Kırgızistan ile ABD Arasındaki Kriz

ABD'nin Bişkek Büyükelçiliği, iki ülke arasında 19 Mayıs 1993'te imzalanan işbirliği anlaşmasının Kırgızistan tarafından tek yanlı olarak feshedilmesinden "hayal kırıklığı duyulduğunu" bildirdi.

Kırgızistan hükümeti, ülkede ömür boyu hapse mahkum edilen Azimcan Askarov'un, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından "insan hakları ödülüne" layık görülmesinden dolayı, iki ülke arasında işbirliğini ve geniş ayrıcalıkları öngören anlaşmayı dün tek taraflı olarak feshetmişti.

ABD'nin Bişkek Büyükelçiliğinden konuya ilişkin yapılan açıklamada, Kırgızistan hükümetinin kararının ABD'de hayal kırıklığı yarattığı belirtilerek, "Bazen görüşlerimiz farklı olabiliyor. Ödül konusunda görüldüğü gibi. Ancak, görüş ayrılıklarımız hakkında fikrimizi dile getirmek bizi güçlü kılar" denildi.

ABD tarafının, şu anda Kırgızistan hükümetinin işbirliği anlaşmasının feshedilmesine ilişkin aldığı kararın teknik etkilerini incelediği belirtilirken, Kırgızistan hükümetinin kararına rağmen, ABD'nin Kırgızistan halkına destek vermeye ve işbirliği çalışmalarını sürdürmeye devam edeceği vurgulandı.

Büyükelçiliğin açıklamasında, Batı ülkelerinin, Askarov'un polis memurunun kalabalık tarafından linç edilmesini teşvik etmediğine ve aksine, güvenlik görevlilerinin yasaları ihlal ettiklerine dair bulgu ve delil topladığına inandığına dikkat çekildi.

Kırgızistan ile ABD arasındaki ilişkilerin gerilmesine sebep olan Özbek asıllı Kırgızistan vatandaşı Askarov'un, Celalabad kentinde 12-13 Haziran 2010'da Bişkek Oş karayolunun kapatılması üzerine bölgeye sevk edilen 13 polisten birinin "acımasızca" yakılarak öldürülmesi olayına karışanlar arasında yer aldığı ifade edilmişti. Askarov, mahkemeler tarafından suçlu bulunmuş, ömür boyu ağır hapis cezasına çarptırılmıştı.

Ülkenin güneyinde 5 yıl önce Kırgızlar'la, Özbekler arasında yaşanan çatışmada, yaklaşık 500 kişi hayatını kaybetmiş, binden fazla kişi yaralanmıştı. Çoğunluğu Özbeklere ait ev ve okullar yakılırken, aralarında devlet kurumlarının da bulunduğu toplam 3 bin 746 bina yerle bir edilmişti.