Özel Eğitimde "Gedex" Dönemi

KAAN BOZDOĞAN - Türkiye'de ilk kez zihinsel yetileri sebebiyle özel eğitime ihtiyaç duyan çocuklar için 150 kişilik ekip tarafından 8 yılda hazırlanan ve yaklaşık 3 milyon liraya mal olan interaktif eğitim yazılımı GEDEX, Fatih Projesi kapsamındaki akıllı tahtalara uyumlu olmasının yanı sıra içerisinde barındırdığı binlerce sayfalık uygulamalarla özel çocukların eğitim kalitelerinin arttırılmasına katkı sağlıyor, tam yapılanmış olması sebebiyle de eğitimcinin ders anlatımı sırasında hata yapma durumunu ortadan kaldırıyor.

Gelişim Destek Sistemi (GEDEX), 44'ü eğitimci 106'sı yazılımcı ve tasarımcı olan 150 kişilik ekibin yoğun çalışmalarıyla 8 yılda tamamlandı. Geçen yıl birkaç okulda testi yapılan ve eksikleri giderilen uygulama, bu yıl itibariyle tam kapasite kullanıma sunulmaya başlandı.

Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümünün danışmanlığını yaptığı GEDEX, Türkiye genelinde henüz 250 özel eğitim sınıfında müfredata dahil edildi. Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan görüşmeler doğrultusunda ülke genelindeki tüm özel eğitim sınıflarına yaygınlaştırılması planlanan interaktif eğitim yazılımı, Bağcılar'daki Arif Nihat Asya İlkokulundaki Özel Eğitim Sınıfında Anadolu Ajansına tanıtıldı.

GEDEX Proje Koordinatörü Ayhan Tatay, 2009 yılında "özel çocuklar" için rehabilitasyon merkezi açtığını, eğitimde kullanılabilecek materyal eksikliğini burada fark ettiğini ve eksikliğin giderilmesi için de çalışma başlattığını belirtti.

GEDEX'in Türkiye'de özel eğitim alan öğrenciler için hazırlanan "ilk" bilgisayar programı, dünyada ise bu alanda hazırlanmış "en kapsamlı" eğitim yazılımı olduğunu anlatan Tatay, okuma-yazma, Türkçe, Matematik ve bilgisayar modüllerinin yer aldığı uygulama içeriğinde 100 bin interaktif eğitim ekranı, 2 binden fazla ödev sayfası ve binden fazla oyun bulunduğuna dikkati çekti. Tatay, çocuklarının bu uygulama sayesinde eğlenerek öğrendiğini söyledi.

Fatih Projesi kapsamında okullarda kullanılan akıllı tahtalarla uyumlu olan uygulamanın tam yapılanmış olması sebebiyle eğiticinin hata yapma durumunun önüne geçtiğini dile getiren Tatay, "GEDEX'in en büyük özelliği tam yapılandırılmış olması. Öğretmenin hata yapmasına izin verilmiyor. Öğretmenin elinin altında kullanabileceği en etkin eğitim materyali olarak kurgulandı. Öğretmen 'ileri' butonuna bastıkça hep bir sonraki aşamaya geçerek kazanımı tamamlaması sağlanıyor. Öğretmenler üç boyutlu materyallerle eğitimi destekleyip zenginleştiriyor." dedi.

Tatay, okulların ihtiyaçları ve tüm olasılıklar göz önünde bulundurulduğu için uygulamanın internet bağlantısı olmadan da çalıştığına, bireysel ve grup çalışmasına olanak sağladığına vurgu yaptı.

Projenin 2011 yılında İstanbul Kalkınma ajansı tarafından da desteklendiğini aktaran Tatay, "Onların desteğiyle uygulamayı biraz daha ileri götürdük ve bugünkü halini aldı. Türkiye'de 350 binin üzerinde özel eğitim alan öğrenci var. Bunlara yönelik maalesef spesifik eğitim materyalleri bulunmuyor. Bu ihtiyacı karşılayabilmek için biz yola çıktık. ve daha sonra ilkokul birinci ve ikinci sınıflar ile anaokulları için de kullanılan farklı içerikler oluşturduk. Üç farklı paketin olduğu interaktif eğitim yazılımı oluşturduk. Uygulamanın ülke genelindeki 18 bin özel eğitim sınıfında kullanılmasını için görüşmeler sürüyor." diye konuştu.

"Eğitim Özel Gelecek Güzel Projesi"

GEDEX, Bağcılar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünce 2016 yılında başlatılan, İstanbul Kalkınma Ajansı, Bağcılar Kaymakamlığı ve Bağcılar Belediyesi destekleriyle yürütülen "Eğitim Özel Gelecek Güzel Projesi" kapsamında satın alındı.

Amacı, "Zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin eğitim kalitelerinin arttırılması yoluyla toplumsal yaşama katılımlarını arttırmak, kendine yeten bağımsız bireyler haline gelmesini desteklemek, toplumda engellilik hakkında farkındalık oluşturmak" olarak tanımlanan "Eğitim Özel Gelecek Güzel Projesi" ile özel eğitim ihtiyacı olan çocukların topluma entegre olması hedefleniyor.

Proje koordinatörü rehber öğretmeni Nebahat Çelik, Bağcılar'da nüfus yoğunluğu nedeniyle engelli birey sayısının fazla olduğunu, bu özel çocukların geleceği için proje başlattıklarını bildirdi.

Çelik, şöyle konuştu:

"Bu kapsamda, 'özel eğitime ihtiyaç duyan öğrenciler için ne yapabiliriz?' diye düşündük ve büyük bir ekip kuruldu. Bağcılar Kaymakamlığı, Bağcılar Belediyesi, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Rehberlik Araştırma Merkezi bir araya gelerek özel çocuklar için yapılması gerekenleri kararlaştırdı. Bu kapsamda, özel eğitim sınıfları için özel materyaller temin edildi. Sınıfların fiziki donanımları yenilenmiş oldu. Sınıf ortamının kalitesi biraz daha arttırılmış oldu. Bu kapsamda, GEDEX eğitim yazılımı da satın alındı. Bu yazılım neler sağladı sınıflara? İnteraktif bir program olması sebebiyle öğretmen ve öğrenci bir arada birçok şeyi öğrenebiliyor."

Projede GEDEX'in de katkılarıyla amaca ulaşıldığını değerlendiren Çelik, "Açıkçası biz amacımıza ulaştık. Çünkü amacımız, çocuklarımızın biraz daha eğlenerek bir şeyler öğrenmesiydi. Bu kapsamda, GEDEX bize çok yardımcı oldu. GEDEX biraz daha ekranda kalıyor, ancak proje kapsamında GEDEX dışında da farklı materyaller alındı. Projede birden fazla destekleyecek dokunulabilir materyaller var." diye konuştu.

İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün proje kapsamında 20 okula destek verdiğine kaydeden Çelik, sözlerini, "Proje sınıfları 20 okulda kullanılıyor. Öğretmenlere uygulamanın kullanılmasıyla ilgili eğitimler verildi. Eğitimler sonrasında projenin ne kadar başarıya ulaştığını görebiliyoruz. Projenin başladığı okullarda sergiler düzenlendi. Bu sergilerde çocukların ilk baştaki performanslarıyla proje sonrasındaki performansları kıyaslandı. Bizim için somut bir veriydi bu. Arasında ciddi farklar olduğunu gözlemledik. Hep güzel geri dönüşler aldık. Biz de "Eğitim Özel Gelecek Güzel" projemizi ülke geneline yaymayı amaçlıyoruz." diye tamamladı.