Gübreyle Gelen Çevre Sorununa Projeli Çözüm

Mustafa Güngör - Afyonkarahisar'da, hayvancılığın yaygın olduğu bölgelerde gübrenin yol açtığı çevre ve halk sağlığı sorunlarının ortadan kaldırılması amacıyla "gübre depolama çukuru" yöntemi geliştirildi.

Afyonkarahisar Halk Sağlığı Müdürü Lütfi Akgün, AA muhabirine, hayvancılığın yaygın olduğu bölgelerde gübrenin açık alanlara bırakılmasının, hava ve suyun kirlenmesine, insan sağlığını tehdit eden sineklerin çoğalmasına neden olduğunu söyledi.

Sineklere karşı yapılan ilaçlamanın da ekolojik dengeyi bozduğunu belirten Akgün, şöyle konuştu:

"İlaçlar toprakta 1,5 yıl bozulmadan kalıyor. Bu ilaçlar, sineklerin yanı sıra eko-sistemdeki diğer hayvanların, sinek larvalarıyla beslenen örümcek gibi böceklerin yok olmasına yol açıyor. Aslında ilaçlama belli bir zaman sonrasında daha fazla sineğin ortaya çıkmasına neden oluyor. Ayrıca sineğin de doğada bir görevi var; bakterileri yiyor, bir çeşit muhafız görevini yürütüyor. Ancak çok fazla alanda ilaçlama yapıldığında mikrobu da dağıtıyor. Bu durumda sineğin aşırı çoğalmasının etkenlerinin ortadan kaldırılması gerekiyor."

Akgün, ilaçlanan gübrenin bahçe ve tarlalarda kullanılmasının, yetiştirilen gıda ürünlerini ve bu ürünleri tüketen insanları olumsuz etkilediğini bildirdi.

İlaçlanan gübrenin imha edilmesi gerektiğine dikkati çeken Akgün, "İlaçlama yaparak, doğadaki dengeyi bozup canlıların yok olmasına, suların kirlenmesine, bahçe ve tarlalarımızdaki sebze ve meyvelerin zehirlenmesine yol açıyoruz. Bunları da çocuklarımızla tüketiyoruz" dedi.

-Gübreden elde edilecek gaz, ekonomiye kazandırılacak-

Akgün, bir büyükbaş hayvanın yılda ortalama 1,5 ton gübre bıraktığına işaret ederek, gübrenin yol açtığı olumsuzlukların giderilmesine yönelik araştırma yaptıklarını anlattı.

Avrupa'da bu soruna üretilen çözümleri, Avrupa ülkeleriyle Türkiye'deki uygulamalar arasındaki farklılık ve eksikleri araştırdıklarını dile getiren Akgün, şöyle devam etti:

"Maliyeti 500 lira olan 10 metrekarelik bir depolama çukuruyla tüm bu sorunların önüne geçilebileceğini belirledik. Betondan yapılacak bu çukurlar, dışkının açık alanda kalmasının önüne geçmesi, çevre kirliliği ve toprağa karışımı engellemesinden dolayı yer altı kaynaklarının kirlenmesini önleyecek. Çukurun üzeri brandayla kapatılacağından çevreye kokusu yayılmayacak ve fazla sineklerin üremesi engellenecek. İlaçlama da yapılmadığından kimyasallar toprağa karışmayacak, sebze ve meyveler sağlıklı olacak.

Türkiye'de ilk kez Başmakçı ilçesinde pilot olarak uygulamaya başladığımız

'gübre depolama çukuru' projesinde, hayvan dışkılarının hava ve yer altı sularını kirletmesi ile ilaçlamanın yol açtığı ekolojik dengenin bozulmasının önüne geçmeyi hedefliyoruz. Ekiplerimiz, bölgede köy köy dolaşarak projeyi besicilere anlatıyor. İlimizde 3 yıl içinde gübrenin yol açtığı olumsuzlukları gidermeyi amaçlıyoruz. Bu çalışma sonunda, gübre depolama çukuru olup olmadığını değil, çukurların üzerlerinin standartlara göre kapatılıp kapatılmadığını kontrol edeceğiz."

Akgün, çukurların hayvan barınağı dışına yaptırılacağı bilgisini vererek, burada toplanan gübrenin de besiciye ek gelir sağlayacağını ifade etti.

Türkiye'de yenilenebilir enerji konusunda önemli yatırımlar yapıldığını ve gübreden açığa çıkan gazın yanmasından elektrik üreten tesisler kurulmaya başlandığını hatırlatan Akgün, besicilerin bu gübreleri enerji firmalarına satarak gelir elde edebileceğini sözlerine ekledi.

Yayıncı: Mürsel Çetin - AFYONKARAHİSAR