İran ile Nükleer Müzakereler

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, İran ile yürütülen müzakerelerde şu anda yaptıklarının "saflıkla" ilgisi bulunmadığını söyledi.

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi'nde P5+1 ülkeleri ile İran arasında yapılan anlaşmayla ilgili Kongre üyelerinin sorularını yanıtlayan Kerry, 6 aylık süre içerisinde "kırmızı çizgilerinin" ne olacağının sorulması üzerine, hedeflerinin İran'ın nükleer programında herhangi bir silaha sahip olmasını engellemek olduğunu kaydetti.

Tahran yönetiminin nükleer silah elde etme noktasında zaman kazandığı eleştirilerine katılmadığını vurgulayan Kerry, "Hayır, onlar zaman kazanmadılar, çünkü silah elde etmek için yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyuma sahip olmak zorundasınız. Bizim planımıza göre, onlar ters yönde ilerliyor. Yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumlarını imha ediyor" ifadesini kullandı.

-"Gizli yer altı tesislerine ulaşabileceğiz"-

Kerry, İran ile varılan anlaşmadaki amaçlardan birinin de, Tahran yönetiminin neler yaptığını bilmek olduğunu söyledi. Karşı tarafın, kendilerine nükleer tesislere sınırsız ulaşma imkanı sağlayacaklarını ifade ettiğini belirten Kerry,  sözlerini şöyle sürdürdü:

"Şimdi gizli yer altı tesislerine ulaşabileceğiz. Buna sahip değildik. Bu büyük bir anlaşma. Şimdi Natanz'a girme imkanı var ve şimdi ne yaptıklarını bilebileceğiz. Ağır su reaktörüne yeteri kadar erişimimiz olacak."

-"Bu geçici bir anlaşma değil, kapsamlı bir anlaşmanın ilk adımı"-

İran'ın anlaşmayla ilgili söylemlerini hatırlatan Kerry, belirli bir ilerleme sağlamanın İran'a bağlı olduğunu kaydetti. Tahran yönetimi ile varılan mutabakatın "geçici bir anlaşma" olmadığını belirten Kerry, söz konusu uzlaşının kapsamlı bir anlaşmanın ilk adımı olduğuna vurgu yaptı. Kerry, "Bunu herkes için tekrar dikkatlice dile getirmeme izin verin. Bu geçici bir anlaşma değil. Bu kapsamlı bir anlaşmanın ilk adımı. Bunu niçin yaptık? Basit bir nedenle; dostlarımızı ve kendimizi daha güvenli hale getirmek için" diye konuştu.

Kerry, Kongre üyelerinden yöneltilen bir soru üzerine İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in pozisyonunun değişmediğini kaydetti. Kerry, "İran'ın kamuoyu önündeki pozisyonları ve söylemleri değişmedi, çok kışkırtıcı, tehdit edici ve olağanüstü derecede zarar verici" ifadesini kullandı.

İran'ın nükleer silah elde etmesinin bölgede de bazı sıkıntılara yol açacağına vurgu yapan Kerry, "Eğer İran nükleer silah elde ederse kesinlikle bölgede silahlanma yarışı olacaktır. Bu, İran'ın niçin nükleer silaha sahip olmaması gerektiğinin nedenlerinden biri" açıklamasında bulundu.

-"Yaptığımızın saflıkla ilgisi yok"-

John Kerry, şu andaki anlaşmanın "saflık" olduğu yönündeki eleştirileri ise kabul etmedi. "Şu anda yaptığımızın saflıkla bir ilgisi yok" diyen Kerry, "Çekinceleri anlıyoruz. Riskleri anlıyoruz. Bunun ne kadar kritik olduğunu anlıyoruz. Kafamda hiçbir şüphe olmadan şuna kesinlikle inanıyorum ki sadece müzakere ediyor ve daha da baskı uyguluyor olsaydık onları daha da fazla silah edinmek istemeye itebilecek uzun bir sürece davet çıkarmış olurduk, ve bu durumda kendinizi, müzakere edebildiğiniz ama diğer taraftan da İran'ın (nükleer) silah sahibi olmaya bugünden daha yakın olduğu bir noktada bulabilirdiniz. Bu çok daha tehlikeli" diye konuştu.

Kerry, "Uzun süre önce şunu öğrendim ki, bir ülkeyi savaşa sokmadan önce, barışçıl bir sonuç elde etmek için tüm imkanları denemelisiniz" ifadesini kullandı.

Müzakerelerin devam ettiği bir ortamda yeni yaptırımların uygulanmasının doğru olmayacağını ifade eden Kerry, ortaklarının da buna sıcak bakmadığını dile getirdi. Kerry, ABD'nin müzakerelerin ortasında yeni yaptırımlar devreye sokmasının, ortakları arasında ABD'ye yönelik, "kendi başına hareket ettiği ve takımın bir parçası olmadığı" şeklinde düşünceye yol açacağını belirtti.

Kerry, İsrail ile stratejik amaçlarının aynı olduğuna değinerek, İsrail'in güvenliği için verdikleri taahhütlerin sarsılmaz olduğunu kaydetti. Kerry, hiçbir ABD başkanının şu anki Başkan Barack Obama kadar İsrail'in güvenliği için çalışmadığını savundu.

Oturum sırasında bazı Kongre üyeleri, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin göreve geldikten sonra kaç kişinin ülkede idam edildiğine dair bilgilerin yer aldığı dövizler açtı. Ayrıca oturuma katılan bazı Amerikalı İranlılar da, Irak'ta rehin tutulan İranlıların serbest bırakılması isteyerek, bu durumu, giydikleri sarı giysilerle protesto etti.

- Washington DC