Çaycuma 'Manda'ya Sahip Çıkıyor

Yoğurdu ile meşhur Çaycuma'da manda yetiştiriciliği ve manda üretimin ele alındığı uygulamalı eğitim çalışmaları yapıldı.

Çalışmalara, Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Biyometri ve Genetik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. İhsan Soysal, Dr. Mustafa Küçükkebapcı, İstanbul Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Sezai Ural katıldı. İlk olarak Çaycuma İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nce hazırlanan Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı ( BAKKA) tarafından desteklenen "Çaycuma Mandaya Sahip Çıkıyor" konulu proje ile 43 yetiştirici ve 15 veteriner hekim eğitildi.

Proje çalışmaları hakkında bilgi veren Çaycuma İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Coşkun Ulutaş; "Hocamız ve bizler yerinde incelemeler yaptık. Manda yetiştiriciliğinde bu bir ilk çalışma. Çaycuma'mızda manda yetiştiriciliğinin, manda yoğurdunun değerinin artması, ürünlerin markalaşması için çalışmalar yapıyoruz. Bizleri destekleyen, yardımcı olan kurumlara ve kişilere teşekkür ediyorum" dedi.

İkinci aşama proje ile Zonguldak İli Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Şenol Çakar bilgi verdi. Çakar konuşmasında ; " Bizler Birlik olarak yetiştiricilerimizin, üyelerimizin kalkınması için çalışıyoruz. Bu amaçla ülkenin bu konuda en iyilerini ilçemize getirdik. İl Müdürlüğümüz, İlçe Müdürlüğümüz yanımızda bizleri destekliyorlar. Çaycuma manda yoğurdunun markalaşması için çalışmalar içindeyiz. Manda sayımız arttıkça devletten alacağımız destek artacak. Yoğurdumuz ne kadar sağlıklı ve doğal olursa o kadar değerlenecek. Var olan müşteri profilimizi geliştireceğiz. Bu tür çalışmaların Çaycuma, Zonguldak ve ülkemize hayırlı olmasını diliyorum" dedi.

Eğitim çalışmaları kapsamında yetiştiricilere ve katılımcılara bilgilendirme amaçlı panelde yer alan Dr. Mustafa Küçükkebapcı yaptığı konuşmada, "Çaycuma 'da böylesine heyecanlı, istekli bir kesimin olması manda yetiştiriciliği için önemlidir. Manda sanıldığının aksine uysal, verimli bir hayvandır. Eti ve sütü en az kolesterole sahiptir. Sütünde karoten içermediği için yağı ve yoğurdu beyazdır. Çaycuma'da yapılan bu çalışmalar inşallah meyvesini verecektir" dedi.

Son olarak 'Manda Yetiştiriciliğinde Darboğazlar ve Çözüm Önerileri' konulu konferans gerçekleştirildi. Kaymakamlık Toplantı Salonu'nda Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Biyometri ve Genetik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. İhsan Soysal'ın konuşmacı olarak katıldığı seminere, İstanbul Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Sezai Ural, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Necmi Çelik, Gıda Tarım ve Hayvancılık Çaycuma İlçe Müdürü Coşkun Ulutaş, Zonguldak Ziraat Odası Başkanı Hasan Kabarık, Çaycuma Ziraat Odası Başkanı Rıza Çapkın, Çaycuma Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Hayri Kandemir, Zonguldak damızlık Manda yetiştiricileri Birliği Başkanı Şenol Çakar, Emekliler Derneği Çaycuma Şube Başkanı Nizamettin Eyidoğan, Zonguldak Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği Birliği Başkanı Osman Bayraklı, Zonguldak Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Murat Çarşanbalı, Kaymakamlık Yazı İşleri Müdürü Satılmış Çelik, Zonguldak Diyabetliler Derneği Başkanı Çetin Terzioğlu, Çaycuma eski Belediye Başkanı Mithat Gülşen, Bartın Manda Birliği Başkanı Hasan Gül, Çaycuma Kent Konseyi Emekliler ve Yaşlılar Meclisi Başkanı Erol Ünlü ve manda yetiştiricileri katıldı.

Zonguldak Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Şenol Çakar altı ay önce kurdukları birliği öne çıkarmak için bir haftadır çalıştıklarını ifade ederek,"Mandacılığın bilimsel ve ticari yönünü ön plana çıkarmak için çaba sarf ediyoruz. Üreticilerimize destek geliyor ancak İl Müdürlüğümüzün çabaları ile teşvik alırsak ilimize mandalıkça ilgili paralar girecek. Bunu başarmak için farkındalık oluşturmak lazım. Birlik üyelerimizin destekleri ile mandacılık alanında marka şehir olabiliriz" dedi.

Zonguldak İl Tarım Müdürü Necmi Çelik ise birliğin tanıtılması ve insanların eğitimden geçmesi gerektiğini ifade ederek; "Çaycuma'da manda yoğurdunun sadece adı var. Ete kemiğe bürünmüş bir şekli yok. Bir markası olmadan Çaycuma yoğurdu adı altında satılan yoğurtlar ilçenin ismi ve geleceğini tehlikeye atıyor. Önemli olan ürünün bir marka ile pakete girip, piyasaya çıkmasıdır. Eğer bir ticari kimliğe sahip olursak üründe piyasaya çıkar ve çeşitlenir" diye konuştu. İstanbul Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Sezai Ural ise kurumsallaşmanın önemini değinerek; " yetiştiriciliğin köy ayağından resmi ayağa geçmesinin yolu örgütlenmedir. İşi bilen insanlarla yola çıkmak doğru bir adımdır. Akademi ve bilim odaklı herkes yanımızda, yeter ki örgüt etrafında toplanarak istemesini bilelim" şeklinde konuştu.

Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Biyometri ve Genetik Ana Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. M. İhsan Soysal dünyada ve Türkiye'de mandacılığın geldiği nokta, üretim usulleri ve ülkemizde mandacılığın son durumu hakkında bilgi verdi. İki gün boyunca Çaycuma ve çevresindeki işletmelerde incelemelerde bulunan Prof. Dr. M. İhsan Soysal ise, " Dünyanın birçok yerinde manda yetiştirilmektedir. Özellikle güney Asya ülkeleri başı çekmektedir. Ülkemizde ise son yıllara kadar azalma eğiliminde olan manda sayısının devletin önlem ve destekleriyle yapılan çalışmalar sayesinde artış trendi göstermektedir. Son üç- dört yıl öncesinde 80.000'lerde olan sayı bugün için 120.000' in üzerinde bir sayıya ulaşmıştır. Yetiştirilen ürünlerin mutlaka coğrafi işaretlerle belirlenmesi önemlidir. Ürünlerin hak ettiği değerleri bulması önemlidir. Mandacılığın kalkınmasında en önemli etkenler yaşam alanları ve kaba yem, özellikle de kaliteli kaba yemin temin edilmesidir. Çalışmaların Zonguldak ve Çaycuma mandacılığına hayırlı olmasını ve manda yetiştiricilerimize de başarılar diliyorum" dedi. Son olarak katılımcıların soruları cevaplandırıldı.

Program sonunda Prof. Dr. M. İhsan Soysal ile birlikte katılımcılar Kaymakamlık binası önünde hatıra fotoğrafı çektirdi. - ZONGULDAK