Odun Kömürü İşçilerinin Kış Mesaisi

SONER KILINÇ - Uşak'ta meşe ormanlarında kurdukları çadırlarda aileleriyle kalan odun kömürü işçileri, kış şartlarında zorlu bir geçim mücadelesi veriyor.

Uşak'ın Karahallı ilçesi Karbasan Mahallesi yakınlarındaki meşe ormanlarında kurulu derme çatma naylon çadırlarda odun kömürü üreten ve çoğu Mardinli olan aileler, ihtiyaçlarını karşılayacak kazanca ulaşabilmek için gün boyunca aralıksız çalışıyor.

Kilometrelerce uzaktaki evlerini bırakarak çoluk çocuk ormanda yaşamlarını sürdüren odun kömürü işçilerinin mesaisi, sabahın erken saatlerinde başlıyor. Motorlu testerelerle önce meşe ağaçlarının dalları budanıyor ardından traktörlerle odun parçaları ateş ocaklarının kurulacağı bölgeye götürüyor. Burada imece usulu ile meşe dalları simetrik şekilde üst üste yığılıyor, önce saman ve yaprak parçaları ile kaplanıyor, ardından üzeri toprakla örtülüyor.

Üst bölümde bırakılan boşluktan içeri atılan ateşin meşe odunlarını yakmasıyla odunun kömüre dönüştüğü yolculuk, kor alevde sürüyor. Yaklaşık 15 gün yanan ateş ocakları daha sonra açılarak elde edilen odun kömürleri tek tek elle toplanıp çuvallanıyor.

- Ateş ocaklarında gece mesaisi

Mardin'deki evini bırakarak 8 çocuğu ile Uşak'a gelen Şehmuz Doğan (38), kesimi yapılan meşe odunlarının yaklaşık 1 aylık çalışmanın sonunda kömüre dönüştürüldüğünü söyledi.

Ocakların yakılması ve kontrolünün çok önemli olduğunu aktaran Doğan, "Ocakların başından hiç ayrılamayız. Geceleri birer saat nöbet tutuyoruz. Kışın nöbetler daha zor oluyor. Ancak biz bu işten ekmek yiyoruz. 10 yıldır bu işi yapıyorum. Tek bildiğim iş bu. Burada güç şartlarda çoluk çocuk yaşıyoruz. Ödediğimiz nakliye parası çok yüksek. Kazancımızın yüzde 25'ini nakliyeye ödüyoruz. Bu oranın yüzde 18'e düşmesini istiyoruz" dedi.

İthal odun kömürü fiyatı düşürüyor

İşçilerden Berat Karataş ise zor şartlarda çalıştıklarını belirterek bir sezonda kazandıkları paranın ancak geçimlerini sağlamaya yettiğini kaydetti.

Ürettikleri kömürün kilosunun 1 lira 30 kuruşa satıldığını dile getiren Karataş, "Bizim ürettiğimiz kömür, doğal odundan. İthal edilen kömür gerçek değil, fabrikada yapılıyor. Daha ucuza gelen ithal kömür yüzünden kazancımız düşüyor. Devlet büyüklerimiz bu talebimizi lütfen değerlendirsin" diye konuştu.

Doğup büyüdükleri topraklarda geçimlerini sağlayamadıkları için odun kömürü işine girdiklerini anlatan İsmail Koyun da iki oğlu ve bir kızıyla yılın 8 ayını ormanlarda geçirdiğini bildirdi.

Üretim aşamasında sürekli toz, duman ve ise maruz kaldıklarını, açıkta çalıştıklarını vurgulayan Koyun, şöyle devam etti:

"Biz ağaçları kesmiyoruz, gençleştirme yapıyoruz. Bizim kesim yaptığımız bölge daha nitelikli ormana dönüşüyor. Burada 6 aile çalışıyoruz. Mesai hiç bitmiyor. Çocuklarımız ateşin, isin içinde büyüyor. 3-4 ton meşe odunundan bir ton mangal kömürü ancak çıkıyor. Yağmurda ve karda işler daha zorlaşıyor. Seneye nereye gideriz bilmiyoruz."