Güneş Sistemi Dışında İlk Kez Su Barındıran Kayalık Yapıda Bir Asteroit Keşfedildi

Güneş sistemi dışında ilk kez ortaya çıkarılan, su açısından zengin asteroit, Dünya benzeri gezegenlerin keşfedilmesi ümidini artırdı.

Güneş Sistemi dışında gaz devi gezegenlerin atmosferlerinin su barındırdığına ilişkin delillere daha önce de rastlanmıştı. Yapılan keşifle ilk kez, su barındıran, kayalık yapıdaki bir asteroit ortaya çıkarılmış oldu. Bilim adamları yok olmadan önce yaşama elverişli bir gezegenden kopmuş olması olasılığı yüksek asteroitin, bu tip gezegenlerin evrimi ve uzayda hayat konularının daha iyi anlaşılması açısından büyük önem taşıdığına işaret etti.

Hubble uzay teleskobu ve Hawai'deki Keck teleskobunca belirlenen asteroit, Güneş sistemine 170 ışık yılı uzaklıktaki beyaz cüce adı verilen, yok olma aşamasındaki GD-61 yıldız sisteminde yer alan, paramparça durumdaki kalıntılar arasında bulundu. Teleskoplarla yapılan incelemelerde, GD-61'in dış kısmında da su ve kaya kütleleri olduğu belirlendi.

Araştırmalar sonucu asteroitte yanma artığı oksijene rastlandığını belirten araştırmacılar, bunun, asteroitin bir zamanlar, kütlesinin yüzde 26'sı su olan daha büyük bir yapının parçası olduğunu gösteren kimyasal bir işaret olduğunu belirtti. Dünya'nın kütlesinin ise sadece yaklaşık yüzde 0,023'ü sudan oluşuyor. Bulunan asteroitin büyük ihtimalle, GD-61 sisteminde, Güneş sistemindeki en büyük asteroitlerden Vesta'ya benzer büyüklüğe sahip su açısından zengin bir gezgenin parçası olduğunu kaydeden araştırmacılar GD-61'in dış kısmında varlığı belirlenen su ve kaya kütlelerinin de bu gezegenden gelmiş olabileceğine işaret etti.

Bundan 200 milyon yıl önce beyaz cüce aşamasına geçmesine karşın GD-61'in sahip olduğu gezegen sisteminin bir bölümünün hala ayakta kalmaya devam ettiğine belirten araştırmacılara göre, su açısında zengin bu gezegen, her zamanki yörüngesinden çıkarak yıldıza daha yakın bir yörüngeye girmesinin ardından yıldızın çekim gücünün etkisiyle paramparça oldu. Bilim adamları, çapı en az 90 kilometre olduğu sanılan bu gezegenin yörüngesinin, şimdiye kadar gözlenememiş, yıldız etrafında dönen çok daha büyük bir gezegen nedeniyle bozulduğuna inanıldığını belirtti.

İngiltere'deki Warwick ve Cambridge üniversitelerinden bilim adamlarının asteroit üzerindeki ortak bilimsel çalışması Science adlı bilimsel dergide yayımlandı.

Araştırmacılar arasında yeralan Warwick Üniversitesi Fizik Bölümü Profesörü Boris Gansicke, şu an bağlı bulunduğu yıldızın yörüngesine çekilen bu kayalık kütlenin, üzerinde sadece toz ve molozlar kalmış olmasına karşın, asteroitin bu hale gelmeden önceki hayatına ilişkin zengin bir bilgi kaynağı oluşturduğuna dikkati çekti. Bu kalıntıların, daha önceden mevcut olan su açısından zengin karasal bir yapıya işaret eden kimyasal ipuçları içerdiğine işaret eden Gansicke, "Kayalık yüzey ve sudan oluşan bu iki içerik Güneş sistemi dışındaki yaşama elverişli gezengenlerin bulunması açısından büyük önem taşıyor" dedi.

Araştırmayı kaleme alan yazı heyetinin başkanı Cambridge Astronomi Enstitüsü'nden Jap Farihi de "Araştırmamızın sonuçları, Güneş sistemi dışındaki yıldız sistemlerinin  yaşama elverişli gezegenler oluşturma potansiyeline kesinlikle sahip olduğunu gözler önüne serdi" dedi. - Ankara