Arnavut Fesi "Plisi" Asırlara Meydan Okuyor

MALİK HASA/KAYHAN GÜL – Geleneksel Arnavut elsanatı ürünlerinden olan "plisi" adlı yün fesler, modern yaşamın giyim tarzlarını farklılaştırmasına rağmen Arnavutlar için vazgeçilmezliğini sürdürüyor.

Arnavutluk'un orta kesimlerindeki Akçahisar (Kruja) şehrinde bulunan Osmanlı Çarşısı'ndaki atölyelerde üretilmeye devam eden plisiler, özellikle yaşlı Arnavut erkekleri tarafından bayram, düğün, şenlik gibi etkinliklerde takılıyor.

Plisi Ustası Ndriçim Guna, AA muhabirine yaptığı açıklamada, plisi ustalığının dede mesleği olduğunu ve bu mesleği asırlardır yaptıklarını söyledi.

Plisileri, eski yöntemlerle dikiş kullanmadan ürettiklerini anlatan Guna, plisi ustalığı, unutulmak üzere olan zor bir meslek olduğunu belirtti.

Plisi ustalığının varlığını sürdürmesini eski Arnavut lider Enver Hoca'ya borçlu olduklarını ifade eden Guna, şunları kaydetti:

"İkinci Dünya Savaşı sırasında dükkanımız harap olmuş, geriye sadece kurtarılabilen aletler kalmış. Sonraki yıllarda Akçahisar'ı ziyaret eden Enver Hoca, plisi yapımında kullanılan aletlerin babam tarafından hala korunduğunu öğrenince, babamı Tiran'a bir plisi ustasına göndermiş. Babam, dedelerimizden gelen, ancak savaş nedeniyle bir dönem kesintiye uğrayan aile geleneğimizi Tiran'daki ustanın yanında yeniden öğrenmiş. Bu mesleğin yeniden aile geleneğimiz haline gelmesinde Enver Hoca'nın payı büyük. Babam bu mesleği benim devam ettirmem için çok ısrar etti. Bugün ona minnettarım.

Dede mesleği olan plisi üreticiliğini asırlardır yapıyoruz. Plisi yapımı için gereken aletleri dahi yüzyıldan daha fazla süredir kullanıyoruz. Bu aletler, bana da bu mesleğe de hayat veriyor. Oğlum daha çok genç. Malum gençler, günümüzde böyle zorlu işlerle uğraşmak istemiyor. Ama ben ona zorla da olsa bu mesleği öğrettim. Şimdi bana yardım ediyor."

Plisinin yanı sıra yünden papuçlar da yapan Guna, bunları yünü yıkadıktan sonra sabunla terbiye edip, ardından kalıba alarak ürettiklerini anlattı.

Guna, 2 bin yıldan daha eskiye dayanan plisi yapımının, Arnavut nüfusun yaşadığı her bölgede kullanılmaya devam ettiğini söyledi.

Plisi ve pabuçların, turistler tarafından da büyük ilgi gördüğüne işaret eden Guna, tanesini 5 avroya sattıklarını sözlerine ekledi. - Tiran