Kümbetli Mektep'ten Hocailyas Ortaokuluna 550 Yıl

CEM ŞAN - Bursa'da Hocailyaszade Mehmet Çelebi tarafından 1468 yılında kurulan Kümbetli Mektep, bugün Hocailyas Ortaokulu adıyla eğitim-öğretim hizmeti sunuyor.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, merkez Osmangazi ilçesinde, Tarihi Kapalı Çarşı'nın yakınında bulunan ve Hocailyaszade Mehmet Çelebi tarafından 1468 yılında kurulan vakıfla eğitim verilmeye başlayan yapının ilk ismi, Kümbetli Mektep olarak geçiyor.

Mektebin 550 yıl önce kurulduğu dönemlerde hizmet verdiği bina, yıllar içinde savaş ve deprem gibi olaylar nedeniyle uğradığı tahribat ve yıkımlar yüzünden onarım gördü, zaman zaman da yenilendi.

İlk binası ayakta olmayan ve halen Hocailyas Ortaokulu olarak yaklaşık 540 öğrencisiyle eğitim-öğretim hayatını sürdüren okul, şimdiye kadar birçok devlet adamı, yazar, doktor, avukat, iş adamı, öğretmen ve sanatçı yetiştirdi.

Eski Milli Eğitim Bakanlarından Orhan Cemal Fersoy, eski Milli Savunma Bakanlarından Ümit Haluk Bayülgen, eski Milli Güvenlik Konseyi Üyesi ve Kara Kuvvetleri Komutanı Nurettin Ersin de bu okulda eğitim gören kişiler arasında yer alıyor.

Okul Müdürü Hülya Ayvaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ellerindeki bilgi ve belgelere göre 550 yıllık bir eğitim yuvasının içinde bulunduklarını söyledi.

Hocailyas Ortaokulu'nun köklü bir okul olduğunu vurgulayan Ayvaz, "Eğitime önem veren insanların bu eğitim kurumunu 550 yıl önce ortaya çıkarmaları ve burasının günümüze kadar gelebilmesi gerçekten çok gurur verici. Onların eğitime verdiği önemi sürdürmeye ve Hocailyas'ı sonsuza kadar yaşatmaya çalışıyoruz." dedi.

Ayvaz, bu okulda görev yapmanın gurur ve onurunu yaşadıklarını belirterek, "Bize büyük bir sorumluluk da yüklüyor. Hocailyas eğitimin önemini görerek 550 yıl önce burasını yapmış. Burada binalar yenilenmiş, yıkılmış ardından yenileri yapılmış ama elimizdeki bilgilere göre hep eğitim yuvası olarak kalmış. Bu köklü yuvada öğrencilerimizin başarısını artırmayı ve iyi temeller kazanması için çalışıyoruz. Sorumluluğumuzun bilincinde olarak mutlu bir ortamda çalışıyoruz." diye konuştu.

"550 yıllık bir eğitim mekanı"

Müdür Yardımcısı ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni Ömer Kadri Bozali de burada göreve başladığında okulda bulunan eski belgelerle ilgilendiğini ve çok enteresan bilgilere ulaştığını söyledi.

Osmanlıca belgeleri tasnif ettiğini belirten Bozali, şöyle konuştu:

"Okulunun kuruluşunun 1468 yılına ve Hocailyaszade Mehmet Çelebi Vakfına ait olduğunu öğrendik. Okulun mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne geçtiği zaman Bursa Vakıflar Bölge Müdürlüğünü ziyaret ettik. Kendilerine bu okulla ilgili ellerinde bir belge olup olmadığını sorduğumuz zaman bize vakıf kaydının örneğini verdiler. O belgede buranın Hocailyaszade Mehmet Çelebi'ye ait bir vakıf olduğu yazıyordu. O belgeyi elde ettikten sonra Bursa Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mefail Hızlı ile bu konuyu görüştük. Kendisinin Bursa Sıbyan Mektepleri ve Bursa Medreseleri kitapları var. Hızlı, burasının 550 yıllık kesintisiz bir eğitim mekanı olduğunu belirtti."

Mekanın zaman içinde depremler nedeniyle yıkıldığını aktaran Bozali, Kümbetli Mektep olarak geçen ilk binanın ayakta olmadığını dile getirdi. Bozali şunları kaydetti:

"Burada hep yapı olmuş ama doğal afetlerde zarar görmüş. En son 1914 yılında bu bina Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından inşa ediliyor. Binanın kitabesinde Müdafaa-i Milliye Hocailyaszade Vakıf Mektebi olarak kaydı düşülmüş. Zaman içinde Hocailyaszade İlk Mektep, Hocailyas Mektebi, Hocailyas İlkokulu, Hocailyas İlköğretim Okulu ve en sonunda da Hocailyas Ortaokulu olarak eğitim faaliyetine devam etmektedir. Bu tarihi mekanda eğitim öğretim faaliyeti içinde bulunmak bizim için mutluluk verici bir hadise. Hoca İlyaszade Mektebi'nin kayıtları mevcut. 1918 yılından günümüze kadar öğrencilerin kayıtları, diploma defterleri, öğrenci kütükleri ve sicil defterleri elimizde var."

"Dedem burada 50 yıla yakın öğretmenlik yapmış"

Okuldan 1967 yılında mezun olan Bursa Tarihi Çarşı ve Hanlar Birliği Başkanı Muhsin Özyıldırım da burasının çok köklü bir okul olduğunu ve 550 yıllık geçmişi bulunduğunu vurguladı.

Özyıldırım, okulun çarşı bölgesinin yanında olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Çarşı esnafı geçmişte çocuklarını bu okula yazdırmak suretiyle eğitimden arta kalan zamanlarında çocuklar çarşıda babasına, amcasına, ailesine yardımcı olurdu. Dolayısıyla hem okula gidiyor hem de okul sonra çarşıda bulunmak suretiyle esnaflığa adım atıyordu. Çarşının tozunu yutturuyorlardı bize. Sülalemden 10 kişi bu okulda okudu. Rahmetli Osman Necati Ebcim dedem burada 50 yıla yakın öğretmenlik ve başöğretmenlik yapmış. Babam dedemin talebesiymiş ve 1920'li yıllarda bu okuldan mezun olmuş. Annem, dayım, teyzem, iki ağabeyim, dayımın oğlu ve yeğenlerim burada okudu."

Özyıldırım, okulun 550'nci yıl dönümünü bu hafta düzenleyecekleri bir geceyle kutlayacaklarını sözlerine ekledi.

"Burada okumak bir ayrıcalık"

Okulda eğitim gören 7'nci sınıf öğrencisi Zeynep Mert, böylesine tarihi bir okulda eğitim gördüğü için kendini çok şanslı hissettiğini söyledi.

Okulun Fatih Sultan Mehmet döneminde yapıldığını aktaran Mert, "Okulumuz 1468 yılından bu zamana kadar gelmiş, eğitim ve öğretim görevini sürdürüyor. Bu sene de 550'nci yılımızı kutluyoruz. Burada eğitim almak güzel bir duygu. Ben çok mutluyum." dedi.

Baran Tozaykut da okulunu çok sevdiğini belirterek, "Dedemin kardeşi ve amcam da bu okulda okumuş. Büyüklerim bu okula gelmemi istiyordu. Burada okumak bir ayrıcalık. Tarihi bir okul olduğu için tarih dersine karşı da bir ilgi alaka uyandırıyor. Okul panosunda tarihi bilgiler ve bu okuldan mezun olan bazı kişilerin devlet adamı olduğu yazıyor. Bu da bize örnek oluyor. Güzel bir okul. Okulumu seviyorum." diye konuştu.