Ermenistan Anayasa Referandumu İçin Yarın Sandık Başına Gidiyor

Ermenistan halkı, parlamento ve başbakanın yetkilerinin artırılmasını öngören yeni anayasa referandumu için yarın sandık başına gidiyor.

Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın talimatıyla 2013'te kurulan Anayasa Reformları Uzmanlık Komisyonu'nun hazırladığı değişik teklifine neden, anayasal sistemin iyileştirilerek kamu yönetiminde verimliliğin artırılması olarak açıklanıyor.

Ermenistan'daki muhalefet partileri ise, siyasal sistemde yapılacak bu değişikliğin sebebini, 2018'de görev süresi dolacak Cumhurbaşkanı Sarkisyan'ın yeniden kendi iktidarının önünü açma çabası olarak yorumluyor.

Sarkisyan ise yeni dönemde ne cumhurbaşkanlığına ne de başbakanlığa tekrar aday olmayı düşünmediğini belirterek muhalefetin iddialarını reddediyor.

Muhalefetten "hayır" oyu çağrısı

Referandumdan aylar önce ülkedeki muhaliflerin oluşturduğu "Hayır" cephesi ise Ermenilerin referandumda sandık başına giderek "hayır" oyu vermeleri için çağrı yapıyor. Hükümetin kurduğu, Başbakan Hovik Abrahamyan'ın bizzat başı çektiği "Evet" cephesi ise halkın anayasa değişiklerinden yana oy kullanacağına inanıyor.

Yeni anayasa konusunda farklı görüşlere sahip siyasi partiler, 13 Kasım'dan beri Ermenistan'ın farklı bölgelerine giderek halka düşüncelerini anlattı.

Vatandaşların canlı yayında izlediği "Evet ve Hayır: Reality şov" adlı programda, her iki cephenin liderleri de referandumu kazanacaklarını iddia etti.

"Hayır" cephesi lideri, muhalefetteki Ermeni Ulusal Kongresi'nin başkanı Levon Zurabyan, iktidarın referandum sonrası ağır bir yenilgi alacağını ileri sürdü.

Sarkisyan'ın anayasa değişikliğiyle görev süresinin sonra ermesinin ardından bu kez de parlamento başkanlığına gelmeyi amaçladığını öne süren Zurabyan "Herkese açık ki halkımız hem mevcut iktidarı hem de yeni anayasayı kabul etmiyor. "Hayır" cephesinin kazanacağını zaten herkes biliyor" dedi.

Yeni anayasanın ülkeyi olumsuz yönde etkileyeceğini iddia eden Zurabyan, "Yeni anayasanın maddeleriyle ilgili bütün itirazlarımızı bir yana bıraksak bile, bu dönem anayasayı değiştirmeye uygun bir dönem değil. Farklı dış meydan okumalar ve tehditlerle karşı karşıya olan bir ülkede kutuplaşma oluşturma zamanı değil" diye konuştu.

İktidardaki Cumhuriyetçi Parti'nin Meclis Grub Başkanı Vahram Bagdasaryan ise "Evet"in zaferinden emin olanlardan. Bagdasaryan, "Tabii ki, vatandaşlarımız olumlu oy kullanacak, ben bundan eminim. Hayır diyenler hiçbir ciddi gerekçe vermiyor. Biz ise halkı bilgilendirip "Evet"in haklılığını kanıtlamaya çalışıyoruz" yorumunda bulundu.

Cumhurbaşkanı Sarkisyan ise konuyla ilgili olarak ülkede halihazırda olan yarı başkanlık sisteminin etkili olmadığını ve anayasasının açık tehditler içerdiğini dile getirmişti. Cumhurbaşkanı olarak görevinin, bu tehditler konusunda halkı bilgilendirmek ve tehditleri ortadan kaldırmak olduğunu belirten Sarkisyan, "Kararı 6 Aralık'ta vatandaşlarımız verecek" demişti.

Anketler katılımın düşük olacağını gösteriyor

Uluslararası araştırma şirketi Gallup'un Ermenistan'da eylül ayında yaptığı anket sonucuna göre referanduma katılımın yüzde 50'ye ulaşması oldukça zor görünüyor.

Ankette referanduma katılıp katılmayacağı yönünde kendisine soru yöneltilen deneklerden yüzde 47'si referanduma katılmayacağını söylerken, yüzde 42'si referandumda oy kullanacağını belirtti. Diğer katılımcılar ise henüz bir karar vermediğini açıkladı.

Sandığa gidecek vatandaşların yüzde 29,1'i yeni anasaya için "Evet" oyu kullanacağını ifade ederken, yüzde 26,1'i, "Hayır" oyu kullanacağını belirtti. Oy kullanacaklar arasında kararsız olanların oranı ise yüzde 44. Nüfusu 3 milyonu aşan Ermenistan'da kayıtlı seçmen sayısı ise 2 milyon 551 bin 682 olarak duyuruldu.

Muhalefet oturma eylemleri düzenliyor

"Hayır" cephesinde yer alan Ermeni muhalefetini oluşturan "Yeni Ermenistan" bloğu, 1 Aralık'tan beri ülkede anayasa reformuna karşı mitingler, protesto yürüyüşleri  düzenliyor. Özellikle başkent Erivan'daki Azatutyun (Özgürlük) meydanında 1 Aralık'ta başlayan miting, oturma eylemiyle devam ediyor.

Göstericiler, seçimin yapılacağı 6 Aralık'a tarihine kadar oturma eylemlerini sürdüreceklerini ifade ederek,  24 saat boyunca "Azatutyun" meydanında kalarak, yeni anayasa kararına karşı çıkacaklarını söylüyor.

Yeni anayasa paketi

Ermenistan Adalet Bakanlığının internet sitesinde 15 Temmuz'da duyurulan yeni anayasa paketi, ülkede yarı başkanlık sistemi olarak nitelenen yönetim biçimini, parlamento ve başbakanın yetkilerini artıracak şekilde değiştirmeyi amaçlıyor.

Paketin en fazla dikkat çeken yönlerinden biri, cumhurbaşkanının, milletvekilleri ve yerel yönetim birimlerinin temsilcileri tarafından oluşturulacak bir seçim kurulu tarafından seçilmesine olanak verecek. Cumhurbaşkanının görev süresinin 5 yıldan 7 yıla çıkarılmasını öngören paket, göreve ikinci kez seçilme hakkını ise ortadan kaldırıyor.

Pakette, 40 yaşını doldurmuş, 7 yıldır Ermenistan vatandaşı olan, ülkede ikamet eden ve seçme hakkına sahip herkesin cumhurbaşkanı adayı olmasına imkan tanırken, seçildikten sonra cumhurbaşkanının herhangi bir siyasi partiye üye olmasını yasaklıyor.

Mevcut durumda, iki dönemdir görev yapan Cumhurbaşkanı Sarkisyan aynı zamanda iktidardaki Cumhuriyetçi Parti'nin başkanlığını yürütüyor. Tek başına iktidarda olan Cumhuriyetçi Parti'nin 131 sandalyeli parlamentoda 70 temsilcisi bulunuyor.

Sarkisyan'ın talimatı doğrultusunda, başkanlığını yaptığı iktidar partisi tarafından kamuoyuna açıklanan paket, parlamentodaki sandalye sayısını 101'e düşürmeyi, görev sürelerini ise 4 yıldan 5 yıla çıkarmayı hedefliyor.