İran'dan "uranyumu yüzde 90'a kadar zenginleştirebiliriz" açıklaması

İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, uranyumu yüzde 20'nin üzerinde zenginleştirme ihtiyacını değerlendirdiklerini ve yüzde 90 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum üretebilecek kapasiteye sahip olduklarını söyledi.

İranlı nükleer bilimci Muhsin Fahrizade'ye yönelik suikastın 40'ıncı günü münasebetiyle başkent Tahran'da düzenlenen anma töreni sırasında devlet televizyonuna konuşan Kemalvendi, Meclis tarafından çıkarılan yasa uyarınca yüksek oranda uranyum zenginleştirme kararına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Yasa kapsamında ihtiyaç duyulması halinde yüzde 20'nin üzerinde uranyum zenginleştirebileceklerini belirten Kemalvendi, "Ülke bugün bu kapasiteye sahiptir yani bugün uranyumu yüzde 20'nin üzerinde zenginleştirmeye karar verdiğimizde bunu rahatlıkla yapabiliriz. Yüzde 20'nin üzerinde zenginleştirme ihtiyacını değerlendiriyoruz." dedi.

Kemalvendi, "Uranyumu yüzde 90'a kadar çeşitli oranlarda kolaylıkla zenginleştirebilecek kadar ilerleme kaydettik." ifadelerini kullandı.

İranlı bilim insanı Muhsin Fahrizade'ye düzenlenen suikastın ardından Mecliste hükümetin itirazlarına rağmen 1 Aralık 2020'de onaylanan yasa, İran Atom Enerjisi Kurumunun uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zorunlu kılmıştı.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında 2015'te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşma, Tahran'a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor. İran, nükleer anlaşmadan çekilen ABD'nin yaptırımlarına karşı anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütlerini askıya aldığını duyurmuştu.

İran Atom Enerjisi Kurumu, 5 Ocak Salı günü Fordo'daki nükleer tesiste Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) müfettişlerinin gözetiminde uranyumu yüzde 20 saflıkta zenginleştirdiklerini açıklamıştı. Nükleer anlaşmanın tarafları Fransa, Almanya ve İngiltere, İran'ın yüzde 20 saflıkta uranyum zenginleştirme faaliyetinden "derin endişe" duyduklarını bildirmişti.

Tahran'ın uranyumu yüzde 20 saflıkla zenginleştirmesi ciddi bir adım olarak görülüyor çünkü İran, nükleer anlaşmaya imza atmadan önce de bu oranda uranyum üretiyordu. Uranyumun yüzde 20 saflıkta zenginleştirilmesi, nükleer bomba elde etmeye imkan sağlayacak yüzde 90 saflıkta parçalanabilir uranyuma ulaşmak için önemli bir aşama olarak kabul ediliyor.

İran ise nükleer programının barışçıl olduğunu ve nükleer anlaşmanın taraflarının yükümlülüklerine uyması halinde kendisinin de anlaşmadaki taahhütlerini yerine getireceğini ifade ediyor.