Atmosfer Basıncına Göre Madenlerde İş Güvenliği

KASIM SAKALLI - Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK), kömür ocaklarında gaz sızıntısına neden olabilen atmosfer basıncındaki değişimlere karşı özel önlem alıyor.

Maden ocaklarındaki gazların önemli kısmını oluşturan metan, basınç değişikliklerinde serbest kalarak can kayıplarına yol açabiliyor.

Karbonmonoksit ve karbondioksit gibi gazların da madenciler için risk oluşturduğu kurum ocaklarında, yerin metrelerce altında iş kazaları yaşanmaması için "atmosfer basıncı takibi" de önemli tedbirler arasında yer alıyor.

Meteorolojiden belirli periyotlarla alınan ve internetten takip edilen basınç değerleri, madenlerde oluşabilecek gaz yoğunluğu ve buna bağlı meydana gelebilecek felaketleri önceden engellemede büyük önem taşıyor.

TTK'ya bağlı müessese müdürlüklerinden Kozlu, Üzülmez, Karadon, Armutçuk ve Amasra'da kurulan bilgisayarlı izleme ve kontrol sistemleriyle ocakların havası izlenerek, ani gaz konsantrasyonu yükselmelerinin olası kazalara yol açması engelleniyor.

Alçak basınç, madende risk

TTK İş Güvenliği ve Eğitim Daire Başkanlığı Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) Şube Müdürü Ramazan Karaaslan, AA muhabirine yüksek basınç değerlerinin kendileri için çok önemli olmadığını ancak alçak basınç değerinin normal seviyenin altına düştüğünde tehlike çanlarının çaldığını söyledi.

"Kömürün bünyesinde bulunan metan gazı, normal basınç seviyesinde yerinde dururken alçak basınçla sızmaya başlıyor" diyen Karaaslan, şöyle konuştu:

"Atmosferik basınçta 10 ile 30 milibar arasında değiştiği anda damardaki kömürde bulunan gaz açığa çıkıyor. İyi havalandırmanız varsa bu gaz patlama özelliğine ulaşmadan dışarı atıyorsunuz. Tabii bunu ancak güçlü pervaneyle yapabilirsiniz. Yer altında havalandırmanız mükemmel olacak. Yer altında iş güvenliği konularına hakim olmak istiyorsanız, birtakım kriterleri göz önünde bulundurmak zorundasınız. Yani siz havalandırma için büyük pervaneleri kurduğunuz zaman atmosferik basıncı da göz önünde tutmanız gerekir. Atmosferik basınç değerleri hangi mevsimde, hangi değerlerde değişiyor, bunun takibi çok önemlidir."

"En korktuğumuz zaman dilimi öğleden sonra"

Karaaslan, atmosfer basınçlarının mevsimsel değişimlerde yoğun görüldüğünü, en önemli devrenin kıştan ilkbahara geçiş olduğunu vurgulayarak, "Özellikle maden kazalarımıza, grizu facialarımıza bakarsanız mart ayı döneminde meydana gelmiştir. Bunun yanı sıra en çok korktuğumuz zaman dilimi ise öğleden sonra, ikindiyle yatsı arasındadır. Yaşadığımız iki büyük patlama da öğleden sonra meydana gelmiştir" şeklinde konuştu.

Atmosfer basıncını sürekli kontrol ettiklerini anlatan Karaaslan, basınçla ilgili tehlike varsa tedbir alınması için gerekli uyarıları yaptıklarını dile getirdi.

Karaaslan, hava akımını yükselterek ocaklarda güvenlik önlemi aldıklarını, basınç düştüğü anda havalandırma pervanelerinin gücünün arttırıldığını sözlerine ekledi. - Zonguldak