Türk Medyasında Terörün Ele Alınışı"

Siyaset Ekonomi ve Toplumsal Araştırmalar Vakfınca (SETA) 7 Haziran 2015 genel seçimlerinden başlayarak Eylül 2017'ye kadarki sürede terör örgütleri PKK ve DEAŞ'ın halkta en fazla infial uyandırdığı 10 canlı bomba ve bombalı araç eylemleri seçilerek "Türk medyasında terörün ele alınışı" raporu hazırlandı.

Türkiye'de başlıca siyasi pozisyonları/kutupları temsil ettikleri düşünülen 9 ulusal gazetenin belirlenerek dahil edildiği çalışmada, BirGün, Cumhuriyet ve Sözcü gazeteleri, "Kemalist-Sol Medya", Sabah, Star ve

Yeni Şafak gazeteleri "Muhafazakar-Merkez Medya", Habertürk, Hürriyet ve Milliyet gazeteleri ise "Seküler-Merkez Medya" olarak gruplandırıldı.

Raporda, incelenen haberlerin yüzde 30'unda saldırılar karşısında devletin başarısız olduğu iddiası ön plana çıkarılırken yüzde 70'inde terör eylemlerinin devlet başarısızlığı ile ilişkilendirilmediği kaydedildi.

Raporda, "DEAŞ terör saldırıları yüzde 82 oranında açıktan kınanırken PKK haberlerinde bu oranın yüzde 84 olduğu görülmektedir. DEAŞ ve PKK için sonuçların

birbirine en yakın olduğu kriter açıktan kınama-kınamamadır. Gazeteler PKK saldırılarından sonra -DEAŞ'a nazaran - daha az nefret söyleminde bulunmuş ve daha fazla birlik mesajına yer vermiştir. Toplamda yüzde 19

oranında nefret söylemine rastlanmışken haberlerin yüzde 53'ünde birlik mesajı verilmiştir. DEAŞ saldırılarında yüzde 27 oranında nefret söyleminde bulunulurken PKK haberlerinde yüzde 11 oranında nefret söylemi yer almıştır. DEAŞ saldırıları sonrası yüzde 49 oranında birlik mesajı verilmişken PKK için bu oran

yüzde 58'dir." ifadelerine yer verildi.

Terör örgütü DEAŞ eylemlerinin ardından yüzde 76 oranında infiale neden olan

içerik üretilirken, terör örgütü PKK ile ilgili haberlerin yüzde 44'ünde infiale yol açabilecek içeriğin yer aldığı kaydedilen raporda, "Özellikle DEAŞ terör saldırıları sonrası haber içeriklerinin yüzde

76'sında infial oluşturabilecek içeriğe yer veren gazeteler bu konuda medya etiği

ve toplumsal sorumluluktan uzak bir tavır sergilemiştir." denildi.

"Kemalist-Sol Medya" kategorisinde incelenen gazetelerdeki haberlerin yüzde 83'ünde "devletin terör karşısında

başarısız olduğu" iddiasına yer veriği aktarılan raporda, "Başarı-başarısızlık" kriteri bağlamında Kemalist-Sol

Medya"nın, "Muhafazakar-Merkez Medya" ve "Seküler-Merkez Medya"dan ayrıldığı dile getirildi.

Raporda, şu görüşlere yer verildi:

"Kemalist-Sol Medya DEAŞ haber

derleminin yüzde 93'ü, PKK haber derleminin ise yüzde 73'ünde devleti terörle

mücadelede yetersiz ve başarısız göstermiştir. Kemalist-Sol Medya'nın terörle

mücadelede devleti suçlama ve başarısız olduğu iddiasını taşıma oranı PKK saldırılarına

kıyasla DEAŞ eylemlerinden yüzde olarak 20 puan fazladır. Bu durum Kemalist-Sol Medya'nın terör eylemlerini saldırıyı gerçekleştiren örgüte göre değerlendirdiğinin belirtisidir. Kemalist-Sol Medya, DEAŞ haberlerinde PKK haberlerine kıyasla daha eleştirel, muhalif ve radikal bir dil kullanmıştır. DEAŞ saldırıları sonrası 'dinci, mezhepçi, cihatçı, fetihçi" gibi nefret söylemi oluşturan kelimeleri ön

plana çıkartan Kemalist-Sol Medya, bu durumu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip

Erdoğan ve AK Parti üzerinden devleti eleştirmede bir araç haline getirmiştir.

Muhafazakar-Merkez Medya'da

infial oluşturabilecek içeriğe sahip ilk sayfaların oranı yüzde 37'dir. Terör saldırılarını aktarırken yayın dili olarak kamuoyu tarafından tercih edilen söylemi benimseyen Muhafazakar-Merkez Medya, toplumu birleştirerek teröre

karşı mobilize eden ve terörle mücadelede devlete destek olan bir habercilik sergilemiştir."

"Seküler-Merkez Medya"nın incelenen haber içeriklerinin yüzde 93'ünde terör

olaylarını devletin başarısızlığı ile ilişkilendirmeden ele aldığı belirtilen raporda, bu grubun hem DEAŞ hem de PKK saldırıları sonrası açıktan

kınama oranının da yüzde 87 olduğu kaydedildi.

Raporun "Kamuya-devlete öneriler" başlıklı bölümünde medya organlarının yayın etiğiyle bağdaşmayan söylemlerinin önüne

geçilebilmesi için RTÜK benzeri bir takip ve denetleme mekanizması

kurulması, bu takip ve denetleme mekanizmasının siyaset kurumunun elinde bir baskı aracına dönüşmemesi için öncelikle kurumun şeffaflığının sağlanması, yayın etiğine uymayan medya organları için aşamalı yaptırım uygulanması ve "Terör Haberciliği Etik Kitapçığı" hazırlanması önerileri ele alındı.