Uzmanından Çay Demlemenin İncelikleri

Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bilal Bilgin, çayın dünyada sudan sonra en çok tüketilen içecek olduğunu söyleyerek, çay demlemenin belli parametreleri olduğunu ifade etti.

Dünyada Çin, Hindistan, Sri Lanka gibi ülkelerde çay üretimi yapıldığını belirten Doç. Dr. Bilgin, "Çay tarımı için özel iklim koşulları gerekiyor. Ülkemizde Doğu Karadeniz Bölgesi'nin Trabzon, Artvin şeridindeki iç kısma doğru belli yükseklikteki bölgelerde, mikro klima dediğimiz özel iklim şartları çay tarımının yapılışına elverişli bölge. Dolayısıyla ülkemizde de, 1930'lu yıllardan sonra, çay tarımı yapıldıktan sonra artık dünyada sözü edilen üretici konumunda Türkiye, şu an çay tarımı ile ilgili" dedi.

"ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN ÇAYLAR DA, ÇAYIN ANAVATANI DEDİĞİMİZ ÜLKELERE GÖRE, KALİTELİ DİYEBİLECEĞİMİZ ÖZELLİKTE"

Tüketim konusunda da yine dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'de de çayın, sudan sonra en çok tüketilen içecek olduğunu aktaran Doç Dr. Bilgin, "Çayın anavatanı olan ülkelerdeki çay tarımı ile ülkemizde üretilen çayla elde edilen ekstrakt dediğimiz deme geçen miktar en önemli kalite parametresidir. Bu çayın anavatanı olan ülkelerde ekstrakt miktarı, yüzde 34'e kadar varıyor. Yani 100 gram çayın 34 gramı yüzde olarak deme geçiyor. Ülkemizde de bu 32 dereceye kadar, hatta 28 ile 34 arasında değişiyor miktar olarak. Dolayısıyla ülkemizde üretilen çaylar da, çayın anavatanı dediğimiz ülkelere göre, kaliteli diyebileceğimiz özellikte. Dünyada tüketilen çayların, dolayısıyla üretimi de yapılan çayların yüzde 95'lik kısmı siyah çay diye bildiğimiz çay şeklinde. Geri kalan kısmı yeşil çay ve diğer türlerdeki çaylardır" şeklinde konuştu.

Siyah çayın demlenmesi ile ilgili en önemli konulardan bir tanesinin çayın hammaddesi olduğunu belirten Doç. Dr. Bilgin şu ifadeleri kaydetti:

"İyi çay demlemenin en önemli parametresi hammaddedir. Bu da ekstrakt miktarı ile ilgili. Bundan sonra çayın demlenmesi, hazırlanması kısmına geliyoruz. Tabi çayın üretiminde, özellikle fırınlama işlemi ve paketlemede yüksek ısıda fırınlanmış çaylarda yanık kokusu ile karşılaşabiliriz. Paketleme konusunda da eğer uygun şartlarda kurulayıp paketlememişsek, rutubet ve nemden dolayı küflenme olabilir, küf tadı hissedebiliriz."

"10 İLE 16 DAKİKA ARASINDA DEMLEME SÜRECİNDE ELDE EDECEĞİMİZ ÇAY, LİKÖRÜ, KALİTESİ İYİ KALİTEDİR"

Usulüne, tekniğine göre üretilmiş, paketlenmiş çaylardan kaliteli çay yapmak için geriye kalan kısmın demlemek olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Bilgin, "Çayın demlenmesinde dikkat edilmesi gereken parametreler vardır. Bunların başında uygun su, yumuşak veya orta sertliğe yakın suları, tavsiye ediyoruz. Sert sularla yapılan çayların kalitesi düşük oluyor. Bölgesel olarak bizim sularımız sert sular ise, suları arıtarak kaliteli çay demleyebiliriz. Çayımız kaliteli, suyumuz da istediğimiz kalitede olduktan sonra demleme ile ilgili çayın konacağı kaplar konusu geliyor. Burada en ideali porselen kaplar. Fakat bunun yanı sıra paslanmaz çelik, krom nikel demliklerle de kaliteli çay demleyebiliriz. Bunun için bir çay bardağı ya da bir yemek kaşığı dolusu veya miktar olarak çayı hesaplama usulüyle çayın demlik kısmına koyuyoruz. Üzerine iyi derecede kaynatılmış suyumuzu döktükten sonra kapağını kapatıyoruz. Sonra 10 ile 16 dakika arasında demleme sürecinde elde edeceğimiz çay, likörü, kalitesi iyi kalitedir diyoruz" ifadelerini kullandı. - TEKİRDAĞ