TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, yeni Sermaye Piyasası Kanunu'nun, Türkiye'yi başta yatırımcılar olmak üzere tüm finansal aktörler açısından güvenli bir liman haline getireceğini söyledi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Karaman Milletvekili Lütfi Elvan başkanlığında toplandı.

Toplantıda, Sermaye Piyasası Kanunu Tasarısı ile alındı.

Tasarı üzerinde konuşan Ali Babacan, son 10 yılda gittikçe güçlenen istikrar ve güven ortamının sermaye piyasalarının gelişmesi açısından elverişli bir ortam sunduğunu ifade etti.

Bu uygun ekonomik ortam içinde, hukuki altyapının da yeni gelişmeler ışığında iyileştirilmesi gerektiğini belirten Babacan, bu şekilde sermaye piyasalarının hızla gelişebileceğini ve dünya ile rekabet edebilir boyuta geleceğini söyledi.

Tasarıyla, sermaye piyasalarının global bir platformda ele alınarak, bir yandan yeni standartlara uyum sağlandığını, diğer taraftan da gelişmiş hukuki normlar sayesinde uluslararası bir çekim merkezi olma konusunda önemli adımlar atıldığını dile getiren Babacan, bu düzenlemeyle, kurumsal yönetim anlamında dikkate değer açılımlar getirildiğini dile getirdi.

Kurumsal yönetim ilkelerine ilişkin olarak, payları borsada işlem gören ortaklıklar açısından Kurul'a, piyasa büyüklüğü, halka açıklık oranı, içinde bulunduğu sektörün finansal istikrar ve stratejik bakımdan önemi gibi çeşitli niteliklerine göre kurumsal yönetim ilkelerini tamamen veya kısmen uygulamayı zorunlu tutma yetkisi verildiğini aktaran Babacan, "Ayrıca Kurul'a, zorunlu ilkelere uyulmaması durumunda işlemlerin hukuka aykırılığının tespiti veya iptali için ihtiyati tedbir isteme, dava açma, açılan davada uyum zorunluluğunun yerine getirilmesi sonucunu doğuracak şekilde karar alınmasını isteme yetkileri verilmiştir" diye konuştu.

Bu kapsamda, kar payı ve bağışlara, pay geri alımlarına, önemli nitelikteki işlemlere, genel kurul toplantılarına çağrılma usullerine, genel kurula ilişkin nisaplara, pay sahiplerinin ortaklıktan ayrılma hakkına, pay alımları teklifine, ortaklıktan çıkarma ve satma hakkına ilişkin önemli düzenlemeler getirildiğini bildiren Babacan, tasarı hazırlanırken, Yeni Türk Ticaret Kanunu ile uyumlu olmasına da dikkat edildiğini kaydetti.

-"Yatırımcılar korunacak"-

Sermaye Piyasası Kanunu tasarısı ile getirilen yeniliklere ve yapılan değişikliklere genel hatları ile bakıldığında, yapılan değişiklikler temel olarak; yatırımcıların korunması, sermaye piyasası araçları ile ihraççılar, finansal raporlama, bağımsız denetim, derecelendirme ve değerleme, sermaye piyasası faaliyetleri, aracılar ve özdüzenleyici kuruluşlar, kurumsal yatırımcılar, denetim ve piyasa suçları ile yaptırımları başlıkları altında sıralandığını anımsatan Ali Babacan, taslağın öncelikli hedeflerinden birisinin

"yatırımcıların korunması" olduğunu vurguladı.

Bu çerçevede, tasarıyla, yatırımcıların korunması konusunda mevcut kanunda da yer alan hassasiyetin geliştirildiğini; piyasanın işleyişi ve gereklilikleri ile yatırımcıların korunması arasındaki denge gözetilerek bazı yeni düzenlemelere yer verildiğini dile getiren Başbakan Yardımcısı Babacan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Tasarıyla, sermaye piyasalarının temel aktörlerinden olan ihraççılar ile ihraç edilen araçlar hususunda köklü değişiklikler gerçekleştirilmektedir. Sermaye piyasası alanında meydana gelen ciddi gelişmeler ile sermaye piyasası araçlarında yaşanan çeşitlilik tasarının yaklaşımına da yansımıştır. Sermaye piyasası araçlarının tanımı, mevcut durumda muhtemel yetki karmaşasının önüne geçilmesi amacıyla, uluslararası düzenleme yaklaşımlarına da paralel olarak tezgahüstü türev araçları da içerecek şekilde genişletilmiştir.

İhraççılara ilişkin en önemli değişikliklerden bir tanesi de mevcut kanunda yer alan sermaye piyasası araçlarının ihraç veya halka arzı için öngörülen Kurul kaydına alınma sistemi kaldırılmaktadır. Bunun yerine ise izahnamenin Kurulca onaylanması uygulaması sistemine geçilmektedir. İzahname odaklı bu yaklaşım ile uluslararası uygulamalara paralellik sağlanmakta ve piyasanın hızlı gelişimine Kurulca yapılan düzenlemeler boyutuyla da ayak uydurulabilmesi amaçlanmıştır.

Diğer bir önemli düzenleme, mevcut kanunda halka arz olunmuş sayılma kriteri olan 250 ortak sayısı 500'e çıkarılmıştır."

-Tasarrufun artmasına katkı-

Tasarıda, ilk kez borsaların anonim şirket olarak kurulmalarına ilişkin yasal altyapı oluşturulduğunu söyleyen Babacan, bu düzenlemenin, Türkiye borsalarının rekabet ortamında daha etkin şekilde çalışmalarına imkan sağlayacağını söyledi.

Sermaye piyasalarında kurumsal yatırımcılar aracılığıyla güven ortamının tesis edilmesi ve yeni yatırımcıların sermaye piyasalarına katılımının sağlanmasının tasarruf oranının artmasına pozitif yönde katkı sağlayacağını aktaran Babacan, tasarıyla, kurumsal yatırımcılar sektörünün daha rekabetçi bir yapıya kavuşması ve ilişkili finansal kuruluşlardan bağımsız hareket etmesine yönelik düzenlemeler getirildiğini dile getirdi.

Babacan, tasarıyla, Türk hukuku için yeni bir şirket türü olarak "Değişken Sermayeli Yatırım Ortaklığı"nın düzenlenmesinin, kurumsal yatırımcılara ilişkin mevzuatta yapılan önemli bir değişik olduğunu kaydetti.

-Denetim ve ceza-

Tasarıda piyasa denetimine ilişkin olarak da kapsamlı düzenlemeler yapıldığını belirten Babacan, denetimin kapsamı genişletilerek, Kurulun denetim yetkisinin daha etkin olarak kullanmasının amaçlandığını söyledi.

Tasarıda, ilk kez, Kuruldan kanuna aykırı ihraçlar ile toplanan paraların iadesi için usul ve esaslar öngörüldüğünü bildiren Babacan, şunları ifade etti:

'Tasarıda, örtülü kazanç aktarımı yaptıkları tespit edilen şahısların aktardıkları tutarı şirkete iade etmeleri gereği açık olarak düzenlenmiştir. Piyasa suçları ve yaptırımları ile ilgili değişiklikler yapılmış, mevcut suçların kapsamı ve bu suçlara bağlanan cezai yaptırımlar ekonomik suça ekonomik ceza esası dikkate alınarak yeniden kaleme alınmıştır.

Manipülasyon olarak bilinen suç tipi 'piyasa dolandırıcılığı', içeriden öğrenenlerin ticareti olarak bilinen suç tipi ise 'bilgi suistimali' adı altında kapsamlı olarak düzenlenmiştir.

Mevcut Kanuna benzer şekilde 'bilgi suistimali' suçunun yaptırımı, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis veya adli para cezası olarak belirlenmiştir. Ancak bu suçtan dolayı adli para cezasına hükmedilmesi halinde verilecek ceza, elde edilen menfaatin iki katından az olamayacaktır. Piyasa dolandırıcılığı suçuna ilişkin cezai yaptırım da, mevcut Kanuna paralel olarak, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezası olarak belirlenmiştir. Ancak bilgi suiistimali suçunda olduğu üzere, bu suçtan dolayı verilecek olan adli para cezasının miktarı da, suçun işlenmesi ile elde edilen menfaatten az olamayacaktır. Tasarıyla ayrıca işleme dayalı piyasa dolandırıcılığında etkin pişmanlık hükmü öngörülerek, bu suçla elde edilen menfaatin yeniden ekonomiye kazandırılması da temin edilmiştir. Bu suretle, söz konusu suçla etkin ve caydırıcı bir şekilde mücadele etmenin yolları genişletilmiş olmaktadır.

Tasarıda örtülü kazanç aktarımı suçunun etkin ve caydırıcı bir şekilde mücadele etmeyi sağlayacak kapsamlı düzenlemeler ihdas edilmiştir. Tasarıda örtülü kazanç aktarımı, güveni kötüye kullanma suçunun nitelikli hali olarak belirlenmiş ve cezasının 3 yıldan az olamayacağı hükme bağlanmıştır.

Türk hukukunda ilk defa piyasa bozucu eylem şeklinde bir tanımlama yapılmaktadır. Bu konuya ilişkin düzenleme uyarınca, konusu başka bir suç oluşturmayan ancak makul bir ekonomik veya finansal gerekçeyle açıklanamayan ve piyasanın düzenini bozacak nitelikteki eylem ve işlemler gerçekleştiren kişiler hakkında idari para cezası uygulanacaktır."

Babacan, tasarıyla, idari para cezalarına ilişkin sistemin de tümüyle gözden geçirildiğini bildirdi.

-"Önemli kazanımlar sağlayacak"-

Tasarıyla, mevcut sorunların aşılması, sermaye piyasalarına güvenin sağlanması ve piyasaların uluslararası platformda hak ettiği konuma ulaşması amacıyla oldukça köklü ve çeşitli değişiklikler yapıldığına dikkati çeken Babacan, "Bu düzenlemeler ülkemizin adına da önemli kazanımlar sağlayacaktır. Öncelikle finansal piyasaların mevzuat açısından altyapısı artırılacak ve İstanbul'un finans merkezi olması yönündeki vizyona önemli katkıda bulunacaktır" dedi.

Babacan, yeni Sermaye Piyasası Kanunu'nun, Türkiye'yi, başta yatırımcılar olmak üzere tüm finansal aktörler açısından güvenli bir liman haline getireceğini ifade ederek, "Kanuni düzenlemelerin teknik altyapı ile desteklenmesiyle birlikte, istikrarlı ve güçlü bir ekonomik yapı ortaya çıkacak ve ülkemizi bir çekim merkezi haline getirecektir" diye konuştu.

Söz alan milletvekilleri, kapsamlı olan tasarının alt komisyonda ele alınmasının yararlı olacağını ifade ettiler.

Verilen önergenin kabul edilmesiyle, tasarı, alt komisyona gönderildi.

Muhabir: Alp Özden

Yayıncı: Sefa Salantur - TBMM