Göç Yollarında Yaşamını Yitirenler Anısına Denize Karanfil

Bursa'nın Mudanya İlçesi'nde, Türkiye Mübadil Kuruluşları Platformu üyeleri, Balkan Savaşı'nın 100, mübadelenin 89'uncu yıldönümü dolayısıyla 'savaşlarda ve göç yollarında yaşamını yitirenler' anısına denize karanfiller bıraktı.

Mudanya'da düzenlenen anma törenine, Lozan Mübadilleri Vakfı ile Amasya Mübadele ve Balkan Türk Kültürünü Araştırma Derneği, Ankara Lozan Mübadilleri Derneği Selanikliler Derneği, Bursa Lozan Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği, Edirne Lozan Mübadilleri Derneği, Fethiye Selanikliler Derneği, Gelibolu Lozan Mübadilleri Derneği, Gemlik Girit ve Rumeli Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği, Giresun Lozan Mübadilleri ve Balkan Kültürünü Araştırma Derneği, Isparta Lozan Mübadilleri Derneği, Kartal Rumeli Mübadilleri Kültür ve Dayanışma Derneği, Kuşadası Selanik Mübadilleri ve Rumeli Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği, İstanbul Lozan Mübadilleri Derneği, Mudanya Lozan Mübadilleri Derneği, Samsun Mübadele ve Balkan Türk Kültürünü Araştırma Derneği, Sarıyer Lozan Mübadilleri Derneği, Selanik Türkleri ve Buca Yaylacıklılar Eğitim, Kültür ve Dayanışma Derneği, Tuzla Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği üyeleri katıldı.

CHP Bursa eski Milletvekili Kemal Demirel ve Balkan Rumeli Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Naci Şahin'in de katıldığı Mudanya İskelesi'ndeki tören bir dakikalık saygı duruşu ile başladı.

"2 MİLYON İNSAN DOĞDUKLARI TOPRAKLARI TERK ETMEK ZORUNDA KALDI"

Törende konuşan Mudanya Lozan Mübadilleri Derneği Başkanı Hüseyin Türker, Balkan Savaşı'nın başladığı 1912 yılı ile Kurtuluş Savaşı'nın sona erdiği 1922 yılları arasında geçen 10 yıllık süre içinde Balkanlar'da ve Anadolu'da yaşayan yüz binlerce insan katliamdan, hastalıktan ve açlıktan yaşamını yitirdiklerini hatırlatarak, sağ kalanların ise sürgüne, zorunlu göçe tabi tutulduklarını söyledi.Mübadele sözleşmesiyle yaklaşık 2 milyon insanın doğdukları toprakları terk etmek zorunda kaldıklarını kaydeden Türker, "Mübadeleye tabi tutulan insanların görüşü hiçbir şekilde alınmadı. Ticari bir emtia gibi, bir mal gibi insanlar takas edildi. Yüzlerce yıldır ekip-biçtikleri topraklarını, ekmek parası kazandıkları işyerlerini, evlerini, kutsal mekanlarını, ibadet yerlerini, sevdiklerinin mezarlarını geride bıraktılar. Yeni vatanlarında uzun süre uyum güçlüğü çektiler. Dışlandılar; ama acılarını dışa vurmadılar, anlatmadılar, aktarmadılar" dedi.

"YUNANİSTAN MÜBADİLLERE VİZEYİ KALDIRSIN"

Mübadillerin doğdukları toprakları ziyaret etmelerine dahi uzun yıllar izin verilmediğini, son yıllarda izin verilmiş olsa da gerek maddi imkansızlıklar, gerekse vize engeli yüzünden birinci kuşak mübadillerin hemen hemen tamamının memleket hasreti ile bu dünyadan sessizce göçüp gittiklerini vurgulayan Türker, Yunanistan hükümetinden ikinci ve üçüncü kuşak mübadil torunlarına vize duvarının kaldırılmasını istedi.

Türker, Türkiye'den de bu insancıl taleplerinin takipçisi olmasını istediklerini kaydederek, şöyle devam etti:

"Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yunanistan Hükümeti arasında kurulan 'Kültürel Mirasın Korunması Kurulu'nun aktif olarak çalıştırılmasını ve karşılıklı olarak mübadillerin geride bıraktıkları cami, kilise, tekke, manastır, türbe, şehitlik, mezarlık gibi kutsal mekanların günümüze kadar ayakta kalmış olanlarının restore edilmelerini ve korunmalarını talep ediyoruz. Mübadeleden kalan kültürel mirasın korunması, Türkiye'yi zorunlu göçle terk eden Rum- Ortodoks mübadiller gibi Yunanistan'ı zorunlu göçle terk eden Türk- Müslüman mübadillerin de aile büyüklerinin 'memleketleri'ni vizesiz ziyaret etmelerine imkan sağlanması, iki halkın birbirlerini daha yakından tanımalarına, halklar arasındaki dostluğun pekişmesine ve barış kültürünün gelişmesine hizmet edecektir."

Törene katılanlar daha sonra ellerindeki karanfilleri, 'savaşlarda ve göç yollarında yaşamını yitirenler' anısına denize bıraktı. - Bursa/ Mudanya