Tacikistan'daki Rus Askeri Üssü

Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, ülkesindeki Rus askeri üssünün statüsü ve bulunma koşullarıyla ilgili iki ülke arasında daha önce imzalanan anlaşmayı onaylamak üzere parlamentoya gönderdi.

Cumhurbaşkanlığı Basın Bürosundan yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı İmamali Rahman'ın, ülkede konuşlandırılan Rus askeri üssünün statüsü ve bulunma koşullarıyla ilgili olarak daha önce Rusya ve Tacikistan arasında imzalanan anlaşmayı onaylamak üzere parlamentonun alt kanadı olan Meclisi Namayandagan'a (Temsilciler Meclisi) gönderdiği bildirildi.

Açıklamada, mevcut meselelerin toplu olarak ele alınmasına yönelik taraflar arasında daha önce sağlanan mutabakat çerçevesinde, Cumhurbaşkanı Rahman'ın, daha önce de Tacik vatandaşların Rusya'da bulunma tertibiyle ilgili Tacikistan ile Rusya arasında Şubat 2013'te imzalanan anlaşmayı da onaylamak üzere parlamentoya göndermiş olduğu hatırlatıldı.

Konuyla ilgili olarak basına açıklama yapan Temsilciler Meclisi Savunma, Güvenlik ve Emniyet Komitesi Başkanı Amirkul Azimov, söz konusu anlaşmanın yakın zamanda ele alınacağını vurgulayarak, bu anlaşmanın Tacikistan için çok gerekli ve önemli bir anlaşma olduğunu, bu anlaşmanın onaylanmasıyla ilgili herhangi bir sorunun olmayacağını dile getirdi.

Komitenin Başkan Yardımcısı Sattar Halov da parlamentonun ilgili komitelerinin, gelecek haftanın başından itibaren söz konusu anlaşmanın parlamento tarafından onaylanması meselesini ele alacağını dile getirerek, ülkede bulunan Rus askeri üssünün sadece Tacikistan ve Rusya'nın değil, belki de tüm BDT ülkelerinin menfaatlerine hizmet ettiğini ve bu anlaşmanın onaylanmasında herhangi bir sorunun yaşanmayacağına inandığını vurguladı.

Halov, uluslararası koalisyon güçlerinin 2014'te Afganistan'dan çekilmesinin ardından, ülkedeki Rus askeri üssünün bölgede güvenlik ve istikrarın sağlanmasına yönelik öneminin daha da artacağını ifade etti.

5 Ekim 2012'de başkent Duşanbe'de imzalanan Rus askeri üssünün statüsü ve bulunma koşullarıyla ilgili anlaşmanın onaylanmasıyla ilgili yasa, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından mayıs ayında imzalanırken, geçen ay Moskova'da temaslarda bulunan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ekim 2012'de Tacikistan'a yaptığı ziyaret sırasında imzalanan Rus askeri üssünün statüsü ve bulunma koşullarıyla ilgili anlaşmanın, Tacikistan parlamentosu tarafından ekim ayında imzalanacağını dile getirmişti. Tacikistan tarafı, Rus petrol ürünlerinin Tacikistan'a gümrüksüz sevkiyatı ve Tacik göçmen işçilerin Rusya'da bulunma tertibi anlaşmalarının hayata geçirilmesi ve Rusya'nın Tacik ordusunun modernizasyonuna destek sağlamasına Rusya'nın dikkatini çekmek amacıyla söz konusu anlaşmanın onaylanmasında acele etmiyordu.

Bu arada, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman'ın, söz konusu anlaşmayı 6 Kasım'da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde onaylamak üzere parlamentoya göndermesi de dikkati çekiyor.

-Rus askeri üssü-

Rus askeri üssünün statüsü ve bulunma koşullarıyla ilgili anlaşma, taraflar arasında 4 yıl devam eden görüşmelerin ardından geçen sene imzalanırken, Moskova yönetiminin 7 bin askerinin bulunduğu ve Tacikistan'ın Duşanbe, Kurgantepe ve Kulyab şehirlerinde konuşlandırdığı Rus askeri üssü, Rusya'nın kendi toprakları dışındaki en büyük askeri üssü durumunda.

Tacikistan'daki Rus askeri üssünün durumuyla ilgili daha önceki 10 yıllık anlaşma, Ekim 2004'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Duşanbe'ye yaptığı ziyaret sırasında imzalanmış, 2011'de Duşanbe'de bulunan dönemin Rusya Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev de Rus askeri üssünün 49 yıllığına Tacikistan'da bulunmasıyla ilgili anlaşmanın, 2012 yılının başında imzalanacağını kaydetmesine rağmen, Rus askeri üssünün 2042 yılına kadar ülkede bulunmasını öngören bu anlaşma Ekim 2012'de, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Duşanbe ziyareti sırasında imzalanmıştı.

Rusya Savunma Bakanı Anatoliy Seryukov ile Tacikistan Savunma Bakanı Şerali Hayrullayev tarafından imzalanan Rus askeri üssünün statüsü ve ülkede bulunma koşullarıyla ilgili anlaşmaya göre, Tacikistan'ın bağımsızlığından bu yana ülkede bulunan Rus askeri üssünün 30 yıl daha faaliyet göstermesi ve bu sürenin tarafların onayı ile 5 yıllık sürelerle uzatılabilmesi öngörülüyor.

-Petrol sevkiyatı ve Tacik göçmenler, anlaşmanın bir parçası-

Bu anlaşmaya göre, Rus askeri üssü Rusya'nın menfaatlerinin yanı sıra Tacik silahlı kuvvetleriyle Tacikistan'ın da güvenliğini koruyacak. Askeri ve askeri-teknik işbirliğini öngören yasa ve anlaşmalar çerçevesinde, Tacikistan silahlı kuvvetlerini çağdaş silah, cephane ve askeri araçlarla temin edecek. Bu anlaşmayla söz konusu askeri üsteki Rus askerleri ve aileleri ile üste görev yapan sivil personelin statüsü, üssün ve üssün güç kullanmasına yönelik yasal dayanağı belirleniyor.

Tacikistan Cumhurbaşkanı Rahman, o dönemde yaptığı açıklamada, ülkede Rus askeri üssünün bulunmasına karşılık, Rusya'nın Tacik silahlı kuvvetlerinin modernizasyonu ve askeri personel eğitimini üstleneceğini dile getirmişti.

Geçen yılbaşında Tacikistan'da temaslarda bulunan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile yaptığı görüşmenin ardından, gazetecilere açıklama yapan Tacikistan Dışişleri Bakanı Hamrahan Zarifi, ülkedeki Rus askeri üssünün statüsü ve bulunma koşullarıyla ilgili olarak iki ülke arasında daha önce imzalanan anlaşmanın, Tacikistan ile Rusya arasında gümrüksüz petrol ürünleri sevkıyatı ve Rusya'da bulunan Tacik göçmen işçiler ile ilgili anlaşmalarının imzalanmasının ardından ülkelerin parlamentoları tarafından onaylanacağını belirtmişti.

Mayıs 2013'te, Rus petrol ürünlerinin Tacikistan'a sevkıyatı anlaşması ülke hükumeti tarafından onaylanarak yürürlüğe girerken, Tacik vatandaşların Rusya'da bulunma tertibiyle ilgili Şubat 2013'te imzalanan ikili anlaşma ise daha önce Cumhurbaşkanı İmamali Rahman tarafından onaylamak üzere parlamentoya gönderilmişti. - Ankara