Bosna'daki Savaşın Kurbanları "Beyaz Kurdele" ile Anıldı

Bosna'daki savaşta, ülkenin kuzeyindeki Prijedor şehrinde Sırp olmayan sivillere yönelik katliamın kurbanları "beyaz kurdele" ile anıldı.

Beyaz Kurdele Günü kapsamında düzenlenen anma programlarında, başkent Saraybosna başta olmak üzere birçok şehirde tören yapıldı, vatandaşlara beyaz kurdele dağıtıldı, bazı binaların pencerelerine beyaz çarşaf ve kurdeleler asıldı.

Bosna Hersek Toplama Kampı Mağdurları Birliği Başkanı Jasmin Meskovic, bugün Prijedor'un yanı sıra Bosna Hersek'teki tüm savaş kurbanlarını andıklarını belirterek "Böylelikle Bosna Hersek'te masum insanların beyaz kurdelelerle işaretlendiği korkunç yıllara dikkat çekmek istiyoruz." dedi.

"Yaşananların asla unutulmaması ve asla tekrarlanmaması gerektiği" mesajı vermek istediklerini söyleyen Meskovic, bugün Prijedor dışındaki şehirlerde de anma törenleri düzenlenmesinin umut verici olduğunu kaydetti.

Prijedorlu kurban yakınlarından Elmina Kulasic, 7 yaşındayken ailesiyle Trnopolje Toplama Kampı'na götürüldüğünü ve bir ay boyunca orada esir tutulduğunu anlattı.

Yedinci yaş gününü bir bodrumda geçirdiğini söyleyen Kulasic, "Bu, hayatımın dönüm noktası oldu. Çocukluğumu kaybedip bir gecede yetişkin oldum. O günlerde annemi, dedemi, amcamı ve ailemden yedi kişiyi daha kaybettim. Annem, dedem ve amcamın bedenlerini hala arıyorum." dedi.

Trnopolje'deki toplama kampında kollarında beyaz kurdele bağlı insanlar gördüğünü belirten Kulasic, "Bizim kollarımızda beyaz kurdele yoktu. Kozarac beldesinden olanlar daha önceden toplanıp kamplara yerleştirilmişti. İlk kez orada karşılaştığım beyaz kurdele, 7 yaşımdan beri hayatımda büyük rol oynuyor." diye konuştu.

Başçarşı'da sembolik toplama kampı kuruldu

Öte yandan, Beyaz Kurdele Günü kapsamında, Saraybosna'daki tarihi Başçarşı'da da program düzenlendi. Başçarşı'da kurulan Manjaca Toplama Kampı enstalasyonunda, Prijedor Radyosu'nun 1992 yılının mayıs ayında yayınladığı "beyaz kurdele" duyurusu da dinletildi.

Saraybosna'daki anma programları çerçevesinde İnsanlığa Karşı İşlenen Suçlar ve Soykırım Müzesi'nde de ziyaretçilere beyaz kurdele dağıtıldı, Prijedor'da yaşananlarla ilgili görüntüler izletildi.

Prijedor'da da "Çünkü Umurumda" isimli dernek üyeleri ve bir grup vatandaş, protesto yürüyüşü düzenledi. Yürüyüşün ardından şehir merkezindeki bir alışveriş merkezinin önüne çocuk ayakkabıları bırakılarak savaşta öldürülen 102 çocuk anıldı. Törene katılanlar, öldürülen çocuklar anısına beyaz ve kırmızı güller taşıdı.

Tuzla şehrinde düzenlenen törende de Prijedor Belediyesi yetkililerine, öldürülen çocuklar için anıt yaptırılmasına izin vermeleri çağrısında bulunuldu.

Prijedor'da neler yaşandı?

Bosna'daki savaşın henüz başlarında, 1992 yılının mart ayında, eski Yugoslavya'daki Devlet Güvenlik Teşkilatının (UDBA) başına getirilen Sırp kökenli Simo Drljaca, Prijedor'daki 13 polis karakolunda görev yapan bin 775 Sırp'ı bir ayda silahlandırdı.

Sırp birlikleri, 29 Nisan gecesi o dönemde nüfusunun çoğunluğu Boşnak olan Prijedor kentini ele geçirdi. Ağır silahlara sahip Sırp birlikleri, 23 Mayıs 1992'de Prijedor civarındaki köylere saldırarak 102'si çocuk 3 bin 176 sivili katletti.

Sırplar, 1992 yılının mayısında yerel radyolar üzerinden yapılan duyuruyla "Sırp olmayanların evlerinin pencerelerine beyaz çarşaf asmalarını, sokağa çıkarken de kollarına beyaz kurdele bağlamalarını" emretti.

İşgalci Sırpların talimatlarını yerine getirmek zorunda kalan Sırp olmayan vatandaşlar, bu yöntemle tespit edildi. Tespit edilenler, esir kamplarına götürülerek katliamlara, işkencelere ve tecavüzlere maruz kaldı.

Bu dönemde, yaklaşık 30 bin Prijedorlu Omarska, Keraterm, Kozarac, Trnopolje ve Manjaca'daki toplama kamplarına götürüldü, on binlercesi ise doğdukları bu topraklardan sürgün edildi.