Grizu Patlamasına İlişkin Yeni Bilirkişi Raporu Tamamlandı

FERDİ AKILLI/ERDİNÇ AKSOY - Zonguldak'ta 17 Mayıs 2010'da 30 işçinin yaşamını yitirdiği grizu patlamasıyla ilgili hazırlanan beşinci bilirkişi raporunda, alt işveren  şirket ortağı asli, asil işveren vekili dönemin Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Müessese Müdürü tali derecede kusurlu bulundu.

TTK Karadon Müessese Müdürlüğü maden ocağının eksi 540 kodundaki patlamayla ilgili iş güvenliği uzmanlarından oluşan heyetin 22 sayfalık bilirkişi raporu, Zonguldak 2. Ağır Ceza Mahkemesi'ne sunuldu.

TTK Karadon Müessese Müdürlüğü adına işveren vekilinin o dönemin müessese müdürü İsmail Güner olduğu belirtilen raporda, Güner'in, önlemlerin alınmasını sağlamak ve denetlemekle sorumlu olduğu ifade edildi.

Bir önceki bilirkişi raporuyla benzer ifadelerin yer aldığı raporda, alt işveren Yapı-Tek firması ortağı Halim Köse'nin uygulamacı olarak önlemlerin alınması, uygulanması ve denetlenmesini sağlamakla görevli olduğu aktarılarak, şunlar kaydedildi:

"Patlamanın geldiği ocak, birici sınıf gazlı ocak olarak tanımlanmaktadır. Alt işveren firma çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği yönünden eğitim görmediği, iş müfettişlerinin raporlarında saptandığı gibi ana havalandırma hızının yetersiz olduğu, tali havalandırmanın uygun olmadığı, kontrol ve degaj sondajlarının yeterli düzeyde yapılmadığı, alev sızdırmaz ve elektrikli ekipmanların kablo girişlerinin uygun olmadığı, metan gazı yüzde 1,5'u geçmesine rağmen kesicilerin enerji kesmediği, gaz ölçümlerinin Yapı-Tek firması tarafından düzenli kayıt altına alınmadığı, işçilere yeterli sayıda ferdi kurtarıcı maske verilmediği, maskenin kullanılması yönünde denetimlerin yapılmadığı saptanmıştır. İş kazası olayında İsmail Güner ve şirket ortağı Halim Köse gözetim borcunu tam olarak yerine getirmemiştir. İş yasası ve tüzük maddelerine aykırı hareket eden davalı asıl işveren Güner ile şirket ortağı Köse, kusurludurlar."

- Organizasyondan kaynaklanan hatalar

Kazada alt işveren ve asıl işveren arasında organizasyondan kaynaklanan hatalar bulunduğu belirtilen raporda, şöyle devam edildi:

"Sorumluluk, yetki, iş tanımı anlamında bir belirsizlik ve kargaşa olduğu saptanmıştır. Çalışanların yetkisinin nerede başladığı, nerede bittiği, sorumlulukları, belli olmamaktadır. Asıl işveren ve alt işverenin çalışmaları sırasında sistemin doğasından kaynaklanan organizasyon kargaşası bulunmaktadır. Madencilik sektöründe işveren ve alt işveren ilişkinin kurulması, kaza olayında olduğu gibi mümkün olmamaktadır. Zonguldak kömür havzası jeolojisi, çalışma koşulları ve ekipmanı ile başka hiçbir bölgede olmayan kendisine has nitelikler taşımaktadır. Bu tür koşullar altında çalışmalarda ise olayımızda olduğu gibi işleyiş aksaklıkları olmaktadır. Ancak bu hizmet kusurlarını tek bir kişide somutlaştırmak ise mümkün değildir. Sorumluluk ve yetki anlamında uygulamada zorluklar olduğu için diğer sanıklar kusurlu değildir. Olayda vefat edenler aklı selim sahibidirler. Kaza olayında kusurları bulunmamaktadır."

-Sonuç ve kanaat

Raporun sonuç ve kanaat bölümünde ise olayın bir iş kazası olduğu vurgulanarak, "Taksirli eylem ile meydana gelen olay öngörülebilir-önlenebilirdir.  Olayın meydana gelmesinde de 'kaçınılmazlık' unsunları bulunmamaktadır" ifadesine yer verildi.

İşin yürütülmesinden, çalıştırdığı işçilere karşı iş sağlığı ve güvenliği yönünden asıl olarak sorumlu bulunan alt işveren davalı sanık Halim Köse'nin asli derecede kusurlu görüldüğü belirtilen raporda, işveren vekili İsmail Güner'in ise tali derece kusurlu olduğu kanaatine varıldı.

Raporda, diğer sanıklar ve kazada yaşamını yitirenlere kusur bulunmadı.

TTK Karadon Müessese Müdürlüğü maden ocağının eksi 540 kodunda 17 Mayıs 2010'da meydana gelen grizu patlamasının ardından taşeron olarak galeri açma işini yürüten firmanın 30 çalışanından haber alınamamıştı. TTK ekipleri, 20 Mayıs 2010'da kurtarma kafesine yaptıkları donanımla eksi 540 koduna inmeyi başarmış, 28 ceset yer üstüne çıkarılmıştı. İşçilerden Engin Düzcük ve Dursun Kartal'ın cesetlerine ise faciadan 8 ay sonra ulaşılmıştı.

Söz konusu olaya ilişkin haklarında dava açılan 28 tutuksuz sanığın yargılanmaları sürüyor. - Zonguldak