Kafkas Vaşağı" Bilimsel Literatüre Girdi

HÜSEYİN DEMİRCİ - Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Kuzeydoğa Derneğince yürütülen "Doğu Anadolu Bölgesinde Yaban Hayatının Araştırılması ve Korunması Projesi" kapsamında, Kars'ın Sarıkamış ilçesinde ürediği tespit edilen ve nesli tükenme tehlikesinde olan Kafkas vaşağı, bilimsel literatüre alınarak tescillendi.

Kuzeydoğa Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, proje kapsamında bölgede 2006 yılından itibaren çalışmalara başladıklarını ve vaşakları yavrularıyla foto kapanlar yardımıyla görüntülediklerini söyledi.

Bir vaşak uzmanının Sarıkamış'ta vaşakların üreyemeyeceklerini söylediğini dile getiren Şekercioğlu, "Fakat biz buradaki yoğun çalışmamız sonucu Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile bu vaşak popülasyonunun soyu tehlikedeki Kafkas vaşağının alt türü olduğunu ve bu bölgede ürediğini ancak literatürde olmadığını tespit ettik. Yeni keşfettiğimiz Kafkas vaşağı popülasyonu ile ilgili bilimsel makalemiz, geçen hafta Türk Zooloji dergisinde çıktı. Daha önceden literatürde olmayan ve halen Dünya Doğa Koruma Cemiyeti'nin (IUCN) www.redlist.org sitesinde dünya vaşak haritasında gözükmeyen bu popülasyon artık haritada yerini alarak Sarıkamış'ın ve Kars'ın adını dünyaya duyuracak" diye konuştu.

Bu konuda ekip çalışmasının çok önemli olduğunu belirten Şekercioğlu, şunları söyledi:

"Bu başarıda Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nün, Kuzeydoğa Derneği ekibimizin ve doktora öğrencim Mark Chynoweth'in de büyük rolü var. Biz Kuzeydoğa Derneği olarak, Kafkas Üniversitesi ile yıllardır bu verileri topladık fakat bunları makaleye dönüştürmek apayrı yoğun bir iş. Mark, yazım konusunda çok emek verdi. Kuzeydoğa Derneği bilim koordinatörümüz uzman biyolog Emrah Çoban da 2006 yılından bu yana gönüllü olarak bu bölgedeki yırtıcıların araştırılması projemizde boz ayı, kurt, vaşak yakalama, verici takma, foto kapanla görüntüleme çalışmalarında aktif olarak görev aldı. Eşi Ayşegül Çoban ise yaban hayatı veteriner hekimimiz olarak çok emek veriyor. Yani ekip olarak bu başarıyı elde ettik."

Orman Su işleri Bakanlığı ile Türkiye'de ilk kez verici ile vaşakları takip ettiklerini vurgulayan Şekercioğlu, "Vaşaklarımız yıl boyunca çok ilginç şeyler yaptılar. Biri hiç ormandan çıkmadı ama öbürü buradan Kars Kalesine kadar gitti geri geldi. Şu anda yine Sarıkamış ormanlarında geziniyorlar. Bu da bize bu hayvanların da muazzam alanlar kullandığını göstermiş oldu. Vericiler sayesinde onların hayatlarını daha iyi öğreniyoruz ve onları daha iyi koruyabileceğiz. Bu hayvanlar çok büyük alan kullandığı için Orman ve Su İşleri Bakanlığının hayata geçirdiği Türkiye'nin yaban hayatı koridoru da çok önem taşıyor. Sarıkamış ormanlarını Kafkasların büyük ormanlarına bağlayan 162 kilometre uzunluğundaki yeni muhafaza ormanı 28 bin 500 hektar alanla Sarıkamış'ın koruma alanını iki misline çıkaracak çok önemli bir projedir" şeklinde konuştu.

Köprü ve geçitler, yaban hayvanlarının hayatını kurtaracak

Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu'ndan ve Doğa Koruma Mili Parklar Genel Müdürlüğünden çok önemli bir talebi olduğunu dile getiren Şekercioğlu, şunları söyledi:

"Vericili hayvanların en çok geçtiği Sarıkamış'ta, Erzurum-Kars karayolunda gösterdiğimiz noktaya yaban hayatı köprüleri, geçitleri yapmalarını rica ediyoruz. Çünkü biz gördük ki vericili hayvanlarımız en yoğun şekilde bir noktadan geçiyor. Kars-Erzurum karayolu üzerindeki bu noktadan bir yıl içerisinde 100 den fazla geçiş olmuş, sadece vericili hayvanlar ki birçok hayvan vericili değil. Onu da hesaba katarsak bu noktadan yüzlerce boz ayı, kurt, vaşak geçişi var. Her sene diğer hayvanları hesaba katarsak binlerce canlı geçiyor tabi büyük bir kısmı da telef oluyor. O yüzden bu hayvanların korunması için Erzurum-Kars karayolundaki bu kritik geçiş noktasına ait bilgileri Orman ve Su İşleri Bakanlığına sunduk. Bu veriler milyonlarca lira değerinde. Çünkü yıllarca büyük bir emek verilerek ortaya çıkarılmıştır. İnşallah bizim dileğimiz Sarıkamış yaban hayatı geçidi kısa sürede hayata geçer ve yaban hayvanları telef olmaktan kurtulur."

Mark Chynoweth de bu projeye çok emek verildiğini belirterek, Sarıkamış'ta bulunan Kafkas vaşağının bilimsel literatüre girmesinin kendisini çok mutlu ettiğini söyledi.