Hobiyle başladığı kuş gözlemciliğinde yeni türler keşfediyor

BASİR GÜLÜM - Türkiye'deki 5 farklı kuş türünün kayıt altına alınmasını sağlayan kuş gözlemcisi Emin Yoğurtcuoğlu, Anadolu'da daha önce hiç görüntülenmeyen ve asıl vatanı Moğolistan, Çin'in Mançurya bölgesi ile Sibirya olan "Esmer Çıvgın" türü kuşun fotoğrafını da çekmeyi başardı.

Hobi olarak başladığı kuş gözlemlemeyi geliştirerek Türkiye'de yaşayan türleri görmek isteyen yerli ve yabancı gözlemcilere rehberlik eden Yoğurtcuoğlu, 10 yılda 6 farklı kuş türünün Türkiye'de de yaşadığını fotoğraf ve videoyla belgeledi.

Yeni kuş türü araştırmak için Mersin'in Silifke ilçesindeki Göksu Deltası'na gelen Yoğurtuçuoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de resmi kayıtlara 6 farklı kuşu kazandırmanın kendisine büyük heyecan verdiğini söyledi.

Türkiye sınırlarında daha önce hiç görülmemiş ilk kuş türü keşfini 2006'da Ankara Altınpark'ta gerçekleştirdiğini anlatan Yoğurtcuoğlu, "Evimin yakınında bulunan Altınpark'ta dürbünle kuşları seyrederken birinin diğerlerinden farklı olduğunu gördüm. Kuş türlerini iyi bildiğim için farklı türü belgelemek amacıyla fotoğraf makineme sarıldım. Fotoğrafladığım bu kuş Asya'dan göç ederek gelen 'Kara Gerdanlı Ardıç'dı. Kuşçuluk serüvenim bu şekilde başladı" dedi.

İkinci farklı tür "Küçük Pelikan"ı ise 2011'de Göksu Deltası'nda fotoğrafladığını belirten Yoğurtcuoğlu, "2012 sonbaharında Rize'de Asya kuşu olan 'Kızılbaşlı Çinta' objektifime takıldı. Aynı dönemde asıl vatanı Irak olan 'Ak Yanaklı Arap Bülbülü'nü ise Bilecik'te fotoğrafladık. Bu yıl nisan ayında Afrika türü 'Küçük Saz Horozu'nu da Ankara Mogan Gölü'nde görüntüledik" diye konuştu.

- Asıl vatanı Moğolistan, Çin'in Mançurya Bölgesi ve Sibirya

Son olarak geçen ay Asya türü 'Esmer Çıvgın'ı (Phylloscopus Fuscatus) görüntüleyerek Türkiye'nin ontolojisine yeni bir türü daha eklediklerini vurgulayan Yoğurtcuoğlu, şöyle devam etti:

"Esmer Çıvgın'a Samsun'un Bafra ilçesinde bulunan Kızılırmak Deltası'nda, gözlem gezileri danışmanı Soner Bekir'le düzenleğimiz 6 günlük gezinin son günü rastladık. Türkiye'de daha önce herhangi bir araştırmada kaydedilmemiş, hiç kimsenin dürbününe ya da objektifine takılmamış kuş türü olan Esmer Çıvgın'ı Türkiye'de ilk görüntüleyen biziz. Bu kuş hakkında Türkiye'de görüldüğüne dair şimdiye kadar herhangi bir belge, makale veya buna benzer bir ibare bulamazsınız. Bugüne kadar Türkiye sınırları içerisinde belgelenen 473 farklı kuş türü vardı. Fotoğrafladığımız 'Esmer Çıvgın'la 474. türü Türkiye kayıtlarına geçirdik."

Bu türün sürekli bölgede yaşayan türler olmadığına işaret eden Yoğurtucuoğlu, "Bazen üreme zamanından sonra kışlama bölgelerine giderken fırtına ya da benzeri doğal olaydan dolayı bu kuşların yolları ülkemize düşebiliyor. Esmer Çıvgın da böyle bir olay neticesinde buralara gelmiş olabilir. Asıl vatanı Moğolistan, Çin'in Mançurya Bölgesi ve Sibirya olan bu kuş türü, kışı Hindistan, Tibet ve Güneydoğu Asya'da geçirir" dedi.

- Yeni tür peşinde

Yoğurtcuoğlu, şimdiye kadar Esmer Çıvgın da dahil Türkiye'de yaşayan 474 kuş türünün 424'ünü gözlemleyip, fotoğrafladığını ifade etti.

Şimdilerde Göksu Deltası'nda 475. türü belgelemek için çalışma başlattıklarını belirten Yoğurcuoğlu, "Düzenlediğimiz gezilerle Türkiye'de nadir görülen ya da hiç görülmemiş türleri arıyoruz. Bu aylar, bütün hayvanların üreme sonrası göç dönemidir. Hangi farklı türün nerede çıkacağı belli olmaz. Türkiye'nin 475. farklı kuş türüne Mersin'de 'merhaba' demek istiyoruz" diye konuştu.

- Göç yolları korunmalı

Kızılırmak ve Göksu deltalarının kuşların göç yolları olması nedeniyle temiz kalması gerektiğini vurgulayan Yoğurtcuoğlu, şunları kaydetti:

"İnsanların bu konuda hassas davranmaları gerekiyor. Son dönemde kuş gözlemciliği hobisi dünyada yaygınlaşan bir olgu. İnsanlar bir kuş türünü görmek için binlerce kilometre ülkemize gelebiliyor. Bunun da Türkiye ekoturizmine büyük katkısı oluyor fakat Anadolu'da doğa tahribatı bu hızla giderse yakında birçok kuş türü bu topraklardan silinecek. Bu nedenle doğamızı koruyalım ve daha duyarlı davranalım."