BM Suriye Araştırma Komisyonu, Raporunu Yayımladı

BM Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu'nun raporunda, Suriye'de kimyasal maddelerin silah olarak kullanıldığına inanmak için mantıklı nedenler bulunduğu belirtildi.

Raporda, Suriye'deki çatışmalar tırmandıkça, kimyasal silah kullanılması potansiyelinden de kaygı duyulduğu ifade edilerek, bu tür silahların kullanımının bütün koşullar altında uluslararası insani hukuk çerçevesinde yasak ve savaş suçu olduğu anımsatıldı.

Suriye hükümetinin kimyasal silaha sahip olduğu kaydedilen raporda, tehlikenin, bu silahların hükümetten ayrılan birimler veya hükümete bağlı başka güçlerin eline geçmesiyle daha da artacağı vurgulandı.

Hükümet karşıtı güçlerin de sinir gazı gibi kimyasal silahları elde edebileceğine ve kullanabileceğine işaret edilen raporda, "Hükümet karşıtı grupların kimyasal silaha ve bu silahları kullanma sistemlerine sahip olduğuna dair kanıt yok" denildi.

İncelenen iddialar çerçevesinde, "sınırlı miktarda zehirli kimyasalın kullanıldığına inanmak için mantıklı nedenler" bulunan dört ayrı saldırının tespit edildiği bildirilen raporda, bu saldırıların 19 Mart'ta Khan Al-Asal ve Halep, yine 19 Mart'ta Uteybah ve Şam, 13 Nisan'da Şeyh Maksud ve Halep, 29 Nisan'da da Sarakib ve Idlib'de düzenlendiği belirtildi.

Hangi kimyasal maddelerin ve atma sistemlerinin kullanıldığının ve bunları kullananların kesin olarak tespit edilemediği vurgulanan raporda, "Kimyasal maddelerin silah olarak kullanıldığına inanmak için mantıklı nedenler var" ifadesine yer verildi.

Bu konuda kesin bulguların ancak bu tür olaylara maruz kalanlardan ve saldırıların yapıldığı bölgelerden alınacak test örneklerinin incelenmesiyle elde edilebileceği kaydedilen raporda, bu çerçevede BM Genel Sekreteri'ne bağlı olarak çalışan kimyasal ve biyolojik silahları araştırma komisyonunun bu bölgelere ulaşmasının sağlanmasının önemine işaret edildi.

Dört ayda 17 katliam

Raporlama çalışmalarının yapıldığı 15 Ocak'tan 15 Mayıs'a kadar geçen sürede katliam tanımını karşılayacak 17 olay tespit edildiği vurgulanan raporda, olayların oluş şekline tek tek yer verildi.

Suriye'deki esir alma olaylarında da dramatik artış yaşandığına işaret edilen raporda, insanların daha çok mezhepsel farklılıklara dayanılarak esir alındığı kaydedildi.

İşkencenin ise gözaltı merkezlerinde ve hapishanelerde çok yaygın olduğuna dikkati çekilen raporda, cinsel şiddetin de çatışmanın bir özelliği haline geldiği ve tecavüz korkusunun ailelerin çatışma bölgelerinden kaçmalarının en büyük nedenlerinden olduğu ifade edildi.

Çatışmalarda hükümetin de muhaliflerin de savaş suçu işlediğinin altı çizilen raporda, fakat muhalifler tarafından işlenen insan hakları ihlalleri ve istismarlarının, hükümet güçleri ve hükümete yakın milislerinki kadar yoğunlukta ve çapta olmadığı belirtildi.

Silahlara ulaşım

Suriye'de silahlara daha kolay ulaşılmasının insanların canına mal olduğu vurgulanan raporda, "Silahların ülkeye ulaştırılması insan hakları ihlali riskini artırıyor ve daha fazla kişinin yaralanmasına ya da ölmesine yol açıyor" denildi.

Siyasi çözüm için tek yolun diplomatik baskı olduğuna dikkati çekilen raporda, diplomatik görüşmelerin kapsayıcı olması ve görüşmelerde Suriye'nin kültürel mozaiğinin bütün yönlerinin temsil edilmesi gerektiği kaydedildi.

Hükümetin ülkeye hakim olamadığına, muhalif gruplarda da ayrışmalar yaşandığına işaret edilen raporda, ülkenin kuzeydoğusundaki Kürtlerin ise Kürt Yüksek Konseyi adı altında birleştiği bildirildi.

Suriye'de mezhepsel retoriğin bir savaş taktiği olarak kullanıldığı ifade edilen raporda, ülkedeki durumun, komşu ülkelerin iç dinamiklerini de etkilediği belirtildi.

Uluslararası toplumun, Suriye'de işlenen savaş suçlarından dolayı hesap verileceği mesajını sürekli vurgulaması istenilen raporda, BM Güvenlik Konseyi'nin de bu konuyu uluslararası yargıya götürmesi çağrısında bulunuldu.

Raporda, Suriye'deki taraflardan, çatışmalarda sıkışıp kalmış sivillere insani yardıma izin vermesi de talep edildi.

Rapor, 15 Ocak-15 Mayıs 2013 tarihlerinde yapılan incelemelerde toplanan delillere ve çeşitli yollarla yapılan 430 mülakata dayanıyor. - Cenevre