Washington'da Ikby'nin Bağımsızlık Referandumu Tartışıldı

Turkish Heritage Organization (THO) tarafından Washington DC'de gerçekleştirilen panelde IKBY'nin bağımsızlık referandumu tartışıldı. Panelde konuşan Irak Türkmen Lideri ve Kerkük Milletvekili Erşad Salihi, "Referandum kararı ve uygulamasıyla Irak Anayasası çiğnenmiştir" dedi.

THO tarafından 18 Ekim'de Ulusal Basın Kulübü'nde düzenlenen panele Irak Türkmen Cephesi Lideri Erşad Salihi, ABD'nin Türkiye ve Irak Büyükelçisi olarak görev yapmış James Jeffrey ve Irak'ın eski ABD Büyükelçisi Lukman Faily konuşmacı olarak katıldı. Panelin moderatörlüğünü ise THO'dan Yenal Küçüker yaptı. Panelin açılış konuşmasını yapan THO Başkanı Ali Çınar, Türkiye ve ABD'nin ortak anlayışla karşı çıktığı bir adımın bölgede başarılı olamayacağını vurguladı. Çınar, IKBY'nin bağımsızlık referandumunun ardından yaşanan sürece ve Kerkük'teki gelişmelere de değindi.

Panele Kerkük'ten video konferans aracılığı ile katılan Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Erşad Salihi ise, referandum sürecini ve Kerkük'teki gelişmeleri Türkmenlerin gözünden değerlendirdi. Salihi, DEAŞ terör örgütünün ortadan kaldırılmasına sevinmenin tek başına yeterli olmadığını, 14 yıldır bu tarz terör örgütlerini besleyen Irak'ta yaşanan istikrarsızlığın giderilmesinin sorunları kökten çözeceğine inandığını belirtti. "Kerkük'te bizim başımıza gelen de budur. Kerkük Valisi, Türkmenlere defalarca çeşitli sözler vermiştir. Hatta, hizmet etme ya da iş bulma vaadiyle Türkmenlerin desteğini almaya çalışmıştır. Bunu yaparken de PKK gibi bir terör örgütünün Kerkük'e gelmesine izin vermiştir" diyen Salihi, Kerkük'te uzlaşının sağlanmasının Amerikalı yetkililerin de önem verdiği bir konu olduğuna değindi.

"Bu uzlaşma ile aslında Irak Anayasası'nın 140. maddesi görmezden gelinmiştir"

Salihi, 140. maddenin sadece hukuki bir madde olmadığını, aynı zamanda Kerkük'te Türkmenler, Kürtler ve Araplar arasında bir uzlaşının olması gerektiğini kabul eden ortak bir sağduyu işareti olduğunu söyledi. Salihi, "Oysa, Kerkük halkı üzerinde baskılarla bu uzlaşı yıkılmıştır. Şimdi de bu nedenle Kerkük yeniden çatışmanın eşiğine gelmiştir" dedi.

Erşad Salihi ayrıca, Türkmenlerin Irak'ta geniş bir alana yayıldığını ve Irak'ta Türkmen olmanın çok zor olduğunu belirtti. Salihi, "Referandum kararı ve uygulamasıyla Irak Anayasası çiğnenmiştir. Kürt Bölgesel Yönetimi, kendisine anayasada tanınmayan bir hakkı kullanmış, üstelik de bunu tartışmalı bölgelere yaymıştır. Bu nedenle bizler Türkmenler olarak ABD ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden referandumun sonuçlarını tanımamalarını talep etmekteyiz. ABD, Türkiye ve diğer ülkelerden gerekli tüm desteği almaya hazırız" ifadelerini kullandı.

ABD'nin eski Türkiye ve Irak Büyükelçisi James Jeffry ise Erbil'in referandum kararının neden yanlış olduğuna ilişkin açıklamalar yaptı. Türkiye ve ABD'nin bölgedeki varlığının önemini belirten Jeffrey, "Referandumdan sonra sonuç ne oldu? Kürt Bölgesel Yönetimi iki ay önce olduğundan daha iyi bir nokta da mı? Bence hayır" diye konuştu.

ABD'li eski büyükelçi, "Türkiye'nin nispeten siyasi istikrarı var ve ekonomik olarak da gelecek yıl yüzde 5 civarında büyümesi bekleniyor. Bu durumdayken Türkiye neden Irak'ta bir referanduma izin versin ki? Bu beklenti nasıl oluştu bilmiyorum. IKBY'ye Washington'dan verilen tavsiyelerde yanlış bir okuma olduğunu düşünüyorum" değerlendirmesinde bulundu.

Referandumun ardından Ankara'nın hava sahasını kapatma kararını zekice bir adım olarak nitelendiren Jeffrey, "IKBY referandumu, destekçilerine şu mesajı veriyor; Erbil'e gitmek istiyorsanız önce Bağdat'a, oradan iç hatlardan Erbil'e uçmanız gerekecek. Böylece Erbil'in hala Irak'ın bir parçası olduğunu hatırlamış olursunuz" yorumunu yaptı.

Terör örgütü DEAŞ ile mücadelenin kolektif bir savaş olduğu fikrinin tamamen yanlış olduğunu savunan Jeffrey, "Irak'ta DEAŞ tehdidi artık bitti. 69 ülke, Esad ve Rusya gibi diğer taraflar aylardır DEAŞ'ı vuruyor ve DEAŞ askeri bir tehdit olmaktan çıktı. Ancak ABD hükümeti DEAŞ savaşını bir saplantı haline getirmiş durumda. Artık Irak'ın ve IKBY'nin geleceği daha önemli bir mesele olarak karşımızda duruyor" ifadelerini kullandı.

Irak'ın eski ABD Büyükelçisi Lukman Faily de IKBY'nin emelleri ile coğrafi, bölgesel ve uluslararası jeopolitik bağlam arasında tutarsızlık olduğunu vurguladı. Faily, "Bölgede hiçbir komşu ülke ve ABD, referanduma Erbil'in baktığı gibi bakmıyordu, ama Erbil bunu okuyamadı. Bu referandum kararını tamamen bir yanlış hesaplama olarak değerlendiriyorum" dedi.

Iraklı Kürtlerin DEAŞ ile mücadelede başarılı olmalarını ve ABD'nin Kürtleri önemli bir ortak görmesini ABD'nin söz konusu referandumu desteklemesi için yeterli olduğunu düşündüklerini aktaran Faily, "Ama bu tamamen yanlış bir okumaydı. ABD'nin Irak'taki menfaatleri daha geniştir" şeklinde konuştu.

Gelinen noktada artık "referandumun geride bırakılamayacak" sonuçlar doğurduğunu söyleyen Faily, "Kürt liderliği kendisine olan güvenini kaybetti. Bu konu kağıt üzerinde Irak'ın iç meselesi olarak görülebilir ancak bu artık Uluslar arası bir meseledir" ifadelerini kullandı.

Merkezi Washington DC'de bulunan Turkish Heritage Organization (THO), tamamen bağımsız ve kar amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşudur. 2015 yılında kurulan THO, Türk-Amerikan ilişkilerini kapsamlı bir diyalog çerçevesinde başta Washington olmak üzere Amerikan kamuoyunun gündemine taşımayı hedefliyor. - WASHINGTON