma Bölük Komutanı Zeki Bingöl'ün hazır edilmediğini belirtti.

"Tantan'ın mahkemeye zorla getirilmesini istiyoruz"

Katılanların avukatlarından Erhan Ergun, Saadettin Tantan'ın çok önemli bir tanık olduğunu belirterek, "Sürekli 3 celsedir tanıklıktan kaçınıyor. Davanın bir zaman aşımı süresi var. Bu dava zaman aşımına girecekse Saadettin Tantan yüzünden girecek. Tantan'ın mahkemeye zorla getirilmesini istiyoruz. Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile bağlanmasını kabul etmiyoruz." dedi.

Söz alan katılanların avukatı Murat Çelik ise 23 yıldır gerçeğin ortaya çıkması için iğneyle kuyu kazdıklarını dile getirerek, Tantan hakkında zorla getirme kararı çıkarılmasını talep etti.

Avukat Güçlü Sevimli de "Milli Güvenlik Kurulu kararıyla ilgili cevapta özetle 'Hayata Dönüş operasyonunun baktık bir şey bulamadık' diyor ama Aytaç Yalman o dönem Milli Güvenlik Kurulu kararı alındığını açıkça söylüyor. Kendisi o dönem, dönemin Milli Güvenlik Kurulu üyesi. Aytaç Yalman 'Operasyon için karar alındı' derken Milli Güvenlik Kurulu Sekreterliğinin cevabı gerçeği yansıtmıyor." diye konuştu.

Mahkeme heyeti, Zeki Bingöl'ün beyanı alınmak üzere işlem yapılmasına, tanık Sadettin Tantan'ın sağlık nedeniyle bildirdiği mazeretinin kabulüne karar verdi.

Mahkeme, Tantan'ın gelecek duruşma günü bildirilen adresi İstanbul dışında olması halinde SEGBİS vasıtasıyla beyanı alınmak üzere mahal mahkemesine talimat yazılmasına, bildirilen adresi İstanbul olması durumunda duruşma gününü bildirir davetiye çıkartılmasına hükmetti.

Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğine tanık olarak beyanı alınan Aytaç Yalman'ın bu beyanları da eklenip yazı yazılarak, gündeme alınan, gündeme alındığı halde karar alınmayan, gündeme alınıp karar alınan tüm evrakların istenmesini kararlaştıran mahkeme, eksikliklerin giderilmesi için duruşmayı erteledi.

Davanın geçmişi

Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan iddianamede, sanıkların 19 Aralık 2000'de Bayrampaşa Cezaevi'nde düzenlenen "Hayata Dönüş Operasyonu"nda görevli jandarma birliklerinde yer aldığı belirtiliyor.

Sanık olan dönemin 39 jandarma görevlisinin, görev sınırlarını aşarak aşırı güç ve silah kullanıp faili belli olmayacak şekilde 12 kişinin ölümüne sebep oldukları, 29 kişiyi de öldürmeye teşebbüs ettikleri aktarılan iddianamede, özellikle görev sınırları ve silah kullanma yetkilerinin aşılıp aşılmadığına, orantılı veya aşırı güç kullanılıp kullanılmadığına ilişkin delillerin değerlendirilmesinin mahkemeye ait olduğu ifade ediliyor.

İddianamede, suç tarihinde jandarma görevlisi olan sanıklar hakkında, ölen 12 kişi için ayrı ayrı "görevin ifası sırasında kasten öldürme" suçundan 20 yıldan 25 yıla kadar, 29 mağdur için de ayrı ayrı "görevin ifası sırasında kasten öldürmeye teşebbüs" suçundan 9 ile 15 yıl arasında değişen hapis cezası isteniyor.

Ek iddianame ile sanık sayısı 196'ya yükseldi

Yargılama devam ederken İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca olayla ilgili 157 sanık hakkında hazırlanan ek iddianamede, bu sanıkların "kasten öldürme" suçundan cezalandırılmaları talep edilmişti.

Yargıtay 5. Ceza Dairesi, bu iddianame ile Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki dosyanın birleştirilmesine karar vermiş, dosyaların birleşmesi sonucunda sanık sayısı 196'ya yükselmişti.

Yargılama sırasında ikisinin hayatını kaybetmesiyle sanık sayısı 194 olmuştu.