Türkiye, Ikby Ekonomisinin Ana Aktörü

MAZİN BAQAL - Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Ticaret ve Sanayi Bakanlığı Ticaret Genel Müdürü Nevzat Ethem, Türkiye'nin bölge ticaretinin ana aktörü pozisyonunda olduğunu söyledi.

Ethem, AA muhabirine yaptığı açıklamada IKBY ekonomisi ve Türkiye ile ticari ilişkilerin önemine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Yıl sonunda ikili ticaret hacminin 12 milyar dolara yaklaşması öngörülüyor

Türkiye ile IKBY arasındaki ticaret hacminin, terör örgütü DEAŞ'ın henüz sahneye çıkmadığı ve dünya ham petrol fiyatlarında dramatik düşüşlerin yaşanmadığı 2013 öncesinde yaklaşık 13 milyar dolar olduğunu hatırlatan Ethem, "Bu yılın sonunda ikili ticaret hacminin 12 milyar dolara yaklaşmasını öngörüyoruz." diye konuştu.

Ethem, Haziran 2014'te DAEŞ'ın Irak'ın en büyük ikinci kenti durumundaki Musul'u ele geçirmesi ve Irak merkezi hükümeti ile Erbil yönetimi arasında meydana gelen bir dizi sorunlar nedeniyle IKBY'nin zor günler geçirdiğine dikkati çekerek, söz konusu sorunların ekonomik ve ticari ilişkileri büyük oranda etkilediğini, binlerce projenin yeniden hayata geçilmesi konusunda ciddi engel oluşturduğunu dile getirdi.

"Türkiye'den ihraç edilen ürünlerin yüzde 25'i IKBY'de tüketilip kullanılıyor"

"Türkiye'den Irak'a ihraç edilen ürünlerin yüzde 25'i IKBY'de tüketilip kullanılıyor." diyen Ethem, "Kalan yüzde 75'i ise Irak merkezi hükümetinin kontrolündeki bölgelere sevk ediliyor." ifadesini kullandı.

Erbil yönetiminin 25 Eylül 2017'de gerçekleştirdiği gayri meşru referandum sonrası yaşananlara da değinen Ethem, bu süreçte İran IKBY'ye açılan tüm sınır kapılarını kapatırken Türkiye'nin farklı bir tutum sergilediğini söyledi.

"Habur, bölgenin kalkınması noktasında ana aktör pozisyonunu koruyor"

Ethem, "Bu süreçte halkı cezalandırmak yerine tek sınır kapısı konumundaki Habur'u açık tutması dolayısıyla Türkiye'ye teşekkür ediyoruz." dedi.

Habur Sınır Kapısı'nın Irak'a açılan en önemli ve en etkin tek ticari kapı olması hasebiyle önemli bir geçiş güzergahı olduğuna işaret eden Ethem, "Habur, bölgenin kalkınması noktasında ana aktör pozisyonunu koruyor." şeklinde konuştu.

IKBY'ye komşu İran'a nazaran ekonomik ilişkilerin Türkiye ile daha iyi bir seviyede olduğunu kaydeden Ethem, Ankara ile Erbil arasında serbest ticari bölge oluşturularak ürün maliyetinin aşağıya çekilmesi ve resmi işlemlerde kolaylık sağlanmasını hedeflediklerini ifade etti.

Erbil eski parlak günlerini arıyor

Irak'taki Baas rejiminin sona erdiği 2003 sonrası dönemde ülkenin diğer bölgelerine nazaran daha güvenli ve istikrarlı bir alan olarak kalan IKBY, Türkiye ile geliştirdiği ticari ilişkiler sayesinde 2013'e kadar ciddi bir kalkınma içerisine girdi.

Terör örgütü DEAŞ'ın, Irak topraklarının üçte birini ele geçirmesi ve ülkenin tek gelir kaynağı durumundaki petrolün dünya piyasalarında hızlı bir düşüş yaşamasının ardından Erbil- Bağdat hattında oluşan bütçe krizi nedeniyle IKBY, ciddi bir darboğazın içine sürüklendi.

Hem iç hem dış borçlanmaya giderek memur maaşlarını dahi ödemede sıkıntı çeken IKBY, terörle mücadele konusunda kendisine destek veren ABD başta olmak üzere Türkiye gibi dost ülkelerin tüm uyarılarına rağmen 25 Eylül 2017'de gayri meşru referanduma gitti.

Referandum ile sorunların çözüleceğine inanan Erbil yönetimi aksine 25 Eylül sonrasında Bağdat'ın uygulamaya koyduğu bir dizi yaptırımla karşı karşıya gelerek daha ağır bir yükün altına girdi.

IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani'nin, Mart 2017'den sonra aradan geçen bir yılı aşkın sürenin akabinde önceki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yemin törenine katılmak için Türkiye'ye gelmesi, Ankara ile Erbil arasındaki ilişkilerin yeniden iyileşmeye doğru gittiği sinyali olarak yorumlandı.