Tcmb Ağustos Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından, ağustos ayında tüketici fiyatları üzerinde, Türk Lirası'ndaki (TL) birikimli değer kaybının etkilerinin izlendiği bildirildi.

TCMB, "Ağustos Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu"nu yayımladı.

Rapora göre, ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 arttı ve yıllık enflasyon 0,33 puan yükselerek yüzde 7,14'e çıktı. Bu dönemde tüketici fiyatları üzerinde, TL'deki birikimli değer kaybının etkileri izlendi.

Taze meyve ve sebze fiyatlarında son aylarda gözlenen düzeltme eğilimi kesintiye uğrarken, kırmızı et fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin sürmesi gıda ve yemek hizmetleri fiyatlarını olumsuz etkilemeye devam etti. Petrol fiyatlarındaki aşağı yönlü seyirle enerji grubunda yıllık enflasyon geriledi.

Bu dönemde temel mal ve hizmet gruplarında yıllık enflasyon yükseldi. Bu doğrultuda çekirdek enflasyon göstergeleri bir miktar arttı. Mevsimsellikten arındırılmış göstergeler ise enflasyonun ana eğiliminin yavaşladığını, ancak yüksek seyrini sürdürdürdüğünü ortaya koydu.

Özel Kapsamlı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Göstergesi-H (ÖKTG) ve ÖKTG-I endeksleri sırasıyla 0,24 ve 0,35 puan artarak yıllık yüzde 7,83 ve 7,66'ya yükseldi. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, ağustosta enerji grubunun katkısı 0,05 puan azalırken, diğer alt grupların katkısı yaklaşık 0,1'er puan arttı. Mevcut durumda tüketici enflasyonuna en yüksek katkı hizmet grubundan geldi.

"Çekirdek enflasyon göstergelerinde iyileşme sürdü"

Rapora göre, mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerinde iyileşmenin sürdüğü, ancak yüksek seviyelerin korunduğu gözlendi. Bu dönemde ana eğilim, temel mal grubunda gerilerken hizmet grubunda yükseldi.

Hizmet fiyatları ağustosta yüzde 1,14 artarken, grup yıllık enflasyonu 0,24 puan yükselişle yüzde 8,65'e çıktı. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma dışındaki tüm ana kalemlerde artış kaydederken, grup genelinde TL'deki değer kaybının yansımaları izlendi.

Kırmızı et başta olmak üzere gıda fiyatları genelindeki olumsuz seyre bağlı olarak, lokanta otel grubundaki yüksek oranlı fiyat artışları sürdü. Bu grupta ağustos ayında son dokuz yılın en yüksek aylık artışı gerçekleşti ve grup yıllık enflasyonu yüzde 14,26'ya yükseldi.

Ayrıca bu dönemde eğlence-kültür ve eğitim hizmetleri başta olmak üzere "diğer hizmetler" olarak sınıflandırılan kalemlerde de fiyat artışları hızlandı. Bu doğrultuda, hizmet enflasyonu ana eğiliminde bir miktar bozulma kaydedildi.

"Temel mal grubu yıllık enflasyonu ağustos ayında 0,52 puanlık artışla yüzde 6,58'e yükseldi. Bu dönemde yıllık enflasyon dayanıklı tüketim malları ve giyim grubunda yükselirken giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda sınırlı bir oranda geriledi" denilen raporda şu değerlendirme yapıldı:

"Döviz kurunun birikimli etkilerine bağlı olarak dayanıklı mal grubu fiyatları aylık bazda yüzde 0,55 arttı. Söz konusu artışlar, bu dönemde elektrikli ve elektriksiz aletler grubunda daha yüksek olmakla birlikte, grup genelinde gözlendi.

Giyim grubu yıllık enflasyonunda önceki aydaki belirgin düşüşün ardından bir artış gözlendi. Giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda ise aylık artış oranı yakın döneme kıyasla bir miktar yavaşladı ve grup yıllık enflasyonu yüzde 7,22'ye geriledi. Son dönemde TL'de kaydedilen belirgin değer kaybının temel mal fiyatlarına yansımasının bu aşamada sınırlı kaldığı gözlendi"

"Yıllık enflasyon işlenmemiş gıda grubunda yükseldi"

Rapordaki değerlendirmeye göre, enerji fiyatları ağustos ayında yüzde 0,76 azaldı. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak sırasıyla yüzde 2,63 ve 0,88 gerileyen akaryakıt ve tüpgaz fiyatları belirleyici oldu. Yıllık enerji enflasyonu, bu olumlu seyirle yüzde 1,26'ya geriledi.

Aynı dönemde gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon, 0,46 puan artışla yüzde 9,71 oldu. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıda grubunda yükselirken, işlenmiş gıda grubunda yavaşlama eğilimini sürdürdü.

Mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatlarına bakıldığında, ağustos ayı artışında taze meyve ile kırmızı et öne çıktı. Bu dönemde koyun eti fiyatları yatay seyrederken, dana eti fiyatlarındaki yükseliş eğilimi hız kesmekle birlikte sürdü.

İşlenmiş gıda grubunda yıllık enflasyondaki yavaşlamaya karşılık, aylık fiyat artışı bir önceki ayın ardından bu dönemde de hızlandı. Bu gelişmede, zeytinyağı başta olmak üzere sıvı yağ, şeker, çay, konserve işlenmiş sebze ürünleri ve alkolsüz içecek fiyatlarının etkisi hissedildi.

Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 10,82'ye, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise yüzde 5,52'ye yükseldi.

"Dayanıklı tüketim malları fiyat artışında, mücevherat imalatı fiyatları belirleyici oldu"

Raporda, "Yurt içi üretici fiyatları ağustos ayında yüzde 0,98 arttı, yıllık enflasyon da yüzde 6,21'e yükseldi" denilerek şunlara vurgu yapıldı:

"TL'deki belirgin değer kaybına bağlı olarak imalat sanayi fiyatlarında artış gözlenirken, başta petrol olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındaki düşük seyir bu etkiyi sınırladı. Yıllık enflasyon imalat sanayi fiyatlarında yüzde 6,66'ya, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 8,70'e çıktı.Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, ağustos ayında dayanıksız tüketim malları grubunda sınırlı olmakla birlikte tüm alt grup fiyatlarının yükseldiği görüldü."

Rapora göre, ara malı imalatı fiyatları aylık bazda yüzde 1,76 artarken, TL'deki değer kaybının etkisi grup geneline yayıldı. Sermaye malı imalatındaki yüzde 2,16 fiyat artışında ise "diğer özel amaçlı makine" fiyatları ve metal yapı ürünleri imalatı fiyatları ön plana çıktı.

Dayanıklı tüketim malları fiyat artışında ise mücevherat imalatı fiyatları belirleyici oldu. Sonuç olarak, ağustos ayında tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskıların bir miktar güçlendiği gözlendi.