Kit Komisyonu

Çaykur'un 2011 yılı hesapları, TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonu'nda ibra edildi.

Çaykur Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu, KİT Komisyonu üyelerine yaptığı sunumda, Çaykur'un 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi, sermayesinin tamamı devlete ait, tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülü ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili kuruluşu olduğunu söyledi.

Türkiye'de çay tarımının 758 bin de kar alan üzerinde yaklaşık 200 bin üretici aile tarafından yapıldığını ifade eden Sütlüoğlu, yıllık yaş çay alım rekoltesinin Çaykur olarak 600-650 bin ton civarında bulunduğunu, sektör genelinde yaklaşık 1 milyon ila 1 milyon 200 bin ton arası yaş çay alındığını kaydetti. Üretilen kuru çay toplamının 200-225 bin ton civarında olduğunu bildiren Sütlüoğlu, bunun 110-120 bin tonunun Çaykur'a ait olduğunu belirtti.

Çaykur hakkında bilgi veren Sütlüoğlu, Çaykur'un 1 Mayıs 2013 tarihi itibariyle 1.415 memur, 2 bin 668'i kadrolu 7 bin 178'i mevsimlik olmak üzere 9 bin 846 işçi ve genel toplamda 11 bin 261 memur-işçi personel bulunduğunu anlattı.

Bu yıl mevsim şartları gereği bütün bölgelerde aynı anda hasat dönemine girileceği öngörüsünden hareketle 27 Nisan'da yaş çay alımlarına başladıklarını ve Nisan ayında alınan yaş çayın ürün bedellerini 13 Mayıs'ta üreticilere ödediklerini belirten Sütlüoğlu, şöyle konuştu:

"Çaykur tarihinde ilk kez bu yıl, randevulu çay alım sistemine geçtik. SMS anket yoluyla üreticilerimizden görüş alarak başlattığımız; işgücü, zaman, emek gibi pek çok maddi manevi kazanımları olan randevulu alım sistemi; fiili olarak müşahede etme imkanı bulduğumuz yaş çay alım döneminde de üreticilerimizden büyük oranda kabul ve destek görmektedir. Randevulu çay alım sisteminde 5 dekara kadar çayı olan üreticilerimiz haftada bir gün, 5 ile 10 dekar arası çayı olan üreticilerimiz haftada iki gün, 10 ile 15 dekar arası çayı olan üreticilerimiz haftada üç gün, 15 ile 20 dekar ve üzeri çayı olan üreticilerimiz haftada dört gün alım yerlerimize gelerek çaylarını satmaktalar."

Birinci sürgün döneminde 200 bin tonun üzerinde bir rekolte öngördüklerini dile getiren Sütlüoğlu, Çaykur olarak ürün bedeli ödemelerinde geçen yıl olduğu gibi yaş çayların ürün bedellerinin, bir sonraki ay içinde üreticilerin hesaplarına aktarılacağını söyledi.

Çay sektörünün geleceğine yönelik yapısal proje çalışmalarını geliştirilerek devam ettiklerini anlatan Sütlüoğlu, bunlardan en önemlilerinin yaş çay işleme kapasite artışı, yeşil çay üretimi, soğuk çay üretimi, organik çay üretiminin yaygınlaştırılması, yeni paketleme fabrikası, çay tarım alanlarının yeniden belirlenmesi ile Çay Kanunu ve Çaykur ana statü çalışmaları olduğunu söyledi.

Komisyonda tartışma

Daha sonra söz alan CHP Tunceli Milletvekili Kamer Genç, bayilere yüzde 33'lere varan kar hisseleri verilmesinin hiçbir kurumda olmadığını belirterek, kurumun uğratıldığı zararın Sayıştay raporlarında yazılmasını istedi. Bu bilgilerin Sayıştay raporlarında yazılmaması nedeniyle denetim yapılmasının anlamı olmadığını ifade eden Genç, raporların kapalı olduğunu, Çaykur'un keyfi işletildiğini savundu. Genç, kurumun zarara uğratılması uğratılması nedeniyle yöneticiler hakkında suç duyurulmasında bulunulmasını ve görevden alınmalarını istedi.

Sorulara cevap vermek için söz alan Sütlüoğlu'nun Genç'in iddialarının mesnetsiz olduğunu söylemesi üzerine Genç, "Haddini bileceksin, bürokrat olarak cevap vereceksin" dedi. Bunun üzerine Sütlüoğlu da kendisinin eski milletvekili olduğunu, "herkesin haddini bilmesi gerektiğini" söyledi.

Komisyonun muhalefete mensup bazı üyelerinin "Şımarık bürokratlarla bir yere varılamaz" şeklindeki sözleri üzerine AK Parti'li komisyon üyeleri önce cevabın dinlenmesi gerektiğini söylediler. Tartışmaların uzaması üzerine Komisyon Başkanvekili ve AK Parti Samsun Milletvekili Ahmet Yeni, toplantıya ara verdi.

Aranın ardından sorulara cevap vermek için söz alan Sütlüoğlu, kurumun haksız kazanç sağlamasının söz konusu olmadığını, iklim şartlarına göre hasatın erken başlayabileceğini, işçilerin haftasonu da çalıştıklarını kaydetti. Üretime, vatandaşların mağdur olmaması için erken başladığını belirten Sütlüoğlu, vatandaşların lehine politika izlediklerini söyledi.

Serbest bölgeye tahsis edilen kira alacakları için her türlü hukuki yolun kullanıldığını, bu paralardan vazgeçilmediğini ancak tahsil edilemediğini ifade eden Sütlüoğlu, serbest bölgeyi geri aldıklarını, depoların onarılmasının ardından Çaykur'un hizmetinde kullanılacağını söyledi. Hiçbir bayiye yüzde 33 kar payı verilmediğini, iddianın afaki olduğunu ifade eden Sütlüoğlu, bayilerin karlarının yüksek olmadığını bildirdi. Hiçbir bayinin paraların üzerine yatmasının mümkün olmadığını, çünkü bayilere banka teminatı karşılığında satış izni verildiğini anlatan Sütlüoğlu, 3 bin 500 işçinin de kadro almasının kanun gereği gerçekleştiğini söyledi.

Genç ise Sütlüoğlu'nun yanlış bilgi verdiğini, söylenen bilgilerin tatmin edici olmadığını kaydetti. Sendikanın aldığı grev kararı nedeniyle 7 binden fazla kişinin işe başlattığı iddia eden Genç, bilgilerin doğru olmadığını, 1997'de kiraya verilen yerlerden bazılarının biriken kiralarının 12 yıl takibinin yapılmadığını, Sayıştay raporlarında bunun yer alması gerektiğini belirtti. Genç, sendikanın grev kararını kırmak için alındığını savunduğu geçici işçilerle ilgili daha önceki yıllarda alınan emsal karar olup olmadığını da sordu. Sütlüoğlu ise 1973, 1975, 1977, 1983 ve 2008 yıllarında söz konusu kararın emsallerinin alındığını anlattı.

CHP Adana Milletvekili Turgay Develi de Çaykur'dan çıkan mal ile vatandaşın aldığı mal arasındaki fiyat farkını, Çaykur'un piyasadan alacağının ne kadar olduğunu, Çaykur ile Rizespor arasında bağ olup olmadığını, varsa ne kadar para aktarımının yapıldığını sordu.

Genç komisyonu terk etti

Genç, Komisyon Başkanı AK Parti Bilecik Milletvekili Fahrettin Poyraz'ın yolsuzlukları ört bas ettiğini söyledi. Bunun üzerine Poyraz, Genç'in bu konuşmalarının kayıtlara geçtiğini, açacağı tazminat davasını kazanması durumunda komisyon üyelerine yemek ısmarlayacağını ifade etti. Poyraz, kimsenin korunup kollamadığını belirterek, elinde yolsuzlukla ilgili belgesi olanların Cumhuriyet Savcısına suç duyurusunda bulunmasını istedi.

Genç, gerek komisyon başkanının gerekse genel müdürün verdiği bilgilerin doğru olmadığını gerekçe göstererek, komisyonu terk etti. Turgay Develi de Genç'le birlikte komisyondan ayrıldı.

"Marketteki satış fiyatına müdahale edemeyiz"

Komisyon üyelerinin sorularını yanıtlamaya devam eden Sütlüoğlu, bayilerin kar marjlarının yüzde 8 olduğunu, bunun içinde diğer aracı kurumların da karlarının bulunduğunu kaydettii. Sütlüoğlu, marketteki satış fiyatına müdahale etmelerinin söz konusu olmadığını ancak satış fiyatı konusunda 12,42 liralık tasfiyede bulunduklarını ifade etti.

Çaykur'un işletme faaliyetlerinden dolayı zararının söz konusu olmadığını, işçilere verilen kadro (maliyeti yaklaşık 85 milyon lira) ve faiz gibi nedenlerle bilançoda zarar ortaya çıktığını anlatan Sütlüoğlu, belirlenen taban fiyatın altında çay almalarının mümkün olmadığını, piyasada özel sektörle mücadele ettiklerini kaydetti.

Taklit ve kaçak çaylar konusunda takibin yapıldığını ve ilgili mercilere intikal ettirdiklerini anlatan Sütlüoğlu, bayilerde tahsil edemedikleri alacağın olmadığını, 1 milyon 145 bin liralık tahsil edilemeyen ancak mahkemeye sevk edilen alacağın istisnai bir durum olduğunu söyledi.

Rizespor'a sponsorluk

Çaykur'un Rizespor ile illiyet bağının olmadığını, reklam olarak en son 4 milyon lira aktarıldığını, bunun satışlarını arttırmaya yönelik faaliyet olduğunu söyleyen Sütlüoğlu, reklam ilişkisinin eskiden beri sürdüğünü anlattı. Sütlüoğlu, Rizespor'a sporsorluğun sadece Başbakan Erdoğan'dan önce değil, eski Başbakanlardan Mesut Yılmaz'dan dahi önce olduğunu kaydetti.

Görüşmelerin ardından, Çaykur'un 2011 yılı hesap dönemi ibra edildi. - TBMM