Perşembe Konuşmalarında Birinci Dünya Savaşı Anlatılıyor

Geçtiğimiz dönem "Kent, Bellek, Hareket" temasına odaklanan Perşembe Konuşmaları, bu yıl Bahar Dönemi'nin ilk yarısında "Birinci Dünya Savaşı"nı ele alıyor. 20 Şubat'ta başlayacak serinin ilk konuşmasını Mehmet Beşikçi gerçekleştirecek. Beşikçi, Birinci Dünya Savaşı'ndaki insangücü seferberliği tecrübesinin Osmanlı devletini nasıl daha merkezi, otoriter ve milliyetçi bir çizgiye ittiği üzerinde duracak.

Sürekli ve büyük ölçekli seferberlik tecrübesi Birinci Dünya Savaşı'nda devleti, gerek mevcut mekanizmaları takviye ederek, gerekse ihtiyaç duyulduğunda yeni mekanizmalar tesis ederek yerel düzeydeki kontrol gücünü artırmaya ve taşraya daha derinlemesine nüfuz etmeye zorluyordu. Öte yandan, savaş gayreti için devletin kendi halkına bağımlılığının artması, paradoksal bir biçimde halkın devletle münasebetinde ona daha geniş bir hareket alanı da açıyordu. Bu anlamda, toplumsal aktörlerin, Osmanlı seferberlik tecrübesi esnasında devlete karşı tamamen edilgen ve pasif olmadıkları, devletin seferber edici politikalarının hedefi olan insanların fail oldukları ve kendilerini etkileyen politikaları yeniden şekillendirebilen tepkiler ürettikleri üzerinde durmak elzem.

Bu sürecin Birinci Dünya Savaşı'nın sonrasına ve Türk ulus-devletinin inşası sürecine tesir eden önemli sonuçları oldu. Devlet otoritesinin Anadolu'da yerel birimlerde etkin kılınması çabası, pürüzlerle de olsa Birinci Dünya Savaşı'nın son anına dek işleyen bir insangücü seferberliğini sürekli kıldığı gibi, Milli Mücadele dönemindeki (1919-1922) yeniden-seferberlik çabasını da görece kolaylaştırdı. Beşikçi, bu çerçevede Birinci Dünya Savaşı esnasında devletle Anadolu'daki çeşitli Müslüman nüfus arasında yeniden şekillenen ve tazelenen bağlar ile yeni Türk ulus-devletinin demografik temelinin atılması üzerinde duracak.

2014 Bahar Dönemi'nin ilk toplantısında siz değerli konuğumuzu da aramızda görmekten mutluluk duyacağız.

Tarih: 20 Şubat 2014

Saat: 18: 30-20: 30

Yer: Aynalı Geçit, Meşrutiyet Caddesi, Avrupa Pasajı, No: 8, Kat: 2, Galatasaray/Beyoğlu