Dha Dış - Iv. Mehmet'in Hmelnitski'ye Mektubu Ukraynaca'ya Tercüme Edildi

Ukrayna'nın Kamyanets Podilski Kent Müzesi'nin arşivinde bulunan ve Osmanlı Padişahı 4. Mehmet'e (1648-1687) ait olduğu belirtilen bir mektup, Ukraynalı Türkologlar tarafından okunarak Ukraynaca'ya tercüme edildi. Mektubun, Osmanlı-Ukrayna ilişkilerine ışık tutacak nitelikte olduğu ifade ediliyor.

"MEKTUPTA ÖVGÜ VE DOSTLUK DUYGULARI VAR"

Ukrayna'nın 1+1 televizyon kanalında yayımlanan 'Milletin hazinesi' adlı tarih programının uzmanlarının Ukrayna Enformasyon Bakanlığı'ndan aldıkları destekle yaptıkları çalışmada, Osmanlı Padişahı IV. Mehmet'in Ukrayna'da Polonya'ya karşı bağımsızlık savaşını başlatan Bogdan Hmelnitski'ye gönderdiği mektup, uzun uğraşlar sonucunda Ukraynaca'ya çevrildi. Uzmanlar, 1 metre 40 santimetre uzunluğunda olan mektupta, Padişah IV. Mehmet'in Bogdan Hmelnitski'ye 'övgülerini ve dostluk duygularını' ifade ettiğini ve mektupla birlikte ona, altın işlemeli bir kaftan gönderdiğini söylüyorlar. Ukraynalı tarihçiler, altın işlemeli kaftanın, Osmanlı padişahlarının bir kişiye gönderdiği en üst düzeyde hediye olduğunu, bunun Osmanlı ile Ukraynalılar arasındaki ilişkilerin önemine ışık tuttuğunu söylüyor ve bu belgenin, iki ülke ilişkilerinin tarihinin bazı dönemlerinin yeniden yazılmasını sağlayacağını dile getiriyor.

"MEKTUP SERGİLENMİYORDU, ARŞİVDEYDİ"

Program yapımcısı Akim Yakimov, padişah mektubunun uzun yıllardan beri Kamyanets Podilski İlçe Tarih Müzesi'nin arşivinde bulunduğunu ve içeriğin ne olduğunun bilinmediğini belirterek, bu mektubu eski Osmanlıca'dan tercüme edecek uzman bulmakta büyük güçlük çektiklerini, fakat sonradan, Osmanlıca konusunda uzman olan akademisyen Oleksandır Sereda'nın beş adet özel sözlük kullanarak, belgeyi Ukraynaca'ya çevirdiğini belirtti. O dönemle ilgili tarih kitaplarında Osmanlı Devleti ile Ukraynalı Kozaklar arasında sürekli çatışmaların olduğunun yazıldığını hatırlatan Yakimov, padişahın mektubunda Ukraynalılar'a karşı öfkeli ifadeler bulunacağını tahmin ettiklerini, fakat mektup tercüme edilince, tahmin ettiklerinden çok daha farklı bir tabloyla karşılaştıklarını dile getirdi.

Padişah 4. Mehmet'in mektup gönderdiği Bogdan Hmelnitski, 1648 yılında Polonya'ya karşı bağımsızlık savaşı başlatmış ve kısa süre sonra, Ukrayna topraklarının bağımsızlığını elde etmişti. Ancak, ülkesinin üç büyük güç (Polonya, Osmanlı Devleti ve Rusya) arasında uzun süre bağımsız kalamayacağını düşünen Bogdan Hmelnitski, 1654 yılında, Rusya'nın himayesini kabul edecekti.

GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ

------------------------

Programdan detaylar

Mektuptan görüntü

Bilim adamlarının konuşmaları - Berktay