İlk Yardım Müdahalesinin Sırası Olmalı

Sağlık, bireylerin mutlu ve huzur bir yaşam geçirebilmeleri için en önemli değerdir. Sağlıklı kişiler çoğu zaman bunun değerini önemsemez ve hiç hasta olmayacaklarını düşünürler. Oysa aniden gelişen bir rahatsızlık ya da beklenmedik bir anda oluşan bir kaza; hastalıklara hatta ölümle sonuçlanabilecek rahatsızlıklara neden olabilir. Bu anlamda ise zamanında ve bilinçli yapılan ilkyardımın oldukça önemli olduğunu belirten Medline Acil Sağlık Operasyonlarsan Sorumlu Direktör Dr. Barış Mutluer, 13 Eylül Dünya İlk Yardım Günü'nde merak edilen soruları yanıtlandırıyor.

İlkyardım, herhangi bir hastalık ya da kazadan sonra, olay yerine sağlık personeli gelene kadar ya da hastanın kendi olanaklarıyla sağlık kuruluşuna varmasına kadar geçen sürede yapılan girişimlerdir. Bu girişimler ilaçsız ve tıbbi araç gereç yardımı olmadan yapılır.

İlkyardım müdahalesinde ilk yapılması gereken nedir?

İlk yardımda öncelikli olarak yapılması gereken 3 aşama vardır. Bunlar; hastayı/kazazedeyi güvenceli yere almak, (kaza yerinde gerekli emniyet tedbirleri almak.), teşhis koymak/ilkyardım yapmak ve ambulans çağırmaktır.

İlkyardım müdahalesine başlamadan önce çevre güvenliğinden emin olunmalıdır. Bunun nedeni olası başka kazaları önlemektir. Bu nedenle eğer hastanın ya da kazazedenin bulunduğu yerde başka bir kaza olma olasılığı varsa kişi dikkatli bir şekilde oradan uzaklaştırılmalıdır.

Herkes ilkyardım müdahalesi yapabilir mi?

İlkyardım müdahalesinde bulunacak kişinin bilinçli olması gerekir. Aksi taktirde yapılacak en ufak bir hata bile ölümle sonuçlanabilecek durumlara neden olabilir. Bu nedenle hasta ya da yaralının yanında bulunan kişi oldukça dikkatli olmalıdır.

Çevre güvenliğinden sonra neler yapılmalı?

Eğer hasta dışında sadece bir kişi varsa ve hasta olan kişi de bilinç kaybı, solunum problemi, travma, suda boğulma, yabancı cisimle solunum yollarının tıkanması, ilaç veya alkol zehirlenmesi varsa, ilkyardım gönüllüsü yardım çağırmaya gitmeden önce bir dakika süreyle "Temel Yaşam Desteği" uygulamalıdır. Bu gibi durumlarda ilk yapılacak şey yaralının solunumunun ve kan dolaşımının kesintiye uğramasını engellemektir.

İlkyardım uygulaması nasıl yapılır?

Öncelikle sakin olun, telaşa kapılmayın

Hastanın nefesini dinleyerek hissetmeye çalışın.

Solunum yollarının devamlılığını sağlamak için ağız ve burunda yabancı bir cismin olup olmadığını kontrol edin. Eğer tıkayan bir nesne görürseniz, parmaklarınızı kollayarak bu cismi çıkartın.

Eğer kanama varsa, kanama olan bölgeye baskı uygulayın.

Eğer kopan bir uzuv söz konusuysa, kopan parçanın bulunarak hastanın en fazla dört-altı saat içinde bu parça ile birlikte bir hastaneye ulaştırılması gerekir. Kopan uzvu, serum fizyolojik ile yıkadıktan sonra steril bir torbaya koyun. Bu torbayı içi buz dolu ikinci bir torbanın içine yerleştirin.

Eğer omurilik yaralanmasından veya kırıklardan kuşkulanılıyorsa, hasta kesinlikle kıpırdatmamalı ve ilkyardım ekipleri gelene kadar beklenmelidir.

Kaza geçiren kişinin kalbi durmuşsa, kanı bütün vücutta rahatça dolaşamıyorsa ve kan kaybına yol açacak önemli bir yara varsa yaşamsal tehlike söz konusudur. Bu nedenle, ilk yapacağınız şeylerden biri de yaralının kalbini dinleyerek atıp atmadığını denetlemek olmalıdır. Eğer kalp durmuşsa yeniden çalıştırabilmek için dıştan kalp masajı yapmak gerekir. Ama bu çok güç bir tekniktir ve yalnızca doktorlar ya da uzmanlaşmış kişiler uygulayabilir.