Ar-Ge Faaliyetlerinin Geliştirilmesine Yeni Düzenleme

TBMM Genel Kurulunda, araştırma ve geliştirmenin yanı sıra tasarımı da teşvik kapsamına alan tasarının birinci bölümü kabul edildi.

Temel kanun olarak ele alınan Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve KHK'larda Değişiklik Yapan Tasarı'nın ilk bölümü, 1 ila 14. maddeleri kapsıyor.

Kabul edilen bu maddelere göre, Araştırma Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamına, tasarım merkezlerinde çalışan tasarım personeli de dahil ediliyor.

Çalışan personelin niteliğini artırmak amacıyla doktora, yüksek lisans ve lisans mezunları için farklı oranlarda gelir vergisi istisnası getiriliyor. Bunun yanında temel bilimler alanları mezunlarının istihdamı de teşvik ediliyor.

Yükseköğretim öğrencilerine verilen burs, kredi ve her türlü nakdi yardımlara ilişkin ödemeler, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından yapılacak.

Yükseköğretim Kanunu'nda, "doktora sonrası araştırma" tanımı yapılıyor. Doktora sonrası araştırma, "Doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık veya sanatta yeterlik eğitimi sonrasındaki 7 yıl içerisinde bir yükseköğretim kurumunda azami 3 yıl süreyle gerçekleştirilen araştırma yoluyla deneyim kazanımı" olarak tanımlanıyor.

Ulusal ve uluslararası düzeyde düzenlenen bilimsel yarışmalarda ilk 3'e giren öğrencilere ilgili dallardaki lisans programlarına yerleştirilmelerinde, ek puan uygulanarak bilim alanında başarılı öğrenciler teşvik ediliyor.

Araştırma, geliştirme, tasarım ve yenilik projeleri ile üniversite-sanayi işbirliği faaliyetleri sonucu elde edilen gelirler, döner sermaye işletmesinin ayrı bir hesabında toplanacak. Bu gelirlerden herhangi bir kesinti yapılmayacak. Bu kapsamda görev yapan öğretim elemanına ödenecek gelirin yüzde 85'i, vergi kesintisi olmadan, ilgili öğretim elemanına ödenecek. Bu kapsamda değerlendirilecek proje ve faaliyetlere, öğretim elemanının müracaatı doğrultusunda, üniversite yönetim kurulunun izni ile karar verilecek.

İhtisas geliştirme bölgeleri oluşturuyor

Aynı sektör grubunda ve bu sektör grubuna dahil alt sektörlerde faaliyet gösteren girişimcilerin yer aldığı tematik teknoloji geliştirme bölgeleri olarak "İhtisas teknoloji geliştirme bölgeleri" oluşturuluyor. Bu bölgedeki girişimcilerin Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamındaki teslim ve hizmetleri, KDV'den istisna olacak.

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığınca (KOSGEB) desteklenen araştırma ve geliştirme, tasarım ve yenilik faaliyetlerine ilişkin görevlendirilen öğretim elemanları ile kamu görevlileri ve hizmetinden yararlanılacak diğer kişiler için yapılacak harcamalar, KOSGEB bütçesinden gerçekleştirecek.

Bakanlık, kira üst limitlerini belirleyebilecek

Teknoloji geliştirme bölgesiyle ilgili başvurular kurucu heyetin yanı sıra yönetici şirket tarafından da yapılacak.

Oluşturulacak değerlendirme kurulu, başvuruları değerlendirecek. Kurulda, Bakanlık Bilim ve Teknoloji Genel Müdürünün başkanlığında, Maliye, Çevre ve Şehircilik ile Kalkınma bakanlıkları, YÖK, TÜBİTAK, TOBB, KOSGEB ve teknoloji konusunda faaliyet gösteren bir özel kuruluştan birer temsilci yer alacak.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, gerekli görmesi halinde teknoloji geliştirme bölgelerindeki kira üst limitlerini belirleyebilecek.

Yönetici şirket, AR-GE veya tasarım projelerini değerlendirecek, projesi uygun görülen girişimcilere yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslara göre bölge içerisinde yer tahsis edecek.

Bölge, en fazla 3 yıl içerisinde faaliyete geçirilecek

Bölge kuruluş kararının Resmi Gazete'de yayımı tarihinden itibaren; yönetici şirketin kuruluşu bir yıl içerisinde sonuçlandırılacak ve bölge en fazla 3 yıl içerisinde faaliyete geçirilecek.

Yönetici şirketin, üçer aylık dönemler halinde kendisine ve bölgede bulunan girişimcilerin faaliyetlerine ilişkin verileri Bakanlığa gönderme yükümlülüğündeki süre kaldırılıyor.

Teknoloji geliştirme bölgelerinde, yabancı uyruklu AR-GE personelinin yanı sıra tasarım personeli de yer alacak.

Tasarıyla, tasarım faaliyetinin destek kapsamına alınması amacıyla, "tasarım" ibaresi ilgili kanunun fıkrasına ekleniyor.

Yönetici şirket, damga vergisi ve harçlara ek olarak emlak vergisinden de muaf tutulacak.

Yeni oluşturulan ihtisas teknoloji geliştirme bölgeleri de teknoloji geliştirme bölgeleri gibi destek, teşvik, muafiyet ve istisnalardan yararlanacak.

AR-GE projelerinin daha kısa sürede ve daha düşük maliyetle tamamlanarak ticarileşmeye hazır hale gelmesi için proje kapsamında yurt dışından yapılacak alımlar gümrük vergisi, her türlü fon, damga vergisi ve harçtan müstesna tutulacak.

Yazılım ve AR-GE faaliyetlerinde olduğu gibi, ülke açısından stratejik önemi haiz olan tasarım faaliyetlerinden elde edilen kazançlar da 31 Aralık 2023'e kadar gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulacak.

İhtisas teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan tasarım personelinin görevleri ile ilgili ücretleri de 31 Aralık 2023'e kadar her türlü vergiden istisna tutulacak.