Varto'nun Son Berivanları

YAHYA SEZGİN - Muş'un Varto ilçesinde az sayıda kalan berivanlar (süt sağan kadın), atlarıyla çıktıkları yaylalarda koyunlardan sağdıkları sütten elde ettikleri gelirle aile bütçesine katkı sağlıyor.

İlçeye bağlı Hoşan Mahallesi'nde yaşayan berivanlar, sabahın ilk ışıklarıyla yaylalarda bulunan hayvanlarından süt sağmak için atlarıyla yola çıkıyor.

Yaklaşık bir saatlik yolculuğun ardından yaylalara ulaşan berivanlar, sağdıkları koyun ve keçilerden elde ettikleri sütü atlarına yükleyerek evlerine getiriyor.

Bu sütlerden peynir ve yoğurt yaparak satan berivanlar, aile bütçesine katkı sağlıyor.

"Herkes hayvanlarını satarak sigortalı işe giriyor"

Berivanlardan 62 yaşındaki Fatma Keser, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çocukluğundan beri yaylalara çıkarak süt sağdığını söyledi.

Ancak şimdi berivanların sayısının giderek azaldığını anlatan Keser, şöyle konuştu:

"Şimdi mahallemizde berivanlık yapan sadece 3 kişi kaldı. Kimse berivan olmak istemiyor. Gençler isteseler de zaten bu işi yapamıyorlar. Şimdi herkes hayvanlarını satarak sigortalı işe giriyor. Varto'da bu işi yapan 10-15 kişi kaldı. Bir kaç yıl sonra artık biz de bu işi yapamayacağız. Her gün çok yoğun çalışıyoruz. Günde iki defa süt sağmaya gidiyoruz. Saat 11.00'de gidip 14.00'de geri geliyoruz. Sonra tekrar saat 17.00'de süt sağmaya gidiyoruz. Günümüz hep bu şekilde geçiyor. Evde yemek ve temizlik işlerini de biz yapıyoruz."

"Berivan sayısı azaldıkça yükümüz artıyor"

Berivanlardan Şehriban Pektaş ise evlendikten sonra yaylalarda süt sağmaya başladığını, işin içine girince ne kadar zor olduğunu gördüğünü aktardı.

Berivan sayısı azaldıkça kendi yüklerinin de arttığını dile getiren Pektaş, şu ifadeleri kullandı:

"Biz de artık bu işi yürütemiyoruz. Herkes hayvanlarını satmayı düşünüyor. Havalar sıcakken hayvanlar daha yüksek yayalara gidiyor. Biz de her gün daha uzağa gitmek zorunda kalıyoruz. Havalar serinledikçe hayvanlar artık yüksek yerlerden aşağı inmeye başlıyor ve bize daha yakın oluyorlar. İşlerimiz bitince eve gidiyoruz ama bu sefer ev işleri başlıyor."

Berivan

Kırsal kesimlerde sabah erken saatlerde kalkarak at ya da farklı araçlarla yaylalara gidip buradaki koyun ve keçilerden süt sağan kadınlara "berivan" adı veriliyor.

Berivanlar sağdıkları sütle yaptıkları peynir ve yoğurtları satarak aile bütçesine katkı sağlıyor. Bu ürünlerin bir kısımını da kendi aileleri için ayırıyor.