Güvenli Liman Arayan Para, Dolardan Kaçtı

Son günlerde şüphesiz küresel piyasaların odaklandığı problem; ABD'de yeni mali yıl bütçesinin Meclis'ten geçmemesi, devletin kepenk kapatması ve bu çıkmazın, bütçe tavanının artırılması için son tarih olan 17 Ekim öncesinde yeni gerginliğe dönüşme ihtimalinin artması... Beklentiler, ABD'nin bu meseleyi 17 Ekim'e kadar aşacağı yönünde. Çünkü her defasında böyle olmuş. Ancak önümüzdeki yıllarda da muhtemelen benzer problemlerle karşılaşacağız. Çünkü ABD'nin borcu 17 trilyon dolara dayandı ve her yıl bu rakamın çevrilmesi gerekiyor.Bütün bunlar bir yana, yaşanan gelişmeler Türkiye'nin de aralarında bulunduğu ve mayıs ayından bu yana para çıkışının yaşandağı gelişen piyasalara nefes aldırdı. Şöyle ki; "ABD Merkez Bankası'nın (FED) tahvil alımlarını azaltma" konusu, son günlerde bütçe tartışmalarının gölgesinde kaldı. Hatta cuma günü duyurulması gereken eylül ayına ait tarım dışı istihdam ve işsizlik verileri açıklanmadı. Bilindiği gibi FED, "geri çekilme" stratejisini belirlerken bu iki veriye de büyük önem atfediyor. Bununla birlikte piyasalar, ABD'de bütçe ve borç tavanı meselesi yaşanırken, bir de FED'in "tahvil alımlarını azaltma" hamlesine kalkışmayacağını düşünüyor. Çünkü "devletin işlemez hale gelmesi" ekonomide zaten belli riskleri beraberinde getirdi. Nihayetinde tahvil alımları da ekonomiye destek olmak için yapılıyor.Öte yandan ABD'deki bu gerilim, dolardan kaçışı da beraberinde getirdi. Euro, pound, Kanada Doları, İsveç Kronu, İsviçre Frangı ve Japon Yeni sepetinin, ABD para birimine karşı değerini gösteren dolar endeksi son 8 ayın en düşük seviyesine geldi. Temmuz başında 85'e dayanan bu endeks, geçtiğimiz hafta 79.5'e yaklaştı. Endonezya, Brezilya, Hindistan gibi gelişen ülkelerin de para birimleri değer kazandı.Gelelim bunların iç piyasaya yansımasına... Bir önceki haftayı 2.04 sınırında kapatan Dolar/TL paritesi, 1.9870'ten haftayı tamamladı. 1 haftada 5 kuruşluk değer kaybı ve 2 TL seviyesinin altında kapanış, kısa vadeli de olsa kur baskısını hafifletti. Gösterge tahvilin faizi de para girişiyle birlikte 8.7 sınırından 8.39'a kadar geriledi. Burada da paranın maliyetinin düşmesi olumlu...Şimdi önümüzde, yaklaşan bir 17 Ekim tarihi var. Bu tarihte biz Kurban Bayramı tatilinde olacağız. Yani iç piyasalar, yurt dışında stresli geçecek bir haftada kapalı olacak. Dolara bakıldığında 1.95'e yaklaştıkça alımların arttığını, 2.05'e doğru hareketlendikçe satışa geçildiği görülüyor. Gösterge faiz tarafında 9'a yaklaştıkça tahvile alım, 8'e yaklaştıkça satım geliyor. Borsa ise bekleyişe geçmiş durumda... 70-72 bin bölgesinde destek, 80-82 binde direnç oluşmuş durumda... Piyasalar, uzun bayram tatili öncesinde gelişmelerin seyrine göre bu rakamlar arasında kendisine bir yer bulacak gibi...

Ö.Faruk BİNGÖL