İşte Evliya Çelebi'nin Kalbini Titreten Mimari Yapı

Diyarbakır'da turizm merkezinin odak noktası olan Sur İlçesindeki Dörtyol mevkiinde bulunan Nebi Camii, dört köşeli mimarice ve taştan kubbesiyle kentin en önemli mimari yapıları arasında yer alıyor. Camii duvarlarının, bir sıra siyah ve bir sıra beyaz taşlarla örülmesiyle daha bir dikkat çekiyor. Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde hayranlığını dile getirdiği Nebi Cali, aradan geçen onca zamana rağmen hala hayranlık uyandırıyor.

Dörtyol'daki en güzel mimari yapı

Nebi Camii, Dağ Kapı'da, Gazi Caddesi ile İzzet Paşa Caddesi'nin kesiştiği ve halk arasında Dörtyol diye bilinen köşede yer almaktadır. Minaresinde bulunan "Kâle'n-Nebî: Peygamber (s.a.v.) buyurdu" diye başlayan kitabelerin (hadis-i şeriflerin) çokluğundan dolayı Nebi Camii diye isimlendirilmektedir.

Nebi Camii kimin eseri?

Nebî Cami mimaresinden "Kâle'n-Nebî diye başlayan bir kitabe, Minaresinin üzerindeki 936/1530 tarihli kitabeden Diyarbakırlı Kasap Hacı Hüseyin adlı bir şahsın bu kısmı yaptırdığı anlaşılsa da, ana binanın kimin tarafından yaptırıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Fakat taş örtülü tek kubbeli caminin, 15. yüzyıl Akkoyunlu eseri olduğu tahmin edilmektedir.

Daha geniş bir alanı kapsıyordu

Nebi Camii daha önce geniş bir alan üzerine yayılmış bir halde Şâfiîler kısmı, Hanefîler kısmı ve medrese bölümlerinden oluşmaktaydı. Günümüzde Nebi Camii olarak bilinen ve kullanılan Şafiîler kısmının tamamı ile medresenin bir bölümü mevcuttur.

Zübeyde ve Leyla Hanım türbeleri

Diyarbakır'da 1717–1719 yılları arasında valilik yapan Köprülü Abdullah Paşa, Nebi Camii'nin arka tarafında, eşi Zübeyde Hanım ve kızı Leyla Hanım için bir türbe yaptırmıştır (Zübeyde ve Leyla Hanımlar Türbesi). Bu türbe bugün ayaktadır.

Siyah- beyaz duvarlı camii

Cami, Diyarbakır'ın özelliği olan siyah bazalt taşından inşa edilmiştir. Ancak son cemaat yeri cephesinde ve minarede bir sıra beyaz, bir sıra siyah bazalt taş ile değişik bir yol denenmiş ve tek düzen görünüş engellenmiştir.

Evliya çelebi Nebi Camii için ne demiş?

Evliyâ Çelebi, Nebi Camii'ni şöyle tasvir etmektedir: "Dağ kapısı yakınında bir eski camidir. Gayet ruhaniyetli olup, kubbeleri kârgirdir. Baştanbaşa kurşunludur. Dört köşe bir minaresi vardır. Bir tarafında Şâfiîler Camii var. Mihrab ve minberi, müezzinler mahfili gayet sanatlıdır. Bunun da cemaati çoktur. Yapıcısı, Hazret-i Peygamberi rüyasında görüp, onun öğretmesiyle yaptığı için Peygamber Camii derler."

Kaynak: Özgür Haber Gazetesi