BAE'nin Batı Sahra tutumu Fas ile arasındaki buzları eritebilecek mi?

Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Fas ile Polisario Cephesi arasında anlaşmazlığın yaşandığı Batı Sahra'da konsolosluk açması ve Rabat yönetiminin Gergarat tampon bölgesine düzenlediği operasyona destek vermesi, "iki ülke arasındaki buzların erimeye başladığının sinyali" şeklinde yorumlandı.

Faslı uzmanlar, son yıllarda başta Körfez krizi, Yemen ve Libya meselesi olmak üzere bazı meselelerdeki tutumu nedeniyle Fas ile gerginlik yaşayan BAE'nin 4 Kasım'da Batı Sahra'da konsolosluk açması ve 14 Kasım'da Rabat yönetiminin Gergarat tampon bölgesine düzenlediği operasyona destek vermesini AA muhabirine değerlendirdi.

Sidi Muhammed Bin Abdullah Üniversitesi Siyasi Bilimler Öğretim Üyesi Nebil Zekavi, "BAE'nin Batı Sahra'da konsolosluk açması sembolik olmasına rağmen, Körfez krizinden bu yana iki ülke arasındaki buzların erimeye başladığını gösteriyor." dedi.

"Bu değişim, iki ülke arasındaki anlaşmazlıklara da son verecektir"

BAE'nin, Fas dış politikası için çok önemli bir melese olan Batı Sahra konusuna parmak bastığına dikkati çeken Zekavi, bunun yalnızca BAE tarafından gösterilen dostane bir girişim olarak okunamayacağını, aynı zamanda bölgede belirli ağırlığa sahip bir Arap ülkesinin, Rabat'ın Batı Sahra politikasına güç katması ve diğer ülkelere de ilham verebilecek bir adım atması şeklinde değerlendirilebileceğini söyledi.

Zekavi, "Bu değişim, iki ülke arasındaki stratejik ittifakı devam ettireceği gibi anlaşmazlıklara da son verecektir." dedi.

"Fas'ın bölgesel meselelerde sergilediği bağımsız tutumu sona ermedi"

Faslı siyaset uzmanı ve Sidi Muhammed Bin Abdullah Üniversitesi Siyasi Bilimler Öğretim Üyesi Selman Bunuman ise BAE'nin Batı Sahra'da konsolosluk açmasının Fas'ın politikalarını anlamasının bir sonucu olduğunu belirtti.

Bunuman, "Fas, bölgesel çatışmalar konusunda bazı kesimlerle uyuşmayan tutumları ile kardeşlik ve dostluk ilişkilerini sürdürmeyi birbirinden ayrı tutuyor." diye konuştu.

Fas'ın bölgesel meselelerdeki tutumunun değişmediğine işaret eden Bunuman, "Konsolosluk açılması, Fas'ın tüm bölgesel meselelerde sergilediği bağımsız tutumunun sona erdiği anlamına gelmiyor. Arap ülkeleri, Körfez ülkeleri ya da Mağrib ülkelerinin aralarındaki anlaşmazlıklar karşısında görüşlerinden vazgeçtiği anlamına da gelmiyor." şeklinde konuştu.

"Fas, destek kılıfıyla herhangi bir vesayet veya kontrol girişimine izin vermez"

Fas'ın denge politikası izlediğine, anlaşmazlıklara bağımsız ve tarafsız yaklaştığına dikkati çeken Bunuman, aynı şekilde ülkesinin istikrarı ve yapıcı ara buluculuğu desteklediğini kaydetti.

Rabat yönetiminin, BAE'nin karşılıklı kazanç mantığıyla hareket eden tutumunu takdir ettiğini söyleyen Bunuman, "Fas, toprak bütünlüğüne destek veren her ülkeyi takdir eder. Ancak destek kılıfıyla herhangi bir vesayet ya da kontrol girişimine de izin vermez." ifadelerini kullandı.

Fas ile BAE arasındaki gerginlik

Fas'ın, Katar'a uygulanan abluka ve Yemen ile Libya'daki krizlerde sergilediği tutumlar Abu Dabi-Rabat hattında son yıllarda soğuk rüzgarlar esmesine neden oldu.

Rabat yönetiminin, 2017'de Suudi Arabistan, BAE, Bahreyn ve Mısır'ın, Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kesmeleri ve ekonomik abluka uygulamalarıyla başlayan Körfez krizinde tarafsız kalmasıyla BAE ile Fas arasında gerginlik baş gösterdi.

Fas ile BAE arasındaki gerginlikte, Rabat'ın Yemen'deki İran destekli Husilere karşı Suudi Arabistan öncülüğünde kurulan ve BAE'nin de içinde bulunduğu koalisyondan çekilmesi de etkili oldu.

Tüm bunlar üzerine BAE'nin Rabat Büyükelçisi Ali Salim el-Kabi'nin Nisan 2019'da "Abu Dabi'den gelen acil talep doğrultusunda" Fas'tan ayrıldığı iddia edildi.

Fas basını da geçen mart ayında, BAE'nin Rabat'a bir yıl boyunca büyükelçi atamaması üzerine Fas'ın Abu Dabi Büyükelçisi ile 2 Konsolosu ülkeye geri çağırdığını ileri sürdü.

Ancak büyükelçi gerginliği uzun sürmedi ve Fas yönetimi geçen temmuz ayında Abu Dabi'ye, BAE yönetimi de bunun üzerine ağustos ayında Rabat'a büyükelçilerini atadı.