Naypidav Büyükelçisi Ateş, Türkiye Myanmar İlişkilerini Değerlendirdi

NAYPİDAV/ANKARA - DUYGU ÖZBAY - Türkiye'nin Naypidav Büyükelçisi Murat Yavuz Ateş, Myanmar'ın Arakan bölgesinde yaşanan olayların hem Müslümanları ciddi sıkıntılara soktuğunu hem de ülkenin kalkınmasının ve dünyaya açılmasının önünde engel teşkil ettiğini belirterek, Türkiye'nin, Myanmar'da kısa dönemde insani yardım faaliyetlerini sürdürürken, uzun dönemli çözümler bulunması için de gayret gösterdiğini söyledi.

Türkiye-Myanmar ilişkilerini AA'ya değerlendiren Büyükelçi Ateş, dünyaya kapalı bir yönetime sahipken 2010 yılından itibaren reform sürecine giren Myanmar'ın, Güneydoğu Asya'da özellikle ekonomik açıdan büyük ilgi gördüğünü kaydetti.

Myanmar'da son iki yılda bir kısmı siyasi olmak üzere pek çok reformun hayata geçirildiğine işaret eden Ateş, ülkenin tümüyle kapalı bir ekonomi olmaktan çıkıp önemli ölçüde dünyaya açılmaya başladığını söyledi. Ateş, ancak bu süreçte, başta Arakan eyaleti olmak üzere, ülkedeki Müslümanların ciddi sıkıntılarla karşılaştıklarına dikkati çekti.

Türkiye'nin Myanmar'daki gelişmeleri yakından izlediğini ve Naypidav Büyükelçiliği'nin 2012 yılının Mart ayında faaliyete geçtiğini kaydeden Ateş, ""Ülkemiz de Güneydoğu Asya'ya açılım politikasının bir parçası olarak Myanmar'da geçtiğimiz yıl büyükelçilik açma kararı aldı. Türkiye'nin Myanmar nezdindeki ilk Büyükelçisi olma şerefi de bana nail oldu"" diye konuştu.

Arakan'da yaşananlar

Myanmar'ın son dönemde Arakan'daki Müslümanları hedef alan şiddet olaylarıyla gündemde yer almasını değerlendiren Büyükelçi, Müslümanların durumunun evrensel insan hakları açısından kabul edilemez olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

""Olaylar son derece üzücü. Olaylardan etkilenen Müslümanlar ciddi sıkıntı içerisindeler. Öte yandan bu durum, ülkenin kalkınmasının, dünyaya açılmasının önünde bir engel. Biz Türkiye olarak, Myanmar hükümetinin doğru yolda ilerlemesini sağlamaya ve bu konuda yönlendirici bir rol oynamaya çalışıyoruz.""

Türkiye'nin bölgeye insani yardım götürdüğünü ve yerlerinden edilen insanların normal hayat koşullarına dönmeleri için çaba sarf ettiğini belirten Ateş, ""Kısa dönemde Kızılay, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) ve bazı STK'larımız aracılığıyla insani yardım faaliyetlerimizi sürdürürken, diğer yandan da uzun dönemli çözümler bulunması için yardımcı olmaya gayret ediyoruz"" ifadesini kullandı.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun bölgeye ilk ziyaretinin, söz konusu olayların ardından yabancı bir dışişleri bakanı tarafından yapılan ilk ziyaret olduğunu anımsatan Ateş, ""Bölgeye üst düzey bir yabancı yetkilinin girmesi ve bölgenin uluslararası basına açılması bakımından çok önemli bir adım oluşturdu. Daha sonra da bölgeye uluslararası insani yardımın girmesi açısından yine son derece olumlu etkisi oldu"" dedi.

Bakan Davutoğlu'nun ikinci ziyaretinde de İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Rohingya Temas Grubu üyeleriyle geçen hafta Myanmar'da temaslarda bulunduğunu belirten Ateş, şöyle konuştu:

""Olumlu bir ziyaret oldu. Bölgeye gidip bizzat toplum liderleriyle de görüşme fırsatı edindik, bir miktar insani yardımda bulunduk. Aslında bu, daha geniş boyutta yapacağımız bir insani yardımın açılışı şeklinde oldu. Amacımız burada yapıcı bir rol içerisinde sorunların çözümüne yardımcı olmak. Bir yandan insani yardımda bulunmak ama öte yandan uzun dönemli çözümlerin de geliştirilmesini sağlamak.""

Enerji ve tarım alanında işbirliği imkanı

Türkiye ve Myanmar arasındaki ticari ilişkileri değerlendiren Ateş, karşılıklı ticaret hacminin düşük düzeylerde kaldığını, bu durumun Myanmar'ın ticaret hacminin düşüklüğünden kaynaklandığını ifade etti.

Ateş, ""Myanmar'ın ticaret hacmi ve kişi başına düşen gelir miktarı hızla artıyor. Eğer reform sürecinde bir aksama olmazsa önümüzdeki yıllarda Myanmar'ın ciddi bir pazar ve üretim merkezi olması söz konusu. Ülkede Müslümanlara yönelik insan hakları ihlallerinin düzelmeye başlamasıyla birlikte bu durum doğal olarak Türk-Myanmar ikili ekonomik ilişkilerine yansıyacaktır"" dedi.

Elektrik konusunda ciddi sıkıntılar yaşayan Myanmar'a bu yıl Türkiye'den bir elektrik santrali satışı yapıldığını ve proje değerinin 15 milyon dolar civarında olduğunu belirten Ateş, ""Enerji alanında Türk yatırımcıları için ciddi bir potansiyel var"" değerlendirmesinde bulundu.

Büyükelçi Ateş, ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanan Myanmar'ın, coğrafi özellikleri, su ve toprak kaynakları bakımından tarıma çok elverişli olduğuna dikkati çekerek, 1950'lere kadar bölgenin en büyük pirinç üreticisi olarak anılan ülkenin tekrar aynı potansiyeli yakalayabileceğini söyledi.

Türkiye ile Myanmar arasında tarım alanındaki işbirliği olanaklarını araştırdıklarını ifade eden Ateş, ""Özellikle büyük tarımsal projeler konusunda, ülkemiz GAP olsun, diğer projeler olsun bu konuda çok deneyimli. Hem deneyimleri paylaşmak, hem de ticari olarak bazı firmalarımızın burada ortak yatırımlar yapması söz konusu olabilir"" diye konuştu.

Myanmar'daki Türk şehitlikleri

Türkiye-Myanmar ilişkilerinin tarihine de değinen Ateş, Myanmar'a ilk gelen Türklerin, Birinci Dünya Savaşı sırasında İngilizler tarafından esir olarak getirildiğini ve savaşın sonuna kadar burada kaldıklarını belirtti. Ateş, bu süreçte sağ kalmayı başaranların büyük çoğunluğunun yurda döndüğünü ancak sayılarının birkaç bin civarında olduğu tahmin edilen Türk askerlerinin bugün şehit olarak Myanmar'da yattığını anlattı.

Methila ve Thayet kentlerinde iki adet Türk şehitliği bulunduğunu ancak bunların uzun yıllar tahribata uğradığını kaydeden Büyükelçi, bu sene başında şehitliklerin yeniden inşasına ve yenilenmesine başladıklarını söyledi. Ülke içindeki siyasi gelişmeler ve şiddet olayları nedeniyle çalışmalara ara vermek zorunda kaldıklarını aktaran Ateş, kasım ayından itibaren Thayet'te tekrar başlayan faaliyetleri kısa sürede bitirmeyi ümit ettiklerini belirtti.

AA'nın Myanmar'da faaliyete başlama girişimi

Anadolu Ajansı'nın Myanmar'da faaliyete başlama planını da değerlendiren Büyükelçi Ateş, Davutoğlu'nun, son ziyareti kapsamında Myanmar Dışişleri Bakanı nezdinde bu yönde bir talepte bulunduğunu anımsattı.

Ateş, ""Anadolu Ajansı bizim göz bebeğimiz, dolayısıyla Anadolu Ajansı'nın Myanmar'da bir ofisinin olmasını gönülden isteriz. Sadece Myanmar için değil, aslında burasının, Anadolu Ajansı'nın bölgeyi kapsaması açısından da önemli bir konum olduğunu düşünüyoruz"" dedi. - Ankara