Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinde Bilgi ve Deneyim Paylaşım Platformu

TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Başkanı Azize Sibel Gönül, "Kalkınmanın en önemli temellerinden birisi aslında toplumsal cinsiyet eşitliğidir" dedi.

TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu'nca düzenlenen "Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bilgi ve Paylaşım Platformu" Kültür Merkezi'nde yapıldı.

Gümüşhane Valisi Yusuf Mayda, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, Türk kültüründe kadın erkek arasında bir eşitsizlik, bir ayrımın söz konusu olmadığını ifade ederek, "Hukuki olarak yasalarımızda, anayasada bu eşitliği sağlamaya yönelik ne kadar düzenleme yapsak da alanda bir takım engeller karşımıza çıkabiliyor" diye konuştu.

TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Başkanı Gönül ise "Haydi Kızlar Okula", "Ana-Kız Okula" ve "Eğitime Yüzde Yüz Destek" gibi kampanyalarla kız çocukları ile erkek çocuklarının eğitim oranlarını eşitlediklerini belirterek,

"Şimdi her ilimizde üniversiteler açıldı, üniversitedeki kız öğrenci sayısında da önemli bir artış sağlandı. Ancak bu artışın devam etmesi lazım. Orta öğretimde de çeşitli tedbirler alıyoruz" dedi.

Karar alma mekanizmalarında kadına bakıldığında, hakların verildiği 1930'lu yıllardan 2000'li yıllara gelinceye kadar parlamentoda iki elin parmak sayısını geçmeyecek kadar kadın milletvekili olduğunu kaydeden Gönül, şunları söyledi:

"2002'de yüzde 4.4 olmuş, 2007'de yüzde 9.1 olmuş ve en son 2009'da yüzde 14.1'e gelmiş. Her dönem yüzde 5'lik artışla gidiyor. Şimdi önümüzde bir yerel seçim var. Yerel seçimler kadrosuna baktığımızda oradaki kadın oranımızın hiç de arzu edilen seviyede olmadığını görüyoruz. Aslında kadınlarla ilgili bir alan. Bir mahallede, bir beldede, bir şehirde çöpün toplanıp toplanmadığını fark eden kadın. Sokak lambasının yanıp yanmadığını, çocuğunun aydınlıkta mı, karanlıkta mı gelip gelmediğini hemen fark eden kadın. Yakınında bir pazar yeri, bir kreş yeri olup olmadığını fark eden kadın. ya da bir çocuk arabası için kaldırımın olup olmadığını fark eden yine kadın. Doğal olarak yerel yönetimlerde kadınların sayısını artırmada bölgelerimizde çaba göstermek durumundayız. Özellikle yerel yönetimlerde kadın oranının artırılmasıyla ilgili çalışma yapmalıyız."

Türkiye'nin eskiden anne ve çocuk ölümlerinin çok olduğu bir ülke olduğunu dile getiren Gönül, "Ama bugün dünya standartlarının üstüne gelmiş bir Türkiye var. Her kadının sosyal güvencesinin olmasından aşılarına, süt yardımına kadar, gebelik takiplerine kadar yapılan reformist düzenlemeler bu oranları çok iyi bir noktaya getirdi" diye konuştu.

-"Kadın istihdamının artırılması gerek"-

Gönül, kadın istihdamının artırılması gerektiğini de kaydederek, şöyle dedi:

"Ülkemizde hedef bu. Bunu tek başına bir kesimin gerçekleştirmesi mümkün değil. Kadınıyla, erkeğiyle, engellisiyle, engelsiziyle, yaşlısıyla, genciyle potansiyelini ortaya koyarak insanca çalışabileceği bir ortamı sağlamak durumundayız. Kalkınmanın en önemli temellerin birisi aslında toplumsal cinsiyet eşitliğidir. Tabi ki tek yeterli şart değildir. Kalkınma çıktılarını güçlendiren, karlılığı ve verimliliği artıran önemli bir unsurdur. Dolayısıyla kadın istihdamını artırma konusunda da bir takım düzenlemelere ihtiyaç var."

Bununla ilgili Türkiye'nin önüne önemli bir hedef koyduğunu anlatan Gönül,

"Yüzde 35'ler seviyesini yakalamalıyız. 2023'de de hedefi çok yüksek tutmalıyız. Aslında en önemli teşviklerden birisi, bir iş yeri eğer kadın çalıştırırsa devlet ona sigorta primlerini kademeli olarak ödüyor. Bu, 2015 yılına kadar kademeli olarak sürecek. Her yıl kademeli olarak bu ödemeyi yapmayla ilgili bir düzenleme var. Bu platformda bunları tartışacağız, nelerin hayata geçtiğini, nelerin hayata geçmediğini tespit ederek bir eylem planı hazırlayacağız" diye konuştu.

-UNDP Türkiye Demokratik Yönetişim Programı Müdürü Şen"-

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye Demokratik Yönetişim Programı Müdürü Dr. Leyla Şen ise dünyanın her coğrafyasında, her toplumunda kadın ile erkek arasında ekonomik kaynak ve fırsatlara erişiminde çok ciddi ayrımcılık olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

"Anne ölüm oranı, erişkinlikte doğurganlık oranı, parlamentoda kadın temsil oranı, en az ortaokul mezunu olan nüfus oranı, piyasaya katılım oranı, üreme sağlığı hizmetlerinden yararlanma yüzdesi parametrelerine göre şekillenen toplumsal cinsiyet eşitsizliği endeksi 2011 verisine göre Türkiye, 187 ülke arasında 77'inci sıradadır. Son 10 ülke genellikle Afrika ve Asya ülkeleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Tüm uluslararası sözleşmelerde cinsiyete dayalı ayrımcılık yapılmaması ilkesinin önemi teslim edilmektedir. Uluslararası sözleşmeler cinsiyetler arası eşitlik ilkesini temel ve vazgeçilmez norm olarak kabul etmektedir. Yasal bağlayıcı olan bu enstrümanlar devletleri kadın ve erkek eşitliğini sağlamak, toplumsal cinsiyet eşitliğini vazgeçilmez bir norm olarak kabul etme konusunda teşvik etmektedir. Bir ülkede 'başarılı toplumsal cinsiyet eşitliği mekanizmasının var' demenin iki koşulu var. Sadece yürütmede değil, yasamada da ciddi yapılanmalar olmalıdır."

Öte yandan toplantının ilk bölümünde, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) ve Gümüşhane, Giresun, Trabzon, Artvin, Ordu ve Rize Valilikleri sunum yaptı.

Muhabir: Osman Yetim-İbrahim Özdemir/ Asena Akçay

Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu - GÜMÜŞHANE