St. Petersburg, Kuruluş Yıldönümünü Kutluyor

Deniz Berktay - Kiev/ DHA

Rusya'nın ikinci büyük şehri ve Rus Çarlığı'na 205 yıl boyunca (1713-1918) başkentlik yapan St. Petersburg kenti, kuruluşunun 312. yıldönümünü kutluyor. Kentin ilk kurulduğu nokta olan Petropavlovsk kalesine temelin atıldığı 27 Mayıs tarihi, kentin kuruluş günü olarak kabul ediliyor.

Kutlamalar çerçevesinde, kentte çeşitli eğlenceler düzenlenirken, kendisi de St. Petersburg doğumlu olan Rusya Başbakanı Dmitri Medvedev, twitter hesabında, 'doğduğum şehrin doğum gününü kutluyorum', diye yazarak, kentin kuruluş yıldönümünü kutladı.

St. Petersburg, Rusya'da Batılılaşma hareketlerinin öncüsü olarak kabul edilen Rus Çarı 1. Petro tarafından, 1703 yılında kuruldu. Rusya'yı modernleştirmek ve kilise çevrelerinin ülke yönetimindeki etkisini kırmak isteyen 1. Petro, kentin kuruluşundan on yıl sonra, 1713 yılında, başkenti eski yönetici zümrelerin egemenliğindeki Moskova'dan St. Petersburg'a taşıdı. Kent, Lenin'in önderliğinde kurulan Sovyet yönetiminin yabancı müdahalesinden çekinerek başkenti daha içerde yer alan Moskova'ya taşıdığı 1918 yılına kadar, Rusya'nın başkenti olmayı sürdürecekti. Neva Irmağı'nın büyük bir delta oluşturarak Baltık Denizi'ne döküldüğü yerde kurulan St. Petersburg, hem bataklık zeminde kurulmuş olması, hem de 1. Petro'nun kenti Amsterdam'a benzetmek istemesi nedeniyle, irili ufaklı 46 ada üzerinde kuruldu ve kentte çok sayıda kanalın olması, St. Petersburg'a 'kuzeyin Venediği' adının verilmesine yol açtı. Kentin kuruluşunda İtalyan mimarlar görev aldı ve St. Petersburg, mimarisinden genel planlamasına varıncaya kadar, diğer Rus kentlerinden belirgin biçimde ayrılan bir kent olarak ortaya çıktı. 1. Petro, kentteki bütün binaların taştan yapılmasını emrettiği, fakat Rusya'da taş ender bulunduğu için, St. Petersburg'u ziyaret eden herkesin yanında belli miktar taş getirmesi zorunluluğu getirildi. Kent, geçmişten bu yana, birkaç kez isim değişikliğine uğradı. 1914 yılında 1. Dünya Savaşı patlak verip Rusya Almanya'ya karşı savaşa girince, kentin Almanca olan isminin Rusçalaştırılmasına karar verildi ve kentin adı, 'Petrograd' olarak değiştirildi. 1924 yılında ise, Sovyet Devrimi'nin lideri Lenin öldüğünde, Petrograd'lı işçilerin talebi üzerine kente 'Leningrad' adı verildi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından kısa bir süre önce, 1991 yılında yapılan referandumda kentte yaşayanların büyük kısmı St. Petersburg ismine dönülmesidnen yana oy kullanınca, kentin adı, yeniden St. Petersburg oldu. Kent, İkinci Dünya Savaşı yıllarında, üç yıl boyunca Nazi Alman ordularının kuşatması altında kaldı ve bu dönemde, kentte 1 milyondan fazla kişi, hayatını kaybetti. Günümüzde nüfusu 6 milyona yaklaşan St. Petersburg, Rusya'nın kültür başkenti olarak biliniyor. Ayrıca, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ve Başbakan Dmitri Medvedev gibi önde gelen yöneticilerinin St. Petersburg doğumlu olmasının da gösterdiği üzere, St. Petersburg, günümüz Rusyası'nın yönetici zümresini yetiştiren kent olarak biliniyor.