İran'da Arak nükleer reaktörünü yapılandırma çalışmalarında ikinci safha tamamlandı

İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, Arak Ağır Su Reaktörü'nde sıcak su havuzu ve pompalarından oluşan ikinci bölümün inşasının tamamlandığını söyledi.

İranlı Öğrenciler Haber Ajansına (ISNA) göre, Arak nükleer reaktöründe düzenlenen açılış töreninde konuşan Salihi, "Bugün Arak reaktörünün ikinci safhasının açılışına şahit oluyoruz. Bu bölümde reaktörün kalbinde meydana gelen sıcaklık tahliye edilecek. İkinci bölümün kontrol odası da tamamlandı." dedi.

Salihi, birinci bölümdeki ekipmanları yenileme çalışmalarının sona ermesiyle 3-4 ay zarfında reaktörün test çalışmalarına başlanacağını belirtti.

İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Salihi, temmuz ayında yaptığı açıklamada, modernizasyon çalışmalarının tamamlanması sonrasında reaktörün yeniden faaliyete gireceğini duyurmuştu.

Batı ülkeleri, reaktörün kapatılmasını istemişti

Nükleer müzakereler döneminde Batı ülkeleri, Arak Ağır Su Reaktörü'ne yönelik endişelerini belirtmiş, İran'dan reaktörün kapatılarak çok daha az miktarda plütonyum üretecek başka bir reaktör kurmasını talep etmişti.

İran ise Arak Ağır Su Reaktörü'ne tıbbi ihtiyaçlara yönelik radyoizotoplar üretimi için gerek duyulduğunu belirterek talepleri reddetmiş ancak daha sonra endişeleri gidermek amacıyla reaktörü yeniden yapılandırarak normal üretimin beşte biri oranında plütonyum üretmeyi teklif etmişti.

Bu doğrultuda Nisan 2017'de reaktörün yeniden yapılandırılmasına ilişkin anlaşma imzalanmış ancak ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesinden sonra anlaşmayı uygulama süreci ağır ilerlemişti. Salihi, geçen aylarda yaptığı açıklamada, reaktörü yeniden yapılandırma çalışmalarının Çin ve İngiltere'nin iş birliğiyle sürdürüldüğünü bildirmişti.

ABD yönetimi, 2015'te imzalanan nükleer anlaşmadan Mayıs 2018'de tek taraflı çekildikten sonra Tahran'a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya başlamıştı.

İran, anlaşmanın tarafı BM Güvenlik Konseyi üyeleri ve Almanya'dan mutabakatın korunmasını istemiş ancak beklentisi karşılanmamıştı. Bunun üzerine Tahran yönetimi, nükleer taahhütlerini azaltma kapsamında, anlaşmada belirtilen uranyum stok miktarını 1 Temmuz'da, zenginleştirilmiş uranyum limitini ise 8 Temmuz'da aştığını duyurmuştu. 7 Eylül'de devreye giren üçüncü aşamada, uranyumu yüzde 20'den fazla zenginleştirme kapasitesine sahip gelişmiş santrifüjler kullanmaya başlandı. İran, kasım ayında dördüncü adım olarak Kum kentindeki Fordo Nükleer Tesisi'ndeki bin 44 santrifüje gaz enjekte etmeye başladı.

İranlı yetkililer, anlaşmadaki çıkarlarının korunmaması halinde nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azaltmaya devam edeceklerini belirtiyorlar.