Bomba mı Balon mu?

Önceki gün Gümrük yetkililerinin ’Ankara girişinde 500 kilo patlayıcı madde ele geçirdik’ açıklaması muammaya döndü. Gümrüklerden Sorumlu Devlet Bakanı Hayati Yazıcı’nın açıklama yapmadığı konuda Gümrükler Başmüdürü Ahmet Arslan’ın "Patlayıcı dolu bir minibüs Ankara’ya kadar gelmiştir", Gümrük Müsteşar Vekili Bülent Ertem’in, "Karpuz bile böyle taşınmaz" sözleri, Emniyet’in "Neden bilgi vermediniz" sorusuna neden oldu.

SIHHIYE otoparkında bomba yüklü aracın bulunmasının ardından önceki gece Ankara, "İsveç’ten gelen bir araçta patlayıcı hammaddesi bulundu" haberiyle gergin anlar yaşadı. Gümrük Müsteşar Vekili Bülent Ertem, "Karpuz bile böyle taşınmaz" diyerek, 500 kiloluk patlayıcı maddenin, güvenlik kordonuna alınmadan Boğazlar, İstanbul, Ankara ve iki kent arasındaki yerleşim birimlerinden geçirildiğini söyledi.

Emniyet ile siparişin sahibi Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) ise böyle bir durumun sözkonusu olmadığını kaydetti. Patlayıcı maddenin tarafları olan Gümrük Müsteşarlığı, MKEK ile Emniyet arasında sağlıklı iletişimin bulunmadığı gerçeği de ortaya çıktı. Saatler süren gerginliğin sonunda olayın ’balon’ mu, yoksa gerçek bir tehdit mi olduğu sorusu ortada kaldı. Muamma patlayıcı madde olayı şöyle gelişti:

GÜÇLÜ MADDE

Önceki gün saat 17.30 civarında, "Yabancı bir araçta patlayıcı bulundu" iddiası başkent kulislerine, Gümrük Müsteşarlığı kaynaklı olarak yayıldı. Özel haber, büyük gizlilik içinde araştırılmaya başlandı. 

EMNİYET YALANLADI

Gümrük’ün, "Emniyet ile operasyon yaptık, patlayıcı bulundu" bilgisini yinelediği saat 18.30 civarında emniyet birimleri, aracın kontrol altına alındığını, içinde bomba bulunmadığını, hammaddenin ise MKEK’ye ait olduğunu ifade etti. MKEK de hammadde siparişini doğruladı.

BASIN TOPLANTISI

 Emniyet ve MKEK’nin bu sözlerine rağmen Gümrük kanadından farklı bilgi gelmeye devam etti. Önceki gece saat 23.00’de basın toplantısı düzenleyen Gümrük Başmüdürü Ahmet Arslan, "Güçlü bir patlayıcı madde dolu minibüs bir Avrupa ülkesinden ülkemize gelerek Başkente kadar girmiştir" dedi.

BOMBA YAPILMIŞ

Ertem, dün öğle saatlerinde Hürriyet’e patlayıcı maddenin 50 kiloluk kısmının bombaya dönüştürüldüğünü açıkladı. Emniyet kaynakları ise "Araçta bombayla ilgili bir düzenek yoktu. Gümrük elemanı, bomba olup olmadığını bizden iyi mi bilecek" dediler. Ertem, saat 17.30 sıralarnıda da "O bilgi doğru değilmiş" diyerek, ilk açıklamasını düzeltti.

GÜVENLİK TEHLİKESİ

Bu ürünün ithali için Genelkurmay’dan ithal izni alınması gerektiğini ve bunun alınmadığını kaydeden Ertem, "Taşınmasıyla ilgili güvenlik önlemlerinin alınabilmesi ve gözetim altında getirilebilmesi için Emniyet Genel Müdürlüğü’ne başvurulması gerekirdi. Emniyet’ten izin alınmadan malın taşınmasıyla kamu güvenliği tehlikeye sokulmuştur" dedi.

BAKAN SESSİZ KALDI

 Gümrüklerden sorumlu Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, önce danışmanı aracılığıyla 13.30’da bu konuda açıklama yapacağını duyurdu. Ancak daha sonra kararından vazgeçen Yazıcı, "Belgeleri inceledikten sonra yazılı bir açıklama yapacağım" dedi. 

TUTUKLAMA YOK

Ertem, olayla ilgili iki kişinin gözaltına alındığını belirtirken, Emniyet kaynakları ifadelerin ardından serbest bırakıldığını bildirdi. Ertem, patlayıcının gözetim altında tutulduğunu vurgularken emniyet ise malın sahibi MKEK’ye teslim edildiğini bildirdi.

MEKANİZMA GEREKLİ

İthalatçı MKEK’in internet sitesinde yer bilgiye göre Pentaerythrol tetranitrate’ın (PETN) sıradan herhangi bir şok ya da sürtünme ile ateşlenmiyor. Çevre koşullarından etkilenmemesi nedeniyle bir yerden bir yere rahatlıkla taşınıp uzun süre depolanabiliyor. PETN ancak özel bir ateşleme mekanizması sayesinde bomba haline dönüşüyor.

MKEK: Malzeme bizim

MKEK Basın Müşaviri Kemal Pehlivan, "Bu madde bizimdir. İhalesi yapılan bir iştir. Nakliyesi, gümrüğü, sigortası herşeyi firmaya ait olmak üzere siparişi verildi" dedi. Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül de malzemenin MKE ait olduğunu doğruladı. Taşıyıcı Alman firması da "Her şey normal ve yasal. Şirketimiz bu tip nakliyelere uzmanlaşmış bir şirket. Her gün bu tip maddeleri güvenli bir şekilde taşıyoruz. İsveç’ten yüklediğimiz 560 kilo PTN’yi Ankara’ya götürdük" açıklaması yaptı.

Emniyet: Patlayıcı Avrupa ülkelerinden nasıl geçmiş

Ankara girişinde ele geçirildiği açıklanan patlayıcı madde için Emniyet birimleri, "Belgeleri eksik olan ve patlayıcı taşıyan bir araç, bütün Avrupa ülkelerini nasıl geçti? Bulgaristan’a kadar hiçbir ülke mevzuata aykırı bulmamış ve tehlikeli görmemiş. Bizim gümrük, bunu tehlikeli bulduysa mevzuat gereği emniyete bildirmeli ve yol güvenliği sağlanmasını istemeliydi. Ancak bize böyle bir talep gelmedi" dediler.

Edirne Emniyet Müdürü Hanefi Avcı da Kapıkule’den giriş yaptığı söylenen Uhlhorn Logistik’e ait beyaz minibüsün patlayıcı dolu olduğundan haberi bulunmadığını söyledi. Avcı bu konuda sorulan sorular üzerine, "Bunu sizden duydum. Bize bir talimat gelmedi" diye konuştu.

Güvenli malzeme

PETN, Makina Kimya’nın internet sitesinde de  açıkladığı özel bir ateşleme mekanizması olmadan tehlike arzetmiyor. Emek yoğun işlerde maliyet düşüşü sağlayan madde başta ABD olmak üzere dünyanın pek çok ülkesinde güvenle kullanılıyor. PETN isimli patlayıcı son yıllarda yapıların patlayıcı madde kullanımı ile yıkımında, yüzey ve derin madencilik çalışmalarında, büyük dehlizlerin ve tünellerin açılmasında, taş ocaklarında tercih ediliyor.