Almanya'da çifte vatandaşlığa ilişkin yasa tasarısı -

Potsdam Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Andreas Zimmermann, Almanya'da yabancı kökenlilere çifte vatandaşlık hakkı verilmesi öngören yasa tasarısının, anayasanın eşitlik ilkesi açısından çelişkili ve Avrupa Birliği (AB) hukukuna aykırı olduğunu söyledi.

Zimmermann, Berlin'de Almanya Türk Toplumu (TGD) Genel Merkezi'nde düzenlenen basın toplantısında, TGD'nin talebiyle söz konusu Vatandaşlık Yasası'nda değişiklik öngören yasa tasarısına ilişkin hazırladığı raporu tanıttı.

Yasa tasarının, anayasa ve AB hukuku açısından önemli sakıncaları bulunduğuna işaret eden Zimmermann, ''Opsiyon modelinde öngörülen değişiklikler özellikle anayasanın eşitlik ilkesi açısından çelişkili ve AB hukukuna da aykırılıklar göstermektedir'' ifadesini kullandı.

Yasa tasarıyla çifte vatandaşlık konusunda ''üç adım ileri, iki adım geri adım atıldığını'' ifade eden Zimmermann, tasarıya göre herhangi bir AB ülkesi ve İsviçre vatandaşı olan kişiler ile 21 yaşına kadar Almanya'da 8 yıl ikamet etmiş, 6 yıl bu ülkede eğitim görmüş veya meslek eğitimi yapanların opsiyon modeli kapsamına alınmadığını ifade etti.

Zimmermann, Almanya ile bir bağı olan ve çifte vatandaşlıktan birini seçmesi durumunda zor durumda kalacak kişilerin de opsiyon modeli dışında tutulduğunu belirtti.

Andreas Zimmermann, buna karşın Almanya'da doğan aynı zamanda başka bir ülkenin vatandaşlığına sahip olan kişilerin opsiyon modeli kapsamına girdiğine işaret ederek, bu kişilerin gelecekte de iki ülke vatandaşlığı arasında seçim yapmak zorunda kalacaklarını ve belki de Alman vatandaşlığını kaybedeceklerini ifade etti.

Yasa tasarısının eşitlik ilkesi açısından sorunlu olduğunu vurgulayan Zimmermann, tasarıya göre sadece Almanya'da doğarak Alman vatandaşlığına sahip olanların 23 yaşına kadar vatandaşlık konusunda seçim yapmak zorunda kalacağını ancak anne-babasından biri Alman vatandaşı olan kişinin ise iki vatandaşlıktan birini seçmek zorunda olmadığını kaydetti.

Zimmermann, ' 'Tayland'a giden bir Alman'ın burada Taylandlı bir kadınla evlenmesinden olacak çocuk babasının Alman olmasından dolayı Alman vatandaşlığına, annesinden dolayı da Tayland vatandaşlığına sahip olacak. Almanya ile bağı olmamasına rağmen bu çocuk iki vatandaşlık arasında bir seçim yapmayacak'' dedi.

Almanya Anayasası'ndaki kökenden dolayı ayrımcılık yapılmaması ve eşitlik ilkesi konularına dikkati çeken Zimmermann, ''Tayland'da doğan bir çocuğun Almanya ile bir bağı olmamasına rağmen opsiyon modeline girmiyor ancak Almanya'da doğan bir çocuk iki vatandaşlıktan birini seçmek zorunda kalıyor'' şeklinde konuştu.

Zimmermann, AB ülkeleri ve İsviçre vatandaşlarının opsiyon modeli kapsamına girmediğini ancak Lichtenstein ve Norveçlilerin çocuklarının opsiyon uygulamasına dahil olmasının anlaşılmaz bir durum olduğunu kaydetti.

Tasarının AB'nin serbest dolaşım yasasına da aykırı olduğunu işaret eden Zimmermann, Almanya'da doğduğu için Alman vatandaşı olan bir çocuğun 6 yaşına gelmeden önce bir başka AB ülkesine gitmesi durumunda da opsiyon uygulamasına gireceğini ancak bunun AB'nin serbest dolaşım hakkına aykırı bir durum olduğunu ifade etti.

Zimmermann, ''Almanya'da doğan ve opsiyon uygulamasından dolayı 23 yaşına kadar çifte vatandaşı olan bir Türk, 20 yaşında Türkiye'ye dönüyor. Burada bir Türk vatandaşı ile evleniyor. Söz konusu kişinin 22 yaşına girmeden bir çocuğu oluyor. Bu çocuk Almanca bilmemesi veya Almanya ile bir bağı olmamasına rağmen babasından dolayı hayatı boyunca Alman vatandaşlığını alabiliyor. Ancak babası 23 yaşında iki vatandaşlıktan birisini seçmek durumunda kalıyor'' dedi.

Zimmermann, bu yasa tasarısını hazırlayanların böyle sorunların ortaya çıkarabileceğini bildiklerini ancak yasanın bir uzlaşma olduğu için böyle bir karar alındığını kaydetti.

TGD Eşbaşkanı Safer Çınar da bilir kişi raporunun hazırlanan yasa tasarısının anayasaya ve AB hukukuna aykırı olduğunu yönünde belirtilerin bulunduğunu ortaya koyduğunu, bu yasa çıktığında Almanya Anayasası'na ve AB hukukuna aykırılığının incelenmesi gerektiğini belirtti.

Tasarının yasallaşması durumunda pratikte ''abuk su'' uygulamalar ortaya çıkaracağını ifade eden Çınar, ''Bu yasanın ne başı ne sonu tutmuyor. Bunun arkasında belirli bir politik ideoloji yatıyor. İnsanlarımız da böyle algılıyor'' dedi.

''Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının çifte vatandaşlığını önlemek için düşünülmüş gibi'' ifadesini kullanan Çınar, AB ülkeleri için böyle bir kısıtlama bulunmadığına işaret etti. Çınar, söz konusu tasarıya karşı dava açmak isteyenlere TGD'nin hem maddi hem de hukuki destek vereceğini sözlerine ekledi.

- Gelecek hafta Federal Meclis İçişleri Komisyonu'nda ele alınacak

Alman hükümeti tarafından hazırlanan yasa tasarısı Almanya'da doğan ve bu ülkede 21 yaşına kadar en az 8 yıl yaşayan ya da 6 yıl okula giden gençlere çifte vatandaşlık hakkı veriliyor. Tasarıdaki eğitim şartına alternatif olarak meslek eğitim diploması da kabul ediliyor.

Tasarıya göre şartları yerine getiren gençler 21 yaşından önce çifte vatandaşlık için başvurabiliyor. Gençler 21 yaşına kadar başvurmamaları durumunda ilgili daireler 21 yaşını dolduran gençlerin çifte vatandaşlık için gereken koşulları yerine getirip getirmediğine bakacak, şüphe durumunda belgeler istenebilecek.

Almanya'da 2000 yılından itibaren uygulamaya konulan opsiyon modeli kapsamında bu ülkede doğan yabancı gençler, 18 ila 23 yaşları arasında Alman vatandaşlığı ile ebeveynlerinin vatandaşlığı arasında seçim yapmak zorunda bırakılıyor.

Hükümetin Vatandaşlık Yasası'nda değişikliği ön gören yasa tasarısı gelecek hafta Federal Meclis İçişleri Komisyonu'nda ele alınacak. Daha sonra da Federal Meclis'in Genel Kurulu'nda oylanması bekleniyor.