Gelibolulu Çiftçi Hamit Bey'in Oğlu Üç Fabrikayla Menteşe, Ray Kralı Oldu

Gelibolulu çiftçi ailesinin oğlu Saldıray Kızıltan, hem çalışmak hem de okumak için geldiği İstanbul’da iki amacına da ulaştı. Kalıpçı ustası olarak hayata atılan Kızıltan, ayrıca üç fabrika, 60 milyon dolar ciro ve 700 çalışanı olan bir sanayici olmayı da başardı.

ÇİFTÇİ babanın oğlu Gelibolulu Saldıray Kızıltan’ın kurduğu Samet Kalıp ve Madeni Eşya Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Samet), mobilya aksesuarları alanında menteşe ve ray üretiminde 60 milyon dolar cirosuyla büyümeye devam ediyor. İş hayatına kalıpçı olarak başlayan Kızıltan, ’meslek okuluna’ gitmesinin maddi imkánsızlığın bir sonucu olduğunu ancak bu sonucun 700 kişilik istihdama sahip bir sanayi şirketine yol açtığını belirtiyor.

TAŞKIZAK’TA İŞ BULDUM: "Gelibolu Şarköy arasında bir arazimiz vardı. Babam orada çiftçilik yapardı. Çok saygın bir adamdı. Ancak ilerleyen zamanlarda bu çiftçilik iyi yürümedi. Ben Çanakkale Lisesi’ne yazılmıştım, baktım ki babamın durumu bozuluyor ve beni okutacak gücü kalmıyor; meslek öğrenmek için Gelibolu Sanat Enstitüsü’ne döndüm. 1963’te tesviye bölümünü bitirdim ve İstanbul’a geldim. Amacım hem çalışıp hem de Yıldız’a girmekti" diye anlatmaya başlayan Saldıray Kızıltan, 18 yaşında İstanbul’a gelir. Önce Nuruosmaniye’de kuyumcu kalıpçısı olarak çalışmaya başlayan Kızıltan, umduğu gelişmeyi göremeyince buradan ayrılır ve İş ve İşçi Bulma Kurumu’na giderek; ısrarla durumunu anlatır. Bir süre sonra şansı güler ve Kurum, Kızıltan’a çok iyi bir maaşla Taşkızak Tersanesi’nde iş bulur. Aynı yıl Aksaray’da bir akşam okuluna da yazılan Kızıltan, bir süre sonra yüksek tahsiline ara vererek askere gider.

İŞÇİ OLARAK KALMAK İSTEMEDİM: Askerlikten dönünce yoluna devam eden Kızıltan, şöyle devam ediyor anlatmaya: "Bir arkadaş vasıtasıyla Philips’in tesviye kalıp bölümüne işe girdim. 1 yıl sonra da Yıldız Teknik imtihanlarına girdim ve istediğim bölümü kazandım. Araya askerlik girse de sonunda istediğim okula gidiyordum. 1970’te evlendim. Philips’te çok değerli kalıplar yapıyorduk. Okul da iyi gidiyordu. Bu moralle yöneticilerime, ’üniversiteyi bitirsem buradaki geleceğim nasıl olur’ diye sordum. Cevap ’pek bir şey değişmez’ oldu. 1973’te ayrıldım ve daha önce ayrılmış bir arkadaşla 70 metrekare yer kiraladık."

BÜYÜKLERE KALIP YAPTIK: Philips’ten ayrılmış iki işçi olarak, toplam 80 bin lira tazminat aldıklarını, buna karşılık 150 bin lira borçlanarak dükkán açtıklarını anlatan Saldıray Kızıltan, şunları söylüyor: "Sanayi Mahallesi’ndeki küçük dükkanımızda kalıp yapmaya başladık. Piyasanın P’sini bile bilmiyorduk ve ben okula da gidiyorum. Birkaç iş aldık, bazen kandırıldık da ama sonra pazarı iyi anladık. Bir süre sonra Philips’ten bize kalıp işi de gelmeye başladı. İşimizi çok iyi biliyorduk, Telefunken, Beko da iş vermeye başladı. Artık devlere iş yapıyorduk."

Barış Harekátı büyüttü, mobilya aksesuvarına bizi Eczacıbaşı soktu

ELEKTRONİK sektörüne yedek parça için kalıplar yaparak büyüyen Samet’in 1974 Kıbrıs Barış Harekátı ve ardından gelen ambargo ile yıldızı parlar. Saldıray Kızıltan, o günleri şöyle anlatıyor: "Ambargo nedeniyle sanayimiz birçok parçayı ithal etmekte zorlanıyordu. Bize ’hangi parçayı yapabiliyorsanız yapın’ dediler. Biz de bunu istismar etmeden çok sayıda kalıp işleri aldık. 1.5 yıl büyük iş patlaması yaşadık. Sonra siyah beyaz televizyonlar durunca bu sektöre kalıp işinde zorlandık ve arayışa girdik. Eczacıbaşı mutfak işine giriyormuş. 1978 sonlarıydı ve bize ’aksesuvarları yapar mısınız’ dediler. Kalıbını da yapmak şartıyla girdik. O dönemde bizim için çok değişik bir sektördü. Meğer büyük açık varmış. Menteşe, çekmece rayları, kaşıklıklar, çöp kutusu v.s. derken, 2.5 ayda kalıpları çıkardık. İşin peşini bırakmadık, kazandıkça da işi büyüttük."