Afganlar Barış İçin Dağa Çıkıyor

Afganistan’ın en yüksek noktası Noshaq Dağı’na (7.492 m.) 1979’dan bu yana hiçbir Afganistanlı tırmanamadı.

‘Afgans to the top’ (Zirvedeki Afganlar) projesi kapsamında Noshaq’a tırmanmayı deneyecek dört Afgan dağcının amacı, ülkelerinde barış, birlik ve beraberlik mesajı vererek, kalkınma hareketinin temelini atmak.

AFGANİSTAN’da yaşayan İranlıların konuştuğu Dari dilinde ‘dokuz zirve’ anlamına gelen 7 bin 492 mertre yüksekliğindeki Noshaq Dağı, Himalaya dağ sistemi üzerindeki ülkenin en yüksek noktası. Tüm dünyadan dağcıları kendisine çeken zirve, 1979’daki Kızıl Ordu işgalinin ardından karanlığa sürüklenen Afganistan’la birlikte unutuldu. Bugüne kadar hiçbir Afgan’ın tırmanmadığı dağ, şimdi ülkenin umut ışığı oldu. “Afgans to the top” (Zirvedeki Afganlar) projesi kapsamında Noshaq’a tırmanmayı deneyecek dört Afgan dağcının amacı, ülkelerinde barış, birlik ve beraberlik mesajı vererek, kalkınma hareketinin temelini atmak.

Oxus Projesi’yle başladı

Noshaq’a geri dönüşün ilk adımı, 2003’te dünyadaki birçok tanınmış dağcının üye olduğu Mountain Wilderness Derneğinin düzenlediği ‘Oxus Projesi’yle atıldı. Adını, eski çağda Batılıların ‘Oxus’ ismini verdiği, şimdi ise Ceyhun ya da Amuderya olarak bilinen, Orta Asya’nın en büyük nehrinden alan projenin lideri İtalyan Carlo Alberto Pinelli, “Bu keşfi yaparken, dünyaya bir mesaj göndermek istedik: Afganistan savaş sonrasında normale döndü” diyor. 1960’larda Hindukuş bölgesini araştıran ilk kişiler arasında yer alan Pinelli “Keşfimiz ilk adım, umudun işareti. 30 yıldır bu dağlarda yaşayan insanlara uygulanan ayrımcılık ve üzüntülerini tersine döndürmek için bir gereklilik. 2’nci adım genç köylüleri trekking, dağcılık modelleri, kendi turizmlerini geliştirmeleri ve kendi çevreleri ile ilgilenmelerini sağlayacak şekilde eğitmek olacak” şeklinde özetliyor projeyi. 5 ülkeden 15 kişinin katıldığı 1 aylık büyük keşif için gereken 3 tonluk yiyecek ve ekipman, köylerden sağlanan 130 hamalla taşındı.

Hamal Malang’ın fikri

İşte o hamalların arasında yer alan 35 yaşındaki 4 çocuk babası Malang, 2007’de Afgan ve Fransız arkadaşlarıyla çay içerken “Niye Noshaq’a tırmanmıyoruz” diye soruyor. Bu soru “Afgans to the t op” projesinin doğuşu oluyor. Afganistan’ın en yüksek noktasına çıkacak ilk Afganlar olarak Malang’ın dışında, 5 çocuk babası 28 yaşındaki Afiat Khan, 28 yaşındaki 4 çocuk babası Gurj Ali ile 2 çocuk babası 25 yaşındaki Amruddin seçiliyor. Proje kapsamında 2008 Ekim ayında Noshaq Dağı’nın 4 bin 800 metredeki ana kampına çıkarak alıştırma ve keşif yapan 4 Afgan dağcı, Mayıs 2009’da eğitim için Fransa’ya gittiler.

Unutulan zirve Noshaq

Afganistan’ın en yüksek dağı olan Noshaq’a ilk çıkışı, 1960’ta Japonlar yaptı. 1973’te ise Polonyalı bir ekip eksi 40 dereceye varan soğukta, ilk kış tırmanışını gerçekleştirdi. Afganistan ve Pakistan sınırındaki Hindukuş bölgesinde bulunan dağ, Himalaya zincirinin doğusunda yer alıyor. Hindikuş bölgesinde, Pakistan’daki Tirich Mir Dağı’ndan sonra ikinci yüksek zirve. Dünyanın en güzel vadileri arasında anılan Wakhan Koridoru’nun sonunda gizlenen Noshaq, 6 bin metrelik zirvelerle çevrili zarif ve ışıltılı bir görünüme sahip. Güney yüzü 40 derece eğimli buzulla kaplı. Batı yüzü ise tehlikeli kayalardan oluşuyor. Aylık İngiliz yayını High Magazin’in Genel Yayın Yönetmeni Lindsay Griffin 1979’dan önce Noshaq’da yürüyen sonBatılılardan biriydi. Griffin “Eğer bu zirve ulaşılabilir bir bölgede bulunmuş olsaydı, kesinlikle dünyanın en popüler 7 bin metrelik zirvesi haline gelirdi” diye anlatıyor Noshaq’ı.