Prof. Dr. Fuat Sezgin Son Yolculuğuna Uğurlandı

İslam Bilim Tarihi Araştırmacısı Prof. Dr. Fuat Sezgin, Fatih Camisi'nde kılınan cenaze namazının ardından Gülhane parkında toprağa verildi.

Defin törenine katılan Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, tüm İslam alemine baş sağlığı dileyerek, "Bugün hakikaten Türkiye'nin Cumhuriyet tarihi boyunca yetirmiş olduğu dünya çapındaki bir yıldızı kaybettik. Fuat Sezgin hocayı 94 yaşında rahmet-i Rahman'a uğurladık. Gerçekten eşi bulunmaz, yeri doldurulamaz büyük bir bilim insanıydı." dedi.

Kurtulmuş, Sezgin'in 1964'ten bu yana çalışmalarını Frankfurt'ta sürdürdüğünü hatırlatarak, şunları kaydetti:

"Özellikle İslam bilim tarihi üzerine dünya çapında çalışmaları olan büyük bir yıldızdı. Çok sayıda eser, öğrenci geride bıraktı. Hem Avrupa'da hem İslam dünyasında kendisinin izini takip eden sayısız bilim adamı yetiştirdi ve çok az bilim insanına nasip olan, hele hele bizim ülkemizde çok az insana nasip olan, kendi hayatındayken kadr ü kıymeti en üst düzeyde bilinen bir insan olarak bu alemden göçtü. Aşağı yukarı 2008 yılından bu yana Sayın Cumhurbaşkanımız kendisiyle çok yakın temas içerisindeydi. Önce Gülhane Parkı içerisinde 'Prof. Dr. Fuat Sezgin ve Dr. Ursula Sezgin Kütüphanesi'ni oluşturduk. Aynı zamanda da yan tarafında İstanbul İslam, Bilim ve Teknoloji Müzesi oluştu. Müzenin üst katında da rahmetli hoca vefat edene kadar kendisi yaşıyordu, bir lojman haline getirmişti."

Sezgin'in Almanya'da hayatı boyunca biriktirmiş olduğu yaklaşık 72 bin ciltlik büyük kütüphanesinin önemli bir kısmını Türkiye'ye getirdiklerine işaret eden Kurtulmuş, "Maalesef Türkiye ile Almanya arasındaki ilişkilerin gergin olduğu geçtiğimiz dönemde bunu fırsat bilen bazı çevreler tarafından kitaplarının bir kısmına el konuldu. Şimdi hem vakıf üzerinden hem de Kültür ve Turizm Bakanlığı üzerinden gayretli bir şekilde hocanın bize vasiyeti olan son kitaplarının buraya getirilmesi çalışmalarını da sürdüreceğiz ve inşallah kendisinin hayatı boyunca dünyanın dört bir tarafından tek tek topladığı bu kitapların her birisini buraya getirerek, (Prof. Dr. Fuat Sezgin ve Dr. Ursula Sezgin Kütüphanesi)nde sergilenmesini sağlayacağız." ifadelerini kullandı.

"Müslümanların onurunu yücelten bir ilim adamıydı"

İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Coşkun Yılmaz da Gülhane'deki İslam, Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi'nin kuruluşunda beraber çalıştıkları Fuat Sezgin'in son derece azimli, disiplinli, girişken ve bu topraklara vefası olan bir insan olduğunu söyledi.

Sezgin'in sürgün edilmiş olmasına rağmen hiçbir zaman vatanını unutmamış biri olduğunu vurgulayan Yılmaz, "Toprağına vefasını sürdüren bir insandı. Eserleriyle, ilmi kişiliği, şahsiyeti ve karakteriyle örnek bir tavır sergiledi. Bilim tarihinde Avrupa'ya karşı ortaya koyduğu gerçeklerle Müslümanların onurunu koruyan ve yücelten bir ilim adamıydı." dedi.

Yılmaz, Sezgin'in vatanına duyarlı ve vefalı olduğunu ise şu örnekle anlattı:

"Almanya cumhurbaşkanı ona üst düzey bir diplomatik pasaport vermek istediğinde, 'sizin ülkenizi tanıyorlar ama benim ülkemi pek tanıyan yok. Müsaadenizle ben kendi ülkemin pasaportunu kullanarak, ülkemin tanıtımına katkıda bulunmak istiyorum.' diyerek bu duyarlılığını çok ayrıntılı ve hassas bir şekilde sürdürmüştür. Sözüyle, özü tutan bir insan olmasının yanında, bu topraklara ciddi bir katkı sağlamanın, bilimsel katkı sağlamanın her zaman aşkını, derdini güttü."

Vefatından önce kendisiyle sohbet etme imkanı bulduğunu anlatan Yılmaz, bu konuşmada Sezgin'in "Ben bu günlerin Türkiye'ye geleceğini hayal bile etmiyordum. Bu günlerin gerçekleşeceğine dair hiçbir ümidim dahi yoktu ama ben bu günleri yaşıyorum. Sayın Cumhurbaşkanımızın ilgisi, nezareti, gayreti benim bu ülkeme olan ümidimi arttırdı ve ümit etmediğim günleri yaşıyoruz. 93 yaşındayım ve şuna inanıyorum ki yeni bir Türkiye var ve ben bu yeni Türkiye'ye ömrümün bundan sonraki kısmını vakfedeceğim." ifadelerini kullandığını aktardı.

"Hocamız tarihte derin bir iz bıraktı"

Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar da Prof. Dr. Fuat Sezgin'in akademinin üyelerinden biri olduğunu söyleyerek, "TÜBA ve Türk bilim camiası adına merhum hocamıza Allah'tan rahmet ailesine, sevenlerine, bilim camiasına ve milletimize de başsağlığı diliyorum. Hoca bizim çok değerli bir üyemizdi. Hocanın bilim tarihine en önemli katkısı, İslam biliminin Müslümanlarca üretilen bilimin, dünya biliminin gelişmesine olan katkısını açığa çıkarmış olmasıdır." diye konuştu.

Sezgin'i en son geçen yıl ziyaret ettiklerini dile getiren Acar, "Hocamız Almanya'da Arap İslam Bilim Tarihi Enstitüsü'nde bin 500'den fazla eser yayınlanmasına vesile oldu. İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi'nin Türk ve İslam bilimine çok önemli bir katkı. Hocamız tarihte derin bir iz bıraktı." diye konuştu.

TÜBA olarak Fuat Sezgin'in eserlerine sahip çıkacaklarını vurgulayan Acar, "Akademi olarak hocamızın 'İslam'da Bilim ve Teknik' adlı kitabını daha önce çevirtmiştik. Bunun yeni baskılarını yaptık ve inşallah talepler doğrultusunda bunları sürdüreceğiz." ifadesini kullandı.

"20'den fazla dilde çalışmalarını yapıyordu"

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı Alpaslan Durmuş ise Prof. Dr. Fuat Sezgin'in İslam bilim tarihinin ölmez eserlerini ortaya koyan biri olduğunu hatırlatarak, şunları söyledi:

"Almanya'daki inşa ettiği kütüphanesinde de bir kısmı Frankfurt'taki enstitünün kitapları bir kısmı da kendi kitapları olmak üzere dikkatle ayırt ettiği şekilde 40 bin cilde yakın kitabı vardı hocanın. Bir anı, ilim yolculuğu dışında geçmemiş birisi. 20'den fazla dilde çalışmalarını yapıyordu. İslam alemi, İslam bilim tarihi, İslam felsefe ve düşünce tarihi için ölümsüz eserler bıraktı. Allah gani gani rahmet eylesin."

-"İslam bilim ve teknoloji dalında yazmış olduğu 17 ciltlik eserin tercümesi bu yıl tamamlanmış olacak"

İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, merhum Prof. Dr. Fuat sezgin hakkında şu değerlendirmelerde bulundu:

"Türkiye bilim ve teknoloji bakımından gözlerin hep Avrupa'ya çevrildiği bir zaman, tam aksine Avrupa'nın da ilham kaynağı ve dayandığı nokta olarak İslam kültürünü, İslam bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeleri öne çıkaran, bizim asıl güç kaynağımızın da İslam bilim ve teknolojisi olduğunu ortaya koyan çok değerli bir insan. Bu anlamda kendi sözleri de ortada, 'Ben Memun'un haritasını bulduktan sonra, coğrafyalar üzerindeki fikrim değişti.' dedi. Özellikle Amerika'nın keşfi bakımından Müslümanların rolünü çok önemsiyordu. Bunlar hep başlıklar açılacak konulardır."

Prof. Dr. Ak, Sezgin'in müstakil eserlerinin yanı sıra, en önemli eserinin İslam bilim ve teknolojisi dalında yazmış olduğu 17 ciltlik kitap olduğuna dikkati çekerek, "Her zaman başvuru kaynağı olabilecek bir eserdir. Bu eseri 18 cilt olarak planlamıştı hoca, fakat 17 cildi bitirdi. Ne yazık ki bu 17 cilt de Türkçe'ye çevrilmemişti. Hocanın sağlığında bir ideal olarak ortaya çıktı ve üniversitemizin önderliğinde 4 kademeli bir tercüme heyeti oluşturuldu. Şu anda bu yıl içerisinde bu eserin tamamının tercümesi bitirilmiş olacak." dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ilan edilen 2019'un "Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Yılı" olarak belirlenmesine ilişkin de Ak, şunları söyledi:

"2019 yılında hocanın çalışmaları üzerinden İslami kültürü ve İslam bilim ve teknoloji alanındaki kaynakları çok daha fazla ilgililere tanıtır hale geleceğiz. Bunu sempozyumlarla, konferanslarla, daha başka organizasyonlarla hocanın adına kurulan vakıf ile Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi olarak bunun hazırlığını sürdürüyoruz."