Türk ve Anzak Askerlerinin Günlükleri Kitap Olacak

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Azer Banu Kemaloğlu, Türk ve Anzak askerlerinin günlüklerindeki kişisel hikayelerini, fotoğraflarıyla birlikte bir kitapta toplamak için çalışma başlattı.

ÇOMÜ Türkiye- Avustralya Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcılığı görevini yürüten Yrd.Doç.Dr. Azer Banu Kemaloğlu'nun, TÜBİTAK'ın da destek verdiği 89 bin lira bütçeli projeyle, 1915'te Çanakkale'de savaşan Türk ve Anzak askerlerinin günlüklerini Türkçe ve İngilizce kitap haline getireceği belirtildi. Savaş tarihinden çok sıradan askerlerin yaşamdan notlarının incelemesiyle bir ilki gerçekleştirdiklerini belirten Yrd.Doç.Dr. Kemaloğlu, şöyle dedi:

"Türk ve Anzak askerlerinin günlüklerini inceleyip günlük hayatlarıyla ilgili ipuçlarını toplayacağız. Savaştaki iki tarafın askerlerinin birbirleriyle ilgili, havayla, suyla, denizle, Çanakkale'nin manzarasıyla, yaşadıkları olaylarla ilgili kişisel hikayelerini ortaya çıkarmak istiyoruz."

AVUSTRALYA'DA 6 AYLIK ÇALIŞMA

Yrd.Doç.Dr. Azer Banu Kemaloğlu, konuyla ilgili 2010 yılından bu yana araştırmalar yaptığını belirtirken, Monash Üniversitesi ve Sydney- Gelibolu Memorial Club ortak fonuyla 2011 yılında Avustralya'da kaldığı 6 aylık sürede ön arşiv çalışması yapma imkanı bulduğunu söyledi. Yrd.Doç.Dr. Azer Banu Kemaloğlu, şöyle dedi:

"Avustralya'daki askerlere ait günlüklerle çalıştım. Onların bilgileri ışığında kafamda fikir oluştu ve geldikten sonra bunu arkadaşlarla konuştum. Bunun tek taraflı bir çalışma olmaması gerektiğini ve Türk askerlerinin de katılması gerektiğini düşündük. Ancak Türk askerlerinin günlükleri çok az. Sayıda niceliksel bir eşitsizlik olacaktı. Bunun için, onları da başka şekilde dahil etmeye karar verdik. Arşivde bulamadığımız durumlarda şehit yakınlarıyla, gazi yakınlarıyla, torunlarıyla görüşerek onların düşüncelerini almak gibi bir fikir gelişti. Bu şekilde projeye başlamaya karar verdik."

SAVAŞIN İNSANİ YANI ORTAYA ÇIKACAK

Projedeki esas amacın savaşın insani yanını ortaya çıkarmak olduğunu kaydeden Yrd.Doç.Dr. Azer Banu Kemaloğlu şöyle devam etti:

"Bizim yaptığımız, edebiyat ve tarihi bir araya getirip disiplinler arası bir çalışmayla savaştaki her iki tarafın askerlerinin birbirleriyle ilgili, savaş anındaki havayla, suyla ilgili, denizle, Çanakkale'nin manzarasıyla, iletişimleriyle, ateşkes sırasında yaşadıkları olaylarla ilgili kişisel hikayelerini ortaya çıkarmak. Savaş tarihiyle ilgili bilgilerden ziyade günlük hayatlarıyla ilgili ipuçları, küçücük bir not bile bizim projemizin konusu olacak. Günlüklerde Anzak askerlerinin Türklerle, Türkiye, Çanakkale'nin coğrafyası ilgili düşündükleri, aynı şekilde Türk askerlerinin karşı tarafla ilgili düşündükleri, yani insana dair her şey konumuzu teşkil edecek. Savaşın insani yanını ön plana çıkarmak istiyoruz. Daha önce böyle bir çalışma yapılmadı, bu tür kültürel şeyler ortaya konulmadı. Sıradan askerleri konu alıyoruz. Komutanları, yüksek rütbelileri veya sağlık personelini kesinlikle dahil etmedik. Çizdikleri bir karikatür bile bizim konumuz olacak. Gelibolu Yarımadası'nı bir kültür-sit alanı olarak görmek, oradaki etkileşimi ön plana çıkarmak hedefimiz."

"NOKTA KOYMAYALIM"

Projeyi Çanakkale Savaşları'nın 100'üncü yıl dönümünde, 2015 Nisan ayında tamamlayacaklarını belirten Yrd.Doç.Dr. Kemaloğlu, materyal toplama aşamasında olduklarını, üniversitenin tarih bölümünden çok sayıda öğretim üyesinden destek gördüklerini, bulguları topladıktan sonra yazmaya başlayacaklarını anlattı. Yrd.Doç.Dr. Azer Banu Kemaloğlu, "Biz bir dostluğa temel attık ve bunu ilerletmemiz gerekiyor. Bu projelerle köprülerin kurulması ve uzun vadeye yayılması gerekiyor. Sadece 100'üncü yılı kutlayıp bu işi kapatmayalım, nokta koymayalım. Hep virgül koyalım ve bu işbirlikleri artsın istiyorum. Bunları da ancak bu şekilde yeni projelerle devam ettirebiliriz" dedi. - Çanakkale