Kuraklık Kapıda

Şanlıurfa'da barajların doluluk oranı azalırken, bölgede çok sıcak geçen yaz öncesi tehlike çanları çalıyor.

Şanlıurfa'da bu yılki yağış oranı geçen yıla göre yüzde 43 oranında azalırken, baraj doluluk oranı ise çok aşağılara düştü. Kuraklık nedeniyle, Şanlıurfa Valiliği'nde Vali Vekili Ramazan Seçilmiş önderliğinde, sulama birlikleri ve bazı sivil toplum örgütlerinin de aralarında bulunduğu Kuraklık Kriz Merkezi oluşturuldu. Yapılan toplantıda ise kuraklığın önlenebilmesi için yapılabilecek çalışmalar ele alındı. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Şanlıurfa Şubesi Başkanı ve Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Rıza Öztürkmen, bölge insanına uyarılarda bulundu. Şanlıurfa'daki kuraklığın en büyük sebebinin kar yağışının azlığı olduğunu ifade eden Öztürkmen, "Yağışların azlığı, farklı iklim koşulları, kuraklıkla ilgili bir tehlikenin beklediğini gösteriyor. Geçmiş dönemdeki kar ve yağmur yağışı, ilimizde olduğu gibi dünyada ve Türkiye'de azalmaktadır. Bunun en büyük sebebi, betonlaşmanın arttığı il merkezlerinde yağışların kar olarak yağmamasıdır. Bu da barajların doluluğunu azaltıyor. Urfa'da geçen yıl ile bu yılki yağış arasındaki yağış farkı yüzde 43 oranında. Uzun yıllara göre kıyasladığımız zaman yüzde 56'lık bir yağış azlığını göstermektedir. Bu da tarımda oldukça büyük bir tehlikenin sinyalini vermektedir" dedi.

Kuraklıkla yaşamanın öğrenilmesi için çalışmalar yürütülmesi gerektiğini ifade eden Öztürkmen, "Biz, ülkemizde mutlaka kuraklığın olacağını ve yaşanacağını bilerek, ortak çözümler almalıyız. Valimiz başkanlığında Kuraklık Kriz Merkezi'nde toplandık. Bununla ilgili çalışmalar yapıyoruz. Bundan sonra mutlak gerekli olan, şeker hastaları gibi, o hastalıkla yaşamayı nasıl öğreniyorsa, biz de kuraklıkla yaşayabilen ülke haline dönüşmeliyiz. Çünkü önümüzde, hangi tür ve boyutta bir kuraklık ya da susuzluğun karşılayacağı bilinmiyor" diye konuştu.

ALINACAK TEDBİRLER

Öztürkmen, Türkiye'deki tarımsal sulama randımanının yüzde 43 olduğunu belirterek, 19 milyar metreküp suyun boşa aktığını söyledi. İnsanların su konusunda bilinçlendirilmesi gerektiğini hatırlatan Öztürkmen, şöyle devam etti:

"Ülke genelinde tarımda kullanılan su miktarı, 33 milyar metreküptür. Randıman oranı yüzde 43 oranında olursa, bu 19 milyar metreküp suyun boşa aktığını gösterir. İlimizdeki sulama randımanı yüzde 55 gibi üst düzeydedir. İnanıyorum ki, bu sulama şebekelerinin yeniden düzenlenmesi, damla, yağmurlama sulama sistemleri gibi daha randımanlı sistemlerle bu oran daha da arttırılabilir. Biz kuraklığı, suyun ve toprağın bilincini mutlaka ilkokuldaki çocuklarımızdan tüm fertlere iyi aşılamalıyız. Eğitimini iyi vermeliyiz. Daha çok yağış ve su için ağaçlandırmaya önem vermeliyiz."

Son 2 günde bölgede 35 kilogram civarında yağmur yağdığını hatırlatan Öztürkmen, kuraklık nedeniyle buğday yetiştiricilerinden şikayetler aldıklarını, son yağmurlarla bu şikayetlerin kesildiğini ifade etti. Yarından itibaren yeni bir yağış kitlesinin gelmesi beklendiğini kaydeden Öztürkmen, yeni bir yağış dalgası gelirse kısa vadede tarım alanında büyük bir sıkıntının yaşanmayacağını düşündüklerini söyledi.

ASIL TEHLİKE BARAJLARDA

Kuraklıklarla ilgili asıl sıkıntının barajlarda beklendiğini hatırlatan Öztürkmen, Atatürk Barajı'nın da içerisinde olduğu ülke genelindeki bazı barajların kotlarında düşmelerin olduğunu aktardı. Yeteri oranda kar ya da yağmur yağmazsa ciddi su sıkıntılarının yaşanabileceğini belirten Öztürkmen, "Bu nedenle ne kadar az su kullanabilirsek o kadar iyi olacağını düşünüyoruz. Önümüzdeki günlerde bol yağmur ve kar yağışı olmasını ümit ediyoruz. Böylelikle baraj kotlarında da yükselmeler olur. Yoksa bizi çok ciddi bir yaz beklemekte. Şanlıurfa ovaları ve önümüzdeki yılda Suruç ovaları, Atatürk Barajı'ndan alınan suyla sulanmaktadır. Baraj seviyesinin, kodun altına düşmesi bizim için büyük bir tehlike olur" dedi.

ATATÜRK BARAJI'NDAKİ SU SEVİYESİ

Öztürkmen, Atatürk Barajı'ndaki su yükseklik miktarının şu an için 536 metre civarında olduğunu ve bu rakamın 532 metrenin altına düşmesinin büyük bir tehlike olarak görüldüğünü kaydetti. Atatürk Barajı'nın su yükseklik maksimum seviyesinin 542 metre olduğunu hatırlatan Öztürkmen, önceki yıllarda bu seviyenin 540 metreye ulaştığını da hatırlattı. Öztürkmen, "Şu anda, baraj suyu tam limit düzeyinde. İnşallah bu limit düzeyinde çok fazla kalmaz. Beklenen yağışlarla bu limitin üzerine çıkar. Aksi takdirde yaz sezonunda sulamayla ilgili büyük sıkıntılar yaşanabilir" şeklinde konuştu.

"AFETLER YAŞANABİLİR"

Öztürkmen, Uluslararası İklim Platformu'nun toplantılarında iklim değişiklikleri ve buna bağlı olarak büyük afetlerin yaşanabileceği yönündeki bilgilerin gündeme geldiğini ifade etti. Afet sayılarında artışın da olabileceği konusunda uyarılarda bulunan Öztürkmen, şöyle konuştu: "Küresel ısınma ile birlikte iklimlerde çok büyük değişiklikler olacağı söyleniyor. Bununla bağlı olarak önümüzdeki günlerdeki afetlerin sayısında artış olması bekleniyor. 15 kat sigorta risk oranının artacağı söyleniyor. Bu anlamda kuraklık ile ilgili büyük problemler yaşanabilir. Dolayısıyla tarımın vazgeçilmezlerinden olan suyun daha iyi kullanılması gerekir."

SURİYE'YE TAHLİYE EDİLEN SU

Öztürkmen, sulama döneminde Suriye'ye tahliye kanalıyla giden su miktarının saniyede 40 metreküp olduğunu, öte yandan Suruç Ovası'nın sulanması için gereken su miktarının saniyede 95 metreküp olduğunu kaydetti. Suriye'ye gönderilen suyun azaltılabileceğini belirten Öztürkmen, "Yani, biz Suruç Ovası'nda kullanacağımız suyun yarısını her yıl Suriye'ye veriyoruz. Suyu çok iyi, rantabl kullanabilmemiz gerekmektedir. Suriye'ye verdiğimiz 40 metreküpü ne kadar aza düşürebilirsek, o kadar çok kazançlı oluruz" dedi.

DESTEK ÖNERİSİ

Öztürkmen, devletin tasarruflu sulama sistemleri konusunda çiftçileri ve üreticileri desteklemesi önerisinde bulunarak, şöyle devam etti:

"Sulama sistemleri revize edilmeli, belki önümüzdeki günlerde daha az su kullanıldığı için damla sulama, yağmur sulama gibi sistemlerde öncülük yapılmalıdır. Hükümetimiz tarafından bu sistemi kuran çiftçilere destekleme yapılabilir. Bir an önce salma, vahşi sulamadan daha tasarruflu sistemle geçilmelidir."

Öztürkmen, kuraklığın ne zaman olacağını artık kimsenin kestiremediğini vurgularken, bilimsel verilerin ise kar ve yağmur oranının gittikçe düşeceği yönünde olduğunu sözlerine ekledi. - ŞANLIURFA