3. İstanbul Finans Zirvesi Açıklaması

Merkez Bankası (MB) Başkan Yardımcısı Mehmet Yörükoğlu, merkez bankalarının mali istikrar konusunda çok dikkatli olmaları gerektiğini belirtti.

3. İstanbul Finans Zirvesinde konuşan Yörükoğlu, "Merkez bankaları mali istikrar konusunda çok dikkatli olmalı. Faiz aracı her şeyi etkileyen bir araç. Ekonomideki her şeyi ve dinamizmi etkiler" dedi.

Para politikasının gelişmiş ülkelerde aşırı bir yük altında tüm borçları yüklenmiş durumda olduğunu söyleyen Yörükoğlu, "Merkez bankaları mali istikrar konusunda çok dikkatli olmalı. Faiz aracı her şeyi etkileyen bir araç ve ekonomideki her şeyi ve dinamizmi etkiler. Merkez bankasının böyle bir gücü varsa, faiz oranlarını aşırı bir yük yükleyeceği zaman kullanırlar. Bu da finansmanın bir güç olarak karşımıza çıkmasını sağlar. Merkez bankası verdiği kararlarla sadece fiyatı değil mali ve finans istikrarını da amaçlamalı" uyarılarında bulundu.

"Fiyat dengelemesi istikrara katkı sağlıyor, ama mali istikrar kendini bir krizden sonra gösterir" diyen Yörükoğlu, mali istikrarın kolay tespit edilemeyeceğini ve ancak kriz ortaya çıktığında bunun görülebileceğini belirtti.

-"Gelişmiş ülkelerdeki birinci sorun işsizlik"-

Merkez bankalarının faiz oranlarını piyasa fiyatları altına çekmeye çalışması durumunda mali sistemde uzun zamanda istikrarsızlığın ortaya çıkacağının altını çizen Yörükoğlu, "Gelişmekte olan ülkelerde daha farklı ortaya çıkar. Birden fazla araç varsa işler daha da zorlaşır" dedi.

Gelişmiş ülkelerdeki birinci sorunun işsizlik olduğunu dile getiren Yörükoğlu, şöyle konuştu:

"Faiz oranlarını çok düşük tutarsanız ve yatırımcı şirketler bunu bu şekilde öngörmeye devam ederlerse o zaman yatırım yaparlarken daha sermaye yoğun yatırımları tercih edeceklerdir. Çünkü, sermaye maliyetleri düşüktür ve çok uzun vadede düşük kalacağını tahmin ediyorlardır. O yüzden seçecekleri teknolojik yatırım sermaye yoğun teknolojik yatırımdır. ve çok fazla işgücü kullanmazlar O yüzden aslında işgücü için talebi kısıyor oluyorlar. Yaptıkları budur. Evet ekonomi büyüyebilir ama o ekonomi istihdam yaratmaz.

İstihdamla ilgili bir diğer konu ise şirketlerin işe alım kararlarıyla ilgili. Eğer ki sermaye maliyeti çok uzun süre düşük kalacaksa o zaman kullanılmayan sermayeyi olduğu gibi tutma maliyeti de düşüktür. Şirket birtakım boş pozisyonlara işe alım yapacaksa alacağı kişinin becerilerine yeteneklerine niteliklerine bakar. Ancak bir pozisyonu uzun süre boş tutmanın maliyeti de düşükse işe alım kararlarında o zaman şirketler çok seçici davranacaklardır. O boş pozisyonları çok hızlı bir şekilde doldurmayacaklardır şirketler ve en nihayetinde o boş pozisyonların çok uzun süre orada boş olarak kaldıklarını göreceğiz. Çünkü hep en iyiyi arar o sırada şirketler. Yani dışarıdan bir gözlemci olarak baktığımız zaman bunu görürüz. Mesela birçok boş pozisyon var şirkette ama bir şekilde şirketler bu dış pozisyonlara işe alım yapmıyorlar. O yüzden zaten işsizlik yüksek. Halbuki boş pozisyonun da çok olduğunu görüyoruz. Burada aslında bir beceri eşitsizliği var."

Yörükoğlu ABD'deki duruma ilişkin de, "Şu anda mevcut duruma baktığımız zaman faiz oranlarını düşük tutmak çok verimli ve etkin değil. En azından ABD için değil. Oranları düşük tutmak istihdam yaratmayacak. Bir faktöre yüklendiğiniz zaman bütün diğer faktörler etkilenecektir" ifadelerini kullandı.

Muhabir: Ahmet Hacıfazlıoğlu - Mücahid Eker

Yayıncı: Affan Kulunyar - İSTANBUL