Londra'da Somali Konferansı

İngiltere Başbakanı Theresa May, "Görevimiz Somali'ye ne yapması gerektiğini söylemek ya da kendi çözümlerimizi bu ülkeye uzaktan dayatmak değil. Görevimiz yeni cumhurbaşkanının gayretlerinin arkasında durmak ve ülkeleri için yeni bir gelecek inşa etmek için çalışan Somali halkına destek vermektir." dedi.

Türkiye'yi Başbakan Binali Yıldırım'ın temsil ettiği, İngiltere ve Birleşmiş Milletler'in (BM) ev sahipliğinde Londra'da düzenlenen Somali Konferansı'nın açılışında bir konuşma yapan May, "Görevimiz Somali'ye ne yapması gerektiğini söylemek ya da kendi çözümlerimizi bu ülkeye uzaktan dayatmak değil. Görevimiz yeni cumhurbaşkanının gayretlerinin arkasında durmak ve ülkeleri için yeni bir gelecek inşa etmek için çalışan Somali halkına destek vermektir." ifadesini kullandı.

Uluslararası toplumun Somali konusundaki kararlılığının önemli olduğunu belirten May, bunun sadece Somali'nin terör tehdidinin ve yıllar süren açlığın yıkıcı etkilerinin üstesinden gelinmesi için değil, Somali'nin karşı karşıya bulunduğu sorunların herkesi etkilemesinden dolayı önem taşıdığını kaydetti.

Somali'deki terör, uluslararası ticareti engelleyen korsanlık faaliyetleri ve yoksulluk ile kuraklığın evlerinden ettiği insanların yarattığı istikrarsızlığın bütün bölgeyi ve dünyayı etkilediğini anlatan May, "Ancak son 5 yılda birlikte çalışmamız halinde bu konularda ilerleme sağlayabildiğimizi gördük." diye konuştu.

Somali'nin sorunlarının çözümünü sağlayan ülkeler arasında Türkiye'nin oynadığı role ve sağladığı "devasa katkıya" da işaret eden May, "Bütün bu gayretler sayesinde el-Şebab geriletildi, korsanlık büyük ölçüde kontrol altına alındı ve siyasi süreç yeni bir ivme kazandı." değerlendirmesinde bulundu.

İngiltere'nin de bu süreçteki rolüyle gurur duyduğunu belirten May, şunları söyledi:

"Küresel Britanya olarak küresel güvenliği artıran ve dünya çapında değerlerimizi koruyan eşgüdümlü uluslararası gayretlerin başını çekmeye devam edeceğiz. Londra Somali Konferansıyla da Somali'nin geleceği konusundaki kararlılığımızı gösteriyoruz."

Somali'de yapılması gereken pek çok şey bulunduğu anlatan May, "Birleşmiş Milletler'in gözden geçirilmiş yardım çağrısındaki ihtiyaçlara yakından bakacağız ve başkalarını da önümüzdeki aylarda gayretlerini artırmaya çağırıyoruz." dedi.

Konferansta ele alınacak sorunların büyük olduğunu kaydeden May, "Çözüm fırsatları da aynı ölçüde büyük. Son yıllarda kanıtladığımız gibi Somali bütün dünyanın birleşebileceği bir yer. Bunu sürdürebilirsek, bu ülkenin yeni bir geleceği olabilir." ifadesini kullandı.

Guterres: "Hem trajik hem de umut dolu bir andayız"

Konferansın açılış oturumunda söz alan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de "Bugün Somali'yi hem trajik hem de umut dolu bir anda desteklemek üzere buradayız. Somali'nin yakın gelecekte uluslararası toplumun sorunlu dünyamızda feci şekilde ihtiyaç duyduğu iyi habere dönüşeceğine inanıyorum." değerlendirmesini yaptı.

Somali'yi pek çok kez ziyaret ettiğini aktaran Guterres, AMISOM'a bağlı birliklerin ülkenin güvenliğini ekipman yetersizlikleri içinde ve zor koşullarda sağlamak için gösterdiği çabaya şahit olduğunu, artık AMISOM'a daha istikrarlı bir mali kaynak sağlamanın zamanının geldiğini bildirdi.

Guterres, bu görev gücüne Somali milli ordusunun ve güvenlik güçlerinin ülkenin güvenliğini sağlama sorumluluğunu üstlenebileceği uygun koşulları oluşturması için imkan sağlayacağını vurguladı.

Somali'de 6 milyondan fazla insanın yardıma muhtaç olduğuna işaret eden Guterres, 275 bin çocuğun açlık tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu belirtti.

"Bu sabah Somali'ye bu yılın sonuna kadar ilave 900 milyon dolar bulmayı öngören gözden geçirilmiş insani müdahale planını sunduk." diyen Guterres, ayrıca iklim değişikliğinin ve ülkedeki çatışmaların yarattığı zararı da gidermenin yollarının bulunması gerektiğini ifade etti.

Uluslararası toplumun Somali milli ordusunun ve polis gücünün teşkiline daha fazla destek vermesi gerektiğini, farklı ülkelerin Somali'nin farklı bölgelerinde farklı eğitimler sağladığını bunun da homojen bir ulusal ordunun ve polis gücünün kurulması için gerekli uyumdan yoksun olduğuna vurgu yapan Guterres, "Bu koordinasyon eksikliğini gidermenin, Somali ordusu ve polisi için tek bir eğitim programına sahip olmasının zamanıdır." dedi.

Somali'nin mevcut borç yükünden kurtarılmasının da önemine değinen Guterres, bunun sadece ekonomik değil, ahlaki bir sorun da olduğunu kaydetti.

Borç sorununun teknik yönleri olduğunu ve sürdürülebilirliğinin gerektiğini bildiğini aktaran Guterres, "Ancak Somali'nin borçlarının hafifletilmesi için güçlü siyasi bir kararlılığa ihtiyacımız olduğuna inanıyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Bu konferansın Somali için yeni bir sayfa açarken, yeni bir iş,birliği üzerinde anlaşma sağlanmasını da amaçladığını belirten Guterres, BM'nin de bunun Somali'de sürdürülebilir refah ve kalıcı barışın olacağı yeni dönem olması için her türlü desteği vereceğini açıkladı.

Türkiye, Somali'ye yardım sağlayan ülkelerin başında geliyor

Somali Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Fermacu, İngiltere Başbakanı Theresa May ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in eş başkanlığını yaptığı Somali Konferansı'nda 20'den fazla ülke ve çeşitli uluslararası kuruluşların temsilcileri yer alıyor.

Uluslararası toplumun dikkatini yeniden Somali'ye çekmek üzere düzenlenen konferansta, ülkedeki güvenlik mimarisi, ekonomik kalkınmaya dönük tedbirler ile kuraklık kaynaklı kıtlık tehlikesiyle karşı karşıya bulunan ülkeye yönelik insani yardım çabaları ele alınıyor.

Konferansta, gayri safi milli hasılası 3 milyar dolar olan Somali'nin 1970'lerden itibaren biriken 5 milyar 300 milyon dolarlık dış borç yükünden kurtarılmasına yönelik tedbirler de masaya yatırılıyor.

Bölgede AMISOM'un sağladığı güvenlik hizmetinin tedricen ulusal orduya ve federal polise devredilmesi planlanıyor. Bu kapsamda, konferansın gündeminde Somali'de uzun vadeli ve sürdürülebilir güvenliğin temini için bir Güvenlik Paktı üzerinde anlaşılması da yer alıyor.

Türkiye, 2011'deki kıtlıkta yaklaşık 250 bin kişinin hayatını kaybettiği Somali'ye yardım sağlayan ülkelerin başında geliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2011 yılında başbakan olarak ziyaret ettiği ülkeye Türkiye insani yardım, güvenlik ve sağlık gibi alanlarda destek sağlıyor.

Erdoğan'ın Somali ziyaretinin ardından, Türkiye'de başlattığı kampanya kapsamında bir ayda 300 milyon dolar bağış toplanmış ve bu ülkedeki yardım faaliyetlerine aktarılmıştı. Erdoğan, Somali'yi 2015 ve 2016'da da cumhurbaşkanı olarak ziyaret etti.

Türkiye, başta Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) olmak üzere, çok sayıda resmi ve sivil kuruluşla Somali'de faaliyetlerini sürdürüyor.

Türkiye ile Somali arasında son olarak Somali Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Fermacu'nun, geçen ay Türkiye'ye gerçekleştirdiği ziyarette, "Kültür Merkezlerinin Kuruluşu, İşleyişi ve Faaliyetleri Hakkında Anlaşma" ve "Kalkınma İşbirliği Anlaşması" imzalandı.